گنبد کاووس کجاست؟

گنبد کاووس در ارتفاعات بلند کوه‌های البرز در شمال ایران قرار دارد که از جاذبه‌های زیبای شهر گنبد کاووس در استان گلستان محسوب می‌شود. از این گنبد به عنوان بلندترین برج دنیا یاد می‌کنند که تاریخچه‌ای دور و دراز دارد. اینکه گنبد کاووس کجاست؟ از چه مسیری به آن خواهیم رسید؟ و مکان‌های دیدنی آن چه هستند؟ را در ادامه مقاله برای شما شرح خواهیم داد. در مجله سپنجا قرار است گنبد کاووس را به شما معرفی کنیم پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

برای اجاره سوئیت در گنبد کاووس روی لینک کلیک کنید.

معرفی شهر گنبد کاووس

گنبد کاووس که به گنبد قابوس نیز معروف است یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران زمین به شمار می‌رود. این گنبد در استان گلستان و در مرکزیت شهرستان گنبد کاووس که بزرگ‌ترین شهر استان گلستان است قرار گرفته و در زمان‌های دور توسط آجر با معماری خاص و زیبایی به صورت شطرنجی طراحی شده است.

مطالعه بیشتر: سفرنامه گردشگری به گلستان

در زمان حکومت رضا شاه کارشناسان آلمانی طبق اصول شهرسازی این شهر را بنا کردند. در قرن اخیر این شهر مرکز «ترکمن صحرا» هم حساب شده است. برخی می‌گویند این برج آجری قابوس به احتمال خیلی زیاد محل دفن فردی به نام قابوس بن وشمگیر است که در آن دوران یکی از حاکمان حکومت آل زیار بوده است.

در دوران کهن و قدیم باستان بر روی این شهر نام جرجان گذاشته بودند چون در جاده ابریشم قرار داشت طوری که در آن روزگار به جای تهران که پر از شلوغی و آلودگیست، پایتخت ایران بوده است. در زمان حکومت  آل بویه و آل زیار این شهر به عنوان پایتخت فعالیت داشته و به نام‌های متفاوتی ‌هم در طول زمان‌های مختلف شناخته می‌شده است.

قدمت این شهر بسیار طولانی و تاریخی است که جاهای دیدی بی‌شماری را در آن مشاهده خواهید کرد. یکی از آثار ماندگار ایران همین گنبد است که در سال ۱۳۹۱ در ۱۹ شهریور ماه همین سال با حضور رئیس جمهور آقای احمدی نژاد در طی مراسمی که برگزار شده بود آن را به عنوان یکی از میراث فرهنگی و ملی ایران معرفی کردند و آنجا بود که در لیست آثار یونسکو به ثبت جهانی رسید.

تاریخچه گنبد کاووس

شهر گنبد کاووس امروزی همان شهر هیرکان، گرگان و یا جرجان قدیم است و به خاطر اینکه در جاده ابریشم قرار داشته از لحاظ بازرگانی و تجارت از اهمیت بالایی برخوردار بود. این شهر در دوران حکومتی آل بویه و زیار پایتخت ایران بوده که با روی کار آمدن رضاشاه پهلوی، در کنار گرگان یا جرجان قدیم باستان که تقریبا خرابه‌ای بیش نبود شهری جدید در سال ۱۳۰۵ ساخته شد که گنبد کاووس نام گرفت؛ بنابراین این شهر جدید همان ناحیه گرگان قدیم است.

علت ویران شدن و خراب شدن هیرکان یا به عبارتی گرگان کهن این بوده است که در دورانی با آمدن زلزله‌ای شدید این مکان با خاک یکسان شد و نمادی از تمدن ایرانی به نابودی کشیده شد و به دنبال آن با حملات سختی که مغول و بعد از آن هم تیمور به این منطقه وارد کردند کم کم رو به ویرانی رفت طوری که دیگر چیزی از آن باقی نمانده بود و اینگونه شد که به دستور رضاشاه باز این مکان با نام جدیدش (گنبد کاووس) قدرت گرفت و رو به ترقی رفت.

در این شهر تاریخی و جذاب دانشمندان، نویسندگان و مشاهیر بزرگی مثل ابوعلی سینا (دانشمند و پزشک ایران)، شیخ فخرالدین اسعد گرگانی همان سراینده ویس ورامین، مختومقلی فراغی، خیوه، سید نظر آخوند یلمه و… رشد یافته‌اند که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به عنصرالمعالی کیکاووس اشاره کرد که از نامداران ایران است. کتاب معروف قابوس نامه همان نامه‌ای است که عنصرالمعالی کیکاووس بن سکندر بن وشمگیر به گیلانشاه (فرزندش) نوشت.

شرایط آب و هوایی گنبد قابوس

گنبد قابوس چون در شمال ایران قرار گرفته و شمال ایران هم آب و هوایی مرطوب و شرجی دارد باید گفت که بارندگی در آن بسیار زیاد است و رطوبت سالانه آن به ۶۵ درصد هم می‌رسد. ماه ژانویه از مرطوب‌ترین ماه‌های سال خواهد بود که حدود ۷۵ درصد رطوبت خواهد داشت و کمترین رطوبت با ۵۴ درصد به ماه ژوئن یعنی فصل زمستان مربوط می‌شود. گرم‌ترین فصل سال با میانگین دمای ۴۰ درجه و سردترین فصل سال با میانگین دمای ۸ درجه خواهد بود. میزان بارش سالیانه این شهر حدود ۵۰۰ میلی‌متر است.

مردم گنبد قابوس چگونه‌اند؟

مردم این شهر به زبان ترکمنی و فارسی صحبت می‌کنند و بیشتر مردم آن را ترکن‌های ایران تشکیل داده و بقیه هم مهاجران و فارسی زبانان هستند. از ۱۰۰ درصد تقریبا ۶۰ درصد از آن‌ها بلوچ و ترکمن بوده که مذهبشان هم سنی است و آن ۴۰ درصد هم ترک‌ها و فارس‌های ایران خواهند بود که مذهبی شیعه دارند. باید بدانید که افرادی هم در بین آن‌ها پیدا می‌شود که از طبری ها مثل استرآبادی‌ها و کتولی‌ها باشند و یا از قزاق‌ها، سیستانی‌ها و یا… باشند.

در شهر گنبد کاووس انواع لباس‌های خاص و سنتی را می‌بینید که در طرح و رنگ‌های متفاوت بسیار زیبا هستند. وجود حلقه‌های دایره‌ای شکل بر روی سر زنان ترکمنی به معنای متاهل بودن آنان است و نشان می‌دهد که این خانم دوشیزه نیست. طبق آمار و سرشماری‌های انجام شده گنبد کاووس در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۵۵۹۱۰ نفر داشته است؛ اما در سال‌های اخیر آمار جدیدی از جمعیت هنوز ثبت نشده بنابراین نمی‌توانیم جمعیت اکنون آن را تخمین زد.

سوغات و محصولات گنبد کاووس

آب و هوای گنبد کاووس همانطور که قبلا هم ذکر شد مرطوب و شرجی است و با خاک حاصلخیزی که دارد و جلگه‌ای که دارد برای کشاورزی مناسب است. آب کشاورزان از طریق آب چاه‌ها، رودها و همچنین باران تأمین می‌شود که در نهایت محصولاتی مثل برنج، گندم، بنشن، جو برداشت می‌کنند. مرکبات این منطقه مثل پرتقال، نارنگی، لیموشیرین، خرمالو، نارنج  بسیار زیاد است.

درختان زیتون یکی از درختانی است که در این منطقه زیاد می‌بینید که خیلی‌ها از زیتون پرورده آن به عنوان سوغات هم می‌برند. انواع ترشک‌ها و آلوچه‌ها هم به دلیل وجود مرکبات فراوان است. مردم این شهر با فروش این محصولات کسب درآمد می‌کنند که غلات و مرکبات این منطقه به شهرهای دیگر هم صادر می‌شود.

گنبد کاووس با وجود مردم ترکمنی که دارد، در آن لباس‌های سنتی، انواع زیورآلات، قالی و گلیم بسیار یافت می‌شود که به عنوان سوغات می‌توانید برای عزیزانتان ببرید. خوراکی‌ها و غذاهای خوشمزه‌ و لذیذی هم دارد که در هیچ‌ جای ایران مانند آن را پیدا نخواهید کرد. غذاهایی مثل ترچین، باسترمه، گوجه آش، بورک و… از جمله غذاهای این شهر هستند. پس اگر به این شهر آمدید حتما غذاهای محلی و خوش‌طعم آن را بچشید و لذت ببرید.

ورزش‌های رایج در گنبد کاووس

بازی‌ها و ورزش‌های زیادی وجود دارند که برخی از آن‌ها در گنبد کاووس از اهمیت بالایی برخوردارند. ورزش‌هایی مثل سوارکاری و والیبال از ورزش‌های رایج و پر اهمیت این منطقه هستند. یک مجموعه سوارکاری بزرگی در این مکان ساخته شده که در اوایل ساختش از زیباترین سوارکاری‌های خاورمیانه دانسته می‌شد و کورس پاییزه و بهاره با مسابقات اسبدوانی در آنجا هر ساله برقرار است.

