
فهرستی از بهترین مکان های تاریخی یزد
درصورتی که در فکر سفر به جاهای دیدنی ایران هستید، سفر به شهر یزد، عروس قلب کویر ایران را به شما پیشنهاد میدهیم. یزد که به عنوان اولین شهر خشتی دنیا شناخته شده است، با معماری زیبای ایرانی خود، بسیار خودنمایی میکند. مکان های تاریخی یزد آنقدر متنوع و دیدنی هستند که از دیدن این همه زیبایی سیراب نخواهید شد. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با زیباییها و مکانهای دیدنی یزد آشنا کنیم. پس ما را در ادامه این مطلب از سپنجا همراهی کنید. برای اجاره سوئیت در یزد کافیست روی لینک کلیک کنید.
معرفی منحصر به فردترین مکان های تاریخی یزد
جاذبهی مکان های تاریخی یزد وصف نشدنی هستند؛ کوچه پس کوچههای این شهر با بافت تاریخی منحصر به فرد، معماری زیبای مکانهای تاریخی، بادگیرها، چشمنوازی آسمان در شب، آب انبارهای باشکوه، قناتهای عظیم تاریخی و … از جمله مواردی است که شما با دیدن آن شگفتزده خواهید شد.
اگر برای بار اول است که به یزد سفر میکنید، پیشنهاد میکنیم که قبل از سفر، تمام جاهای دیدنی شهر را به خوبی بشناسید تا سفر بهتری داشته باشید. از جمله معروفترین این مکانها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مسجد جامع یزد
یکی از بینظیرترین جاهای دیدنی این شهر، مسجد جامع یزد است که با منارههای بلند خود در شهر خودنمایی میکند. این مسجد از جمله مکان های تاریخی یزد است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قسمتهای مختلف این مسجد شامل یک ایوان مرتفع، دو گرم خانه، دو شبستان، دو پایاب، یک صحن بزرگ، گنبد خانه و … است.
این مسجد از شش ورودی تشکیل شده است که با ظریفکاریهای هنری خود، جذابیت این مسجد را دوچندان کرده است. زیباییهای این شاهکار معماری با کاشیهای آبی رنگ خود گویی که آسمان را به زمین آورده است. ساخت این مسجد تاریخی 100 سال طول کشیده است و نخستین مرحله ساخت آن به دوره ساسانیان برمیگردد.
در صورت سفر به یزد پیشنهاد میکنیم که حتما از این مسجد دیدن کنید. چرا که بدون دیدن این مسجد سفر شما تکمیل نخواهد بود.
بیشتر بخوانید : مسجد جامع یزد، جذابترین جاذبه تاریخی یزد
میدان امیر چخماق
با قدم زدن در بافت قدیمی این شهر، به یکی از بینظیرترین جاهای دیدنی یزد یعنی مجموعه امیر چخماق میرسید که از قسمتهای مختلفی مانند تکیه، آب انبار، مسجد و بازار تشکیل شده است. این مجموعه معروف و بینظیر اکنون به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. میدان امیر چخماق جزو یکی از بهترین مکان های تاریخی یزد است که برای عکس گرفتن یک گزینهی پیشنهادی مناسب است.
در صورت سفر به یزد پیشنهاد میکنیم که از غروب دیدنی این میدان حتما دیدن کنید. نورپردازیهای نارنجی رنگ این مکان، زیبایی و جلوهی خاصی به میدان بخشیده است. با قدم زدن در جای جای این میدان، رد پایی از تاریخ دوره تیموریان را حس خواهید کرد.
نخل معروف یزد در گوشهای از حیاط این میدان قرار گرفته است. اگر میخواهید که برای عزیزان خود سوغاتی به یادماندنی خریداری کنید، پیشنهاد میکنیم که حتما سری به بازارهای میدان امیر چخماق بزنید.
آتشکده یزد
شاید برای شما هم جای تعجب باشد که بدانید آتش آتشکده یزد 1500 سال است بدون وقفه همچنان روشن است. اگر شما هم میخواهید که این شگفتی را ببینید، دیدن آتشکده یزد را از دست ندهید. این مکان دیدنی یزد علاوه بر پیروان زرتشت، در میان سایر گردشگران نیز طرفداران بسیار زیادی دارد.
البته معماری این آتشکده برخلاف سایر مکان های تاریخی یزد باشکوه نیست. اما با دیدن این مکان تاریخی به یاد معماری تخت جمشید و آتشکده پارسیان هند خواهید افتاد. یکی از جذابیتهای این آتشکده، حیاط همیشه سرسبز و زیبای این مجموعه است که دلیل این سبزی به خاطر کاجها و سروهایی است که درون این محوطه کاشته شده است. همچنین حوض آب بزرگی که در وسط این محوطه وجود دارد، شکوه خاصی به آن بخشیده است.
برای بازدید از داخل آتشکده آداب خاصی وجود دارد. به عنوان مثال مردان و زنان باید در نهایت پاکیزگی به این محوطه بیایند.
موزه سکه و مردم شناسی یزد
کمی جلوتر از مسجد جامع یزد به طرف محله فهادان، با قدم زدن در کوچههای آشتیکنان به موزههای بینظیر این شهر تاریخی خواهید رسید که دیدن آن خالی از لطف نیست. یکی از معروفترین این موزهها، موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده است که در خانه عرب زاده قرار دارد. این موزه که جزو یادگاریهای قاجاری شهر شناخته میشود جزو ارزشمندترین میراث این شهر است.
بعد از ورود به این خانه، اتاقهایی را مشاهده خواهید کرد که دور تا دور حوض کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.
این موزه از 10 قسمت تشکیل شده است که در آن انواع سکههای تاریخی از جنس برنج، مس، نقره و طلا، اسکانسهای دورههای مختلف از زمان ناصرالدین شاه، وسایل و سبک زندگی مردم یزد را مشاهده خواهید کرد. این مجموعه عظیم توسط استاد علم سکه شناسی یعنی، استاد حسین حیدرزاده جمعآوری شده است و به پاس تمام زحمات او، نام این موزه را به نام استاد حیدرزاده نامگذاری کردند.
موزه مردم شناسی یزد جزو یکی از بهترین مکان های تاریخی یزد است که با دیدن آن قطعا شگفتزده خواهید شد. در این بخش قطعات بسیاری از وسایل مورد نیاز مردم در 42 دوره تاریخی وجود دارد. از جمله آن میتوان به زیورآلات، نسخههای خطی، وسایل مورد نیاز برای پختن نان، تسبیحات گرانبها از سنگهایی قدیمی مانند کهربا و … اشاره کرد.
اگرچه این موزه به صورت شخصی و توسط استاد حیدرزاده جمعآوری شده است، اما در حال حاضر این مجموعه متعلق به میراث فرهنگی است.
موزه آب خانه کلاهدوزها
گل سرسبد موزههای یزد، موزه آب خانه کلاهدوزها است. شاید برای شما هم جای تعجب باشد که شهری کویری مانند یزد، دارای موزهای به نام موزه آب باشد. با دیدن این موزه تاریخی شما متوجه خواهید شد که مردم شهر چگونه آب آشامیدنی مورد نیاز خود را از دل کویر بیرون میکشاندند.
برای دیدن موزه آب شهر یزد باید به میدان امیر چخماق بروید. این موزه در خانه تاریخی و باشکوه کلاهدوز قرار دارد. خانه کلاهدوزها با هنر معماری بینظیر، گچکاریهای زیبا و آینهکاریهای دوره قاجاری یک مکان دیدنی برای گردشگران است. حال در این خانه تاریخی که خودش مانند یک موزه است، موزهای دیگر برپا شده است.
این خانه تاریخی برای یک تاجر معروف قاجاری یعنی سید علی اکبر کلاهدوز بود که زندگی خودش را در این بنای باشکوه میگذراند. از این خانه قدیمی دو قنات عبور میکرد که امروزه یکی از این قناتها به نام قنات زارچ هنوز از آن هم میگذرد.
این موزه تاریخی که جزو یکی از بهترین مکان های تاریخی یزد شناخته شده است، از 5 طبقه تشکیل شده است و در آن میتوانید تاریخچه آب و چاه و قنات یزد را ببینید. از دیگر جاذبههای این موزه، وجود یک پایاب هشت ضلعی است که دما را برای نگهداری غذاها به طور مطلوب فراهم میکند. یکی از شگفتیهای این خانه، وجود حوضی است که قناتی از وسط آن میگذرد و باعث میشود تا همیشه هوای خانه خنک و مطبوع باقی بماند.
بخش اصلی این موزه طبقه سوم آن است. در صورت رفتن به طبقه سوم میتوانید ابزارهایی مانند ابزار اندازهگیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات، ظروف نگهداری و حمل آب، مدارک خرید و فروش آب و … را در آن ببینید. از این ابزارها در قدیم برای تامین آب مردم یزد استفاده میشد. اما اکنون به یک خاطره و موزه تبدیل شده است.
اسناد مربوط به توزیع آب و کتابچه میرآبها از جمله مواردی است که در اتاق اسناد در تالار آیینه این خانه تاریخی قرار دارد. یکی از نکات جالب این قسمت اسنادی است که نشان میدهد مردم یزد در قدیم مهریه برخی از خانمهای خود را آب انتخاب میکردند. این موضوع نشاندهنده اهمیت آب در یک منطقه کویری دارد.
خانه لاری ها
با قدم زدن در کوچه پس کوچههای شهر یزد شگفتیهایی خواهید دید که تا همیشه در ذهن شما باقی خواهد ماند. یکی از بهترین و جذابترین مکان های تاریخی یزد خانه لاری ها است. این بنای تاریخی در محله فهادان و در نزدیکی بقعه دوازده امامی و همچنین زندان اسکندر قرار گرفته است. این خانه نیز همانند سایر خانههای تاریخی این شهر مربوط به تجار معروف و سرشناس قاجاری است.
خانه لاری ها نیز متعلق به فردی معروف بود که سالها قبل به همراه خانوادهاش از فارس به یزد آمد. تا سال ها بعد نیز این خانه همچنان در دست افراد اعیاننشین بود. بعد از مدتی میراث فرهنگی یزد این خانه تاریخی با معماری باشکوه قاجاری را خریداری کرد و بعدها در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
اتاقهای این خانه مانند سایر خانههای قاجاری دور تا دور حیاط قرار گرفتهاند. همچنین یک حوض آبی رنگ با گلهای رنگارنگ در وسط این خانه خودنمایی میکند. از دیگر ویژگیهای جذاب و چشمنواز این خانه میتوان به گچبریهای ظریف، شیشههای رنگی، نقاشیهای دلربا، پنجرههای ارسی، آینه کاریها، سردابها، ایوان و بادگیر و … اشاره کرد که هوش و حواس گردشگران را میبرد.
زندان اسکندر
برخی زندان اسکندر را با نام مدرسه ضیائیه میشناسند. این جاذبه تاریخی در محله فهادان یزد قرار دارد؛ بنابراین اگر به کوچه پس کوچههای بافت مکان های تاریخی یزد سری زدید، حتما از این مکان دیدن کنید. زندان اسکندر جزو یکی از بهترین مکان های تاریخی یزد است که به ثبت ملی رسیده است.
یکی از شگفتیهای این بنا، ساخت آن تنها با خشت خام است. به طوری که در هیچ کجای این ساختمان، کاشیکاری نخواهید دید. تنها تزئین بنای این مدرسه با گچبریها و رنگهای آبی و لاجوردی است. این ساختمان براساس رسم معماری خانههای کویری ساخته شده است. به طوری که بنای مدرسه در اطراف حیاط قرار گرفته است. در وسط این مدرسه یک چاه عمیق وجود دارد که در نهایت به یک سرداب میرسد.
باغ دولت آباد
باغ دولت آباد از آن مکان های دیدنی یزد است که نباید دیدن آن را از دست بدهید. این باغ زیبا در مرکز شهر یزد قرار دارد و به دلیل داشتن بلندترین بادگیر جهان بسیار معروف است. در صورت بازدید از این باغ اصیل ایرانی، دیدن قسمتهای جذاب این باغ مانند عمارت سردر، عمارت بهشت آیین، عمارت تهرانی، تالار آیینه، آب انبار، ساختمان هشتی و بادگیر، باغ ناصر را از دست ندهید.
زیبایی این باغ به اندازهای است که نه تنها در ایران بلکه در لیست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. این مجموعه با داشتن یک حوض بزرگ و پر آب در وسط باغ خودنمایی میکند و وجود درختان انگور و سرو و کاج، بهشتی کوچک در دل کویر را برای شما به ارمغان میآورد.
بازار مسگرها
اگر به دنبال یک سوغاتی ناب و به یادماندنی از یزد هستید، حتما سری به بازار مسگرها بزنید. سر و صدای دلنشین این بازار برای لحظهای شما را از آلودگیهای صوتی ترافیک شهرهای بزرگ دور خواهد کرد. این بازار جزو یکی از محبوبترین مکان های تاریخی یزد است که به ثبت ملی نیز رسیده است.
سرخی چشمنواز ظروف مسی در کنار حرکت دست هنرمندانه استادکاران قطعا شما را مجذوب خود خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : معرفی بازارهای سنتی یزد
برج خاموشان
یکی از دیدنیترین مکان های تاریخی شهر یزد، برج خاموشان است که نشاندهنده تاریخ پر رمز و راز زرتشتیان است. این برج که اکنون جزو یکی از پربازدیدترین مکانهای یزد به شمار میرود، روزگاری مردگان زیادی را در دل خود دفن کرده است. برای رفتن به این برج مخوف کافی است تا 15 کیلومتر از شهر دور شوید تا به بلندی کوهی برسید که این برج در آنجا بنا شده است.
بازار و حمام خان
در مجموعه بازار خان، حمامی تاریخی وجود دارد که جذابیت آن باعث شده است تا گردشگران زیادی برای دیدن این حمام مشتاق باشند. این حمام تاریخی در گذشته محلی برای استفاده اعیان و اشراف بوده است. همین موضوع باعث شده است تا اسم این بنا به حمام خان معروف باشد. این حمام قدیمی با معماری جذاب خود اکنون تغییر کاربری داده است و به یک رستوران بزرگ و با کیفیت تبدیل شده است.
پیشنهاد میکنیم که بعد از یک روز گردش در بازار خان، با خوردن یک فنجان چای کمر باریک در این رستوران خستگی را از تن خود بدر کنید. فضای سنتی این حمام به همراه شکوه معماری ایرانی قطعا شما را شگفتزده خواهد کرد.
آب انبار شش بادگیر
بدون شک با توجه به اقلیم خشک و کویری شهر تبریز، و بارش کم باران، باید برای تامین آب شهری تدبیری صورت میگرفت. از این رو آب انبارها به وجود آمدند که راهکار بسیار خوبی برای ذخیره و جبران کم آبی شهرها بودند.
یکی از سازهای مهم و کاربردی به جا مانده از دوران قاجار آب انبار شش بادگیر با ۱۸۰ سال قدمت است. در ۴ فروردین ۱۳۵۷ با شماره ۱۶۰۰ به ثبت ملی رسید و امروزه در بین جوامع گردشگری از آن به عنوان بهترین مکان های تاریخی یزد یاد میکنند.
بر روی گنبدی تخمه مرغی ۶ بادگیر هشت وجهی هر کدام در جهت وزش باد به ارتفاع ۱۰ متر ساخته شدند تا بهره مندی بیشتری از قدرت باد داشته باشند. مخزنها اولین و مهمترین بخش هر آب انبار هستند که برای خنک نگه داشتن و ذخیره آب، آنها را حد ممکن مرتفع و در دل زمین حفر میکردند. در این میان بادگیرها هم به ایفای نقش مهم خود یعنی تهویه هوای داخلی میپرداختند.
از طریق دو ورودی شمالی و جنوبی میتوان به آب انبار وارد شد. بخش اول دارای ۵۵ پله بوده و به خزینه راه دارد. این قسمت به عنوان مرکز اصلی سازه با حدود ۱۲ متر ارتفاع و دو هزار متر مکعب وسعت است. تا چند دههی پیش از آن برای ذخیره آب شهری در زمستان و استفاده از آن در تابستان کاربرد داشت اما امروزه به عنوان مکانی تاریخی گردشگران را به سمت خود جذب میکند.
این جاذبه در محله تل و خیابان دهم فروردین قرار دارد و پذیرای حضور گرم شما دوستداران اماکن کهن است. فصل بهار میتواند بهترین گزینه برای سفر به شهر یز با آب و هوای گرمش باشد. در این شهر مکانهای بسیاری برای بازدید وجود دارد پس قبل از سفر بیشتر با آنها آشنا شوید.
قنات زارچ
در گذشته شهرهای کویری چون یزد به مانند امروز از نعمت لوله کشی یا آب شهری بهرهمند نبودند و این مایع آبی رنگ به عنوان یکی از مهمترین نیازهای زندگی برای اهالی این منطقه به شمار میرفت. از این رو نیاکان ما به صورتی هوشمندانه با حفر کاریز در زمین به دنبال کشف آب (مایه حیات) بودند.
سپس با به کارگیری روشهای خلاقانهای توانستند برای آبیاری زمینهای کشاورزی و استفادههای دیگری، آب را به سطح زمین انتقال دهند. به همین روش پیشرفت تا بالاخره موجب آبادانی و احیای بخشهای بسیاری از مناطق خشک شد.
اهمیت این قناتها درزندگی مردمان کویر نشینی چون کاشان، کرمان و… بسیار بالا بوده و این موضوع را به خوبی میتوان در فرهنگ و سنتهای آنها مشاهده کرد. در مناطقی که آب فراوان است شاید از آن تنها به عنوان یکی از نیازهای زندگی یاد شود اما در این شهرهای کم آب همچون هویت ملی در رشد اقتصاد، فرهنگ و سیاست آنها محسوب میشود.
قنات زارچ با طول ۹۰ کیلومتر و ۲۱۱۵ حلقه چاه به عنوان بلندترین قنات جهان، در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ در یونسکو به ثبت رسید. قدمت آن به دوران حکومت ساسانیان یعنی ۳۵۰۰ سال پیش باز میگردد، در ۱۶ تیر ۱۳۸۴ به عنوان یکی از میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید. از آن دسته آثاری است که در زمان دین زرتشت و قبل از ورود اسلام به کشور ساخته شد.
از سه شاخه شور، شیرین و ابراهیم خویدکی تشکیل میشود. با گذشت زمان به سبب حفر بی رویه جاههای عمیق و ایجاد لولههای فاضلابی دو شاخه ابراهیم خویدکی و شیرین به طور کامل خشک شدند و شاخه شور به طول ۷۱ کیلومتر در حال حاضر آبدهی دارد.
پس از ورود اسلام به ایران، برای وضو گرفتن نمازگزاران در محوطه این قنات مسجد جامع یزد را بنا نهادند. در آن زمانها آبدهی قنات در هر ثانیه ۱۵۰ لیتر بود. با توجه به خطراتی که در بخش قبلی از وجودشان آگاه شدیم باز هم امیدی وجود دارد و کارشناسان بر این باور هستند که قنات زارچ از خود مقاومت نشان میدهد. هم اکنون مدیریت و نگهداری این مکان تاریخی بر عهدهی شورای قنات زارچ است که بر اساس اصولی هر چند روز یکبار آب را در بین کشاورزان تقسیم میکند.
بیشتر بخوانید : آشنایی با مهم ترین قنات های یزد ، در دل خاک ایران
خانه هنر یزد
شهر تاریخی یزد به بناهای خشتی زیبایش معروف است. اگر در کوچه پس کوچههای آن قدم بردارید متوجه این موضوع خواهید شد. خانه هنر که یادگاری به مانده از چندین نسل از خانواده ملک زاده ها از دوران قاجار تا کنون است. به عنوان یکی از بهترین مکان های تاریخی یزد به شمار میرود که در قلب شهر و در کنار خانه لاریها و زندان اسکندر قرار دارد.
بر خلاف آپارتمانهای آسمان خراش که در شلوغی و آلودگی شهرها گم شدند. این خانه رنگ و بوی زندگی در داخلش به خوبی حس میشود و توجه گردشگران بسیاری را به طرف آرامش خود جذب میکند. در کافه خانه میتوان نوشیدنیهای سنتی را امتحان کرد و اگر حوصلهتان سر کشید میتوانید از غرفههای صنایع دستی خرید کنید. پشت بام خانه هنر به پشت بام شهر یزد معروف است و کل مجموعه به عنوان آثار ملی کشور به ثبت رسید.
موزه مارکار
اگر از آن دسته افرادی هستید که به کاوش در تاریخ علاقه مندید بهتر است در سفر به یزد موزهها را به عنوان مقصد گردش خود انتخاب کنید چرا که دریچههایی روبه گذشته هستند. موزه مارکار در میدانی با همین نام و بلوار منتظر قائم در کوچه فرش مشهد قرار دارد.
این مکان آیین و فرهنگ زرتشتیان را به نمایش میگذارد و تمام آثار موجود گواه بر این اصل دارند. خاصترین بخش با نام جشن و مراسمات، هر بینندهای را با شیوه زندگی این قوم روبه رو میکند. در راهرو مجسمههایی موجود است که با لباسهای مختلفی از مراسمات خاص زرتشتی پوشانده شدهاند. همچنین دیگر بخشهای این موزه از خانههای زرتشتیان در گذشته، عبادتگاههایشان و دینشان در دید همگان قرارمیدهد.
حدود ۸۰ سال پیش شخصی به نام مارکار مجموعهای که شامل ساختمانهایی چون پرورشگاه، دبیرستان، خوابگاه شبانه روزی، اهدای زمین پارک مارکار در یزد، ساخت همایشگاه مارکار در تهران و برج ساعت بود را بنا نهاد. بهتر است که مروری بر زندگینامه این بزرگ مرد تاریخ داشته باشیم و بیشتر با کارهای نیک آن آشنا شویم.
پشوتن جی دوسابایی مارکار یک زرتشتی هندوستانی بود که در تاریخ ۱۸ آبان ۱۲۵۰ شمسی از پدر و مادری ایرانی مقیم کشور هندوستان به دنیا آمد. این فرزند از همان کودکی به فرهنگ و شیوه زندگی ایرانیها علاقه داشت و از این رو تصمیم گرفت که زبان فارسی را بیاموزد. به دنباله این عقش و علاقه حتی بسیاری از اشعار سعدی، گلستان و شاهنامه را از بر بود. پس از آن چندین بار به ایران سفر میکند و به عنوان معاون و پس از آن رئیس انجمن زرتشتیان این کشور در بمبئی فعالیت داشت.
وی از کار بازرگانی ثروت هنگفتی به دست آورده و آن را در مسیر درستی خرج میکرد. برای نخستین بار سال ۱۳۱۰، در طی سفر خود به شهر یزد برای بچههای بیسرپرست یک پرورشگاه بزرگ احداث کرد. اما به همین راضی نبود و پس از آن در سال ۱۳۱۲ یک مدرسه و دبیرستان که عضوی از مجموعه مارکار بود را برای دختران و پسران این شهر ساخت و پس از گذشت چندی کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.
موزه مارکار به گونهای طراحی و ساخته شده که در روزهای آفتابی بیشترین نور را به داخل جذب میکند و همیشه انرژی زیادی را به خود میگیرد. برای تامین آب از آب انبار و قنات استفاده میکردند. در حال حاضر از ساعت ۹ صبح تا ۱ ظهر در نیمه اول و از ساعت ۱۶ تا ۲۰ عصر در نیمه دوم این موزه پذیرای بازدیدکنندگان است.
آتشکده بهرام یزد
همه انسانها در طول زندگی از اصولی خاصی پیروی میکنند که نسل در نسل با شیوههای مختلف انتقال داده میشوند. در ابتدا ایرانیان خورشید را میپرستیدند و در معنای کلمه مهرپرست بودند. رفته رفته با ورود دین زرتشت، نظرها به سمت الههای سرخ رنگ و گرمابخش کشیده شد. آتش نه حیوان و نه انسان بود و عامل مهمی برای زندگی بشر به شمارمیرفت از این رو در این دین از جایگاه بالایی برخوردار بود. در واقع انسان ها قبل از اینکه خبر از وجود چنین نعمتی داشته باشند دربیابانهای سرد و سرمای شب را با فلاکت به صبح میرساندند. وجود گرمایی که در تاریکی شب مسیر را روشن میکرد برای آنها بسیار شگفتانگیز بود. شاید امروزه ما نتوانیم به معنای واقعی ارزش آتش را درک کنیم اما عجیب نیست که در گذشته آن را میپرستیدند.
آیا تا به حال به شکلگیری آتشکدهها فکر کردهاید؟ اصلا این کلمه چه معنایی دارد؟ در زبان دری فارسی ( کده) به معنای خانه و آتشکده مکانی برای نگهداری و بهره مندی از انرژی و گرمای آتش است. سه آتشکده مقدس در زمان ساسانیان به نام های آذرگشسب در تخت سلیمان شهرستان تکاب، آذر برزینمهر در استان خراسان رضوی و کاریان ( یا آذر فرنبغ) در روستای کاریان از توابع جویم لارستان از اهمیت بالایی برخوردار بودند. آتش بهرام یا ورهرام که با پیشینهای ۱۵۰۰ساله در آتشکده بهرام قرار دارد. به عنوان یک نیایشگاه، از بهترین مکان های تاریخی یزد به شمار میرود.
آتش ورهرام در طول عمرخود پستی و بلندیهای بسیاری را متحمل شده و از جنگها جان سالم به در برده. از این رو محمد رضا شاه پهلوی دستورساخت آتشکده بهرام را در سال ۱۳۱۳ صادر کرد سرانجام در سال ۱۳۱۸ آتش بهرام به آنجا انتقال یافت و زرتشتیان توانستند مکانی مناسب را برای آن پیدا کنند. در ابتدا زرتشتیان بازدید گردشگران از این مکان را عاملی برای سلب آرامش در عبادت میدانستند اما رفته رفته این مکان در۲۲ شهریور ۱۳۷۸ به عنوان آثار ملی کشور به ثبت رسیده و به عنوان نماد شهر یزد محسوب میشود.
این سازه در میان حیاطی بزرگ و پوشیده از درختان سرو و کاج قرار دارد. نگاره فروهر و سرستونهای سنگی آن بر زیبایی این مکان دو چندان افزودهاند و حوض زیبا و آبی رنگی به شکل دایرهای بزرگ که در وسط حیاط قرار گرفته از خصوصیات مهم این بنا به شمار میروند. برای ورود باید از ۸ پله بلند و باریک عبور کرد. در داخل این سازه، آتش در ظرفی برنزی و به دور از نور خورشید در محفظهای شیشهای با ارتفاع بلندی از زمین قرار دارد. یک نفر مسئول روشن نگهداشن آن است که با چوبهایی مقاومتر از چوب درخت زردآلو و بادام هستند. بازدید کنندگان میتوانند از فاصله نه چندان دور آن را تماشا کنند چرا که نفس انسان نباید به آتش پاک برخورد کند.
میدان ساعت یزد
این میدان به عنوان اولین ساعت شهری ایران شناخته شده که بدنه برج آن از خشت و به شکل مکعب مستطیل است. در زمان حکومت قاجