سفری جذاب به تاریخ کهن قشم

۳. مراسم قبله دعا: نیایش برای باران رحمت

توی جزیره‌ای که دور تا دورش آبه ولی آب شیرین کمه، بارون همیشه نعمت بزرگی بوده. مردم قشم از قدیم یه مراسم معنوی و خاص به اسم “قبله دعا” برای طلب بارون برگزار می‌کنن.

• چه زمانی؟ وقتی خشکسالی طولانی می‌شه و امید مردم برای بارندگی کم می‌شه.
• چطوری خبر می‌دن؟ بچه‌ها با خوندن شعرهای قدیمی و شاد، خبر برگزاری مراسم رو به همه اهالی می‌دن.
• روز مراسم: مردم، بیشترشون با لباس سفید و روزه‌دار، یه جای مشخص جمع می‌شن. روحانی دعای بارون می‌خونه و همه با هم ذکر می‌گن و به سمت نقاط مختلف جزیره حرکت می‌کنن.
• بعد از مراسم: غذای نذری بین نیازمندان پخش می‌شه.

این آئین نشونه اتحاد، ایمان و امید مردم جزیره به رحمت خداست. تجربه این مراسم می‌تونه یکی از معنوی‌ترین بخش‌های سفر شما به قشم باشه. برای اینکه بتونید با خیال راحت در این مراسم شرکت کنید، از قبل محل اقامتتون رو از طریق سپنجا رزرو کنید.

۴. مراسم زار: رقص و موسیقی برای شفای درون

“زار” یکی از مرموزترین و در عین حال جذاب‌ترین آئین‌های سنتی قشمه که از فرهنگ‌های آفریقایی و عربی به اینجا رسیده. این مراسم برای کسایی برگزار می‌شه که به قول قدیمی‌ها “باد” یا یه نیروی نامرئی اذیتشون می‌کنه و درمان‌های عادی جواب نداده.

• باور محلی: مردم معتقدن که بعضی بادها می‌تونن روح آدم رو تسخیر کنن و باعث بیماری بشن. فقط با مراسم زار می‌شه این بادها رو راضی کرد و بیمار رو نجات داد.
• راهبران مراسم: “ماما زار” برای خانم‌ها و “بابا زار” برای آقایون مراسم رو هدایت می‌کنن.
• جریان مراسم: با موسیقی و آوازهای خاص محلی شروع می‌شه و اجراکننده‌ها سعی می‌کنن با بادهای درون فرد ارتباط برقرار کنن. این مراسم ممکنه ساعت‌ها یا حتی چند روز طول بکشه!

مراسم زار فقط یه درمان سنتی نیست، بلکه یه نمایش فوق‌العاده از فرهنگ، موسیقی و هنر بومی جنوب ایرانه. اگه به فرهنگ‌های خاص و اسرارآمیز علاقه دارید، این یکی رو نباید از دست بدید!

بیشتر بخوانید: آشنایی با آداب‌ و رسوم و فرهنگ جذاب کیش

۵. جشن نخل و خرما: شیرینی زندگی در کنار نخلستان

نخل برای مردم جنوب مثل یه درخت مقدس و خیلی باارزشه. خرما هم فقط یه میوه نیست، بخشی از هویت و اقتصادشونه. برای همین، جشن نخل و خرما یکی از رویدادهای مهم و شاد مردم قشمه که شهریور ماه، بعد از برداشت خرما، برگزار می‌شه.

• چی داره این جشن؟ شادی، موسیقی محلی، و یه بازارچه پر از خرماهای مختلف، شیره خرما، شیرینی‌های محلی خوشمزه و سرکه خرما. صنایع دستی ساخته شده از نخل مثل حصیر و زنبیل هم اینجا پیدا می‌شه.
• چقدر طول می‌کشه؟ حدود یک هفته!
• نکته سفر: شهریور فصل خوبیه برای سفر به قشم چون هم هوا کم‌کم خنک‌تر می‌شه و هم می‌تونید توی این جشنواره شرکت کنید.

این جشن یه فرصت عالیه تا هم از طبیعت قشم لذت ببرید و هم با فرهنگ شیرین مردمش از نزدیک آشنا بشید. همین حالا برای سفر شهریور ماه به قشم برنامه‌ریزی کنید و اقامتگاهتون رو از سپنجا رزرو کنید!

۶. جشن میگو: شکرانه‌ای از سخاوت خلیج فارس

میگو یکی از محصولات دریایی مهم و پرطرفدار قشمه و نقش مهمی توی زندگی صیادها داره. فصل صید میگو معمولاً از شهریور شروع می‌شه و تا اواسط آبان ادامه داره. وقتی فصل تموم می‌شه، مردم قشم به شکرانه صید خوبشون، جشن میگو رو برگزار می‌کنن.

• زمان برگزاری: معمولاً ۲۴ و ۲۵ آبان ماه.
• برنامه‌ها: پر از برنامه‌های شاد و سرگرم‌کننده، نمایش‌های محلی، موسیقی زنده، و فروش محصولات محلی مثل صنایع دستی، نون و شیرینی‌های سنتی، و البته میگو و ماهی تازه!
• یه پیشنهاد دوستانه: اگه این موقع سال قشم بودید، حتماً به این جشن سر بزنید. هم خوش می‌گذره و هم می‌تونید سوغاتی‌های خاصی بخرید.

۷. زنبیل‌گردانی: دعای خیر برای قدم‌های کوچک

زنبیل‌گردانی یه رسم قدیمی و خیلی قشنگه که هنوزم توی بعضی روستاهای قشم انجام می‌شه. این رسم برای بچه‌هایی برگزار می‌شه که بعد از دو سالگی هنوز راه نیفتادن.

• چطوریه؟ بچه‌های دیگه، اون کودکی که راه نرفته رو توی یه زنبیل (یا کندوک) که از برگ نخل درست شده می‌ذارن. بعد با خوندن شعر و دعا، زنبیل رو خونه به خونه می‌گردونن.
• شعری که می‌خونن: “کندوک پا نداره، راه به جایی نداره…”
• مردم چه‌کار می‌کنن؟ صاحب‌خونه‌ها با شیرینی و دعای خیر ازشون استقبال می‌کنن.
• نتیجه: این کار هفت بار تکرار می‌شه و در آخر، زنبیل رو با کلی آرزوی خوب به پدر و مادر بچه برمی‌گردونن.

این رسم نماد همبستگی و مهربونی مردم جزیره‌ست. اگه خوش‌شانس باشید، شاید بتونید این سنت زیبا رو از نزدیک ببینید.

۸. جشن عروسی در قشم: پیوند عشق با چاشنی سنت

عروسی‌های قشم یکی از رنگارنگ‌ترین و دیدنی‌ترین مراسم‌های سنتی جزیره‌ست که آداب و رسوم خاص خودش رو داره. مراسم جداگونه توی خونه عروس و داماد برگزار می‌شه.

• شب عروسی: فامیل داماد بعد از شام، با کلی سر و صدا و موسیقی و رقص محلی، داماد رو به خونه عروس می‌برن. اونجا “حجله” (اتاق مخصوص عروس و داماد) از قبل تزئین شده و منتظرشونه.
• رسم جالب: عروس و داماد سه روز توی حجله می‌مونن و هیچ‌کس تو این مدت اون‌ها رو نمی‌بینه!

 مراسم هفت شبی

هفت روز بعد از عروسی، یه مراسم دیگه به اسم “هفت شبی” برگزار می‌شه. عروس و داماد به خونه پدر داماد و بزرگ‌ترهای فامیل سر می‌زنن تا احترامشون رو نشون بدن. این مراسم هم با رقص و موسیقی و شادی همراهه. این آداب و رسوم نشون‌دهنده روحیه شاد و مهمون‌نواز مردم قشمه. حضور در چنین مراسمی می‌تونه یه خاطره فراموش‌نشدنی از سفر به قشم براتون بسازه!