شرکت کننده‌های زیادی از سراسر دنیا برای شرکت در این مسابقات به این شهر آمده و حتی برخی از افراد هم برای تماشای این مسابقات هیجان‌انگیز قدم به این شهر می‌گذارند. ورزشی مثل والیبال هم مسابقاتش در این شهر برگزار می‌شود که در خیلی از نقاط دنیا طرفداران زیادی دارد. کلاس‌های آموزشی هم برای یادگیری والیبال در اکثر نقاط شهر پیدا می‌کنید که استادان بسیار خوبی هم به تدریس مشغول هستند.

دو تیم والیبال قدیمی ایران به نام‌های جواهری گنبد و نئوپان گنبد در این شهر وجود دارند که خیلی از افرادی که عضو این تیم‌ها بودند به تیم ملی والیبال ایران راه یافته و موفق هستند. پس از گذشت چند سال این نام‌ها به جواهری گنبد و هاوش گنبد تغییر یافت البته تیم جواهری گنبد در سال ۱۳۹۱ به تیم والیبال ایران اضافه و تشکیل شد. بازی‌ها، ورزش‌ها و مسابقات دیگری هم مثل فوتبال وجود دارد که نوجوانان و کودکان را مشغول و سرگرم می‌کند.

شگفتی‌های گنبد کاووس

جاذبه‌های بسیار زیبایی در گنبد کاووس وجود دارند؛ از طبیعت بکر آن گرفته تا مکان‌های تاریخی و باستانی. تا به اینجا تقریبا متوجه شدید که گنبد کاووس کجاست و چه ویژگی‌هایی دارد حال به بررسی زیبایی‌ها و جاذبه‌های این شهر می‌پردازیم:

بیشتر بخوانید: مناظر بکر شمال رو کجا میشه پیدا کرد؟

رود اترک

رود اترک یکی از جاذبه‌های دیدنی گنبد کاووس به شمار می‌رود که از آن دسته رودخانه‌های سیل گیر و خروشان است. این رود از چشمه‌های جاری در روستاهای خراسان رضوی، یدک و قوچان نشات می‌گیرد؛ این رود در ادامه به منطقه‌ چات که در مرز ترکمنستان و ایران است سرازیر شده، به خاک ترکمنستان وارد می‌شود و در نهایت هم به دریای خزر می‌ریزد.

رود اترک را اگر ادامه دهید و دنبال کنید خواهید دید که به ترکمنستان جاری می‌شود و جزء آن است. یک رودخانه مهم و طولانی در ترکمنستان رود اترک خواهد بود که از دیدنی‌ها و جاذبه‌های شهر گنبد کاووس هم به حساب می‌آید. اگر گذرتان به این شهر خورد حتما توقف کرده و از این رود زیبا دیدن کنید.

گرگان رود (رود گرگان)

گرگان رود یکی از رودهای گنبد کاووس است که از کوه‌های آلاداغ در شمال شهر بجنورد سرچشمه گرفته و در نهایت با گذر از صحرای کلان و طی کردن مسیری پر پیچ و خم به گنبد کاووس می‌رسد که از آنجا هم راهی دشت گرگان می‌شود. شاید علت نام‌گذاری این رود هم به علت جاری بودن این رود به دشت گرگان است. مکانی که این رود را به دریای مازندران وصل می‌کند و پیوند می‌دهد را «خواجه نفس» می‌گویند.

رودخانه چهل چای

رودخانه چهل چای یکی دیگر از شگفتی‌های این شهر است که با دیدن سرسبزی و طراوت، شنیدن صدای جریان آب در کنار آب و هوای دل‌انگیز آن لحظات رؤیایی را سپری خواهید کرد. ۵۹ هکتار جنگل در اطراف این رودخانه مشاهده می‌کنید که از آب این رودخانه سیراب شده و رشد می‌کنند.اگر به استان گلستان آمدید حتما سری به این رودخانه در کنار طبیعت بکر آن بزنید.

زیارتگاه خالدنبی

یکی از جذاب‌ترین دیدنی‌های گنبدکاووس زیارتگاه خالد نبی خواهد بود که در میان کوه‌های مراوه تپه و کلاله قرار گرفته و از خود شهر گنبد کاووس ۹۰ کیلومتری فاصله دارد. مردم این منطقه طبق اعتقاداتی که دارند بر این باورند که خالد نبی یکی از ۴ پیامبری بوده که مردم را به راه حق دعوت می‌کرده و بین دو پیامبر حضرت محمد و حضرت عیسی آمده تا مردم را آگاه کند.

تالاب آلاگل

تالاب آلاگل در استان گلستان و در ۷۵ کیلومتر شهر گنبد کاووس قرار دارد. این تالاب آب شور را با نام آلاگل می‌شناسند که اگر این تالاب را از نزدیک ببینید متوجه جذابیت‌های آن خواهید شد. وجود فلامینگوها در فصل سرما و پرنده‌های زیبایی که در آسمان این تالاب به پرواز درمی‌آیند صحنه‌ای تماشایی را خلق می‌کنند. این تالاب در سال ۱۹۷۵ با مساحت ۱۴۰۰ هکتار به عنوان تالاب بین‌المللی به ثبت رسیده است.

تالاب آلماگل و آجی گل

تالاب الماگل در مرز ترکمنستان و در روستایی به نام تنگلی قرار گرفته و از گنبد کاووس حدود ۵۵ کیلومتر فاصله دارد. این تالاب عمق‌های متفاوتی دارد که از ۲ الی ۳ متر متغیر است و وسعت آن به ۲۰۷ هکتار می‌رسد. آلماگل به زبان ترکی یعنی دریاچه سیب که به علت نزدیکی به رودخانه اترک از تالاب‌های دیگر شیرین‌تر است و شوری کمی دارد. تالاب آجی گل هم با مساحت ۳۲۰ هکتار بین دو تالاب آلماگل و آلاگل قرار دارد که از گنبد کاووس ۸۰ کیلومتر فاصله دارد.

دیوار تاریخی بزرگ گرگان، برج ۷۲ متری گنبد قابوس، شهر تاریخی جرجان، مجتمع سوارکاری، سد گلستان، روستای سرسبز آق بند و… از دیگر جاذبه‌های زیبای شهر گنبد کاووس هستند که هر ساله گردشگران زیادی برای تماشای این همه زیبایی به این شهر کشیده می‌شوند تا لحظات خوب و خاطره‌انگیزی را برای خود و همراهانشان رقم بزنند.

پارک‌های گنبد کاووس

برای تفریح و رفاه حال مردم پارک‌هایی با امکانات خوب در نظر گرفته شده که افراد برای تفریح، گذراندن اوقات فراغت، ورزش صبحگاهی و استراحت به پارک‌ها می‌روند. البته خیلی از مردم هم هستند که این پارک را برای پیک نیک‌های آخر هفته انتخاب می‌کنند و از فضای سرسبز آن لذت می‌برند. مهم‌ترین و معروف‌ترین پارک‌های این گنبد شامل مینی پارک ستاره‌ها، پارک لاله و پارک قائم است.

دانشگاه گنبد کاووس

این شهر از مهم‌ترین مراکز علمی ایران به حساب می‌آید که اولین بار دانشگاه این منطقه در سال ۱۳۶۴ تاسیس شد و با گذشت زمان ارتقاء پیدا کرد. این دانشگاه در حال حاضر در سه رشته علوم انسانی، منابع طبیعی و کشاورزی و علوم پایه به فعالیت خود ادامه داده که باز هم می‌تواند ترقی کرده و رشته‌های بیشتری به آن افزوده شود.

دانشگاه‌های بسیاری در سطح شهر وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به دانشگاه دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان شهید بهشتی، دانشگاه پیام نور، علمی و کاربردی، دانشگاه فنی حرفه‌ای امیر، مؤسسه آموزش عالی شمس و شرق گلستان اشاره کرد. علاوه بر این‌ها دارای مراکز درمانی خوبی هم هست مثل بیمارستان شهید مطهری، طالقانی، خاتم الانبیاء، شهدای ۱۲ دی و… که خدمات درمانی خوبی را ارائه می‌دهند.

سخن آخر

در مجله سپنجا در مورد گنبد کاووس صحبت کردیم و اینکه گنبد کاووس کجاست و چه مکان تفریحی است را برای شما به طور کامل شرح دادیم که این شهر از شهرهای قدیمی بازسازی شده است و جاذبه‌های طبیعی خارق‌العاده‌ای را در آن خواهید دید که حیرت برانگیز هستند. مردم آن هم هر چند از لحاظ دین و اعتقادات و ظاهر متفاوت‌اند؛ اما مردمی مهربان و خونگرم هستند و اگر به این شهر زیبا قدم بگذارید به نحو احسن از شما عزیزان پذیرایی به عمل خواهد آمد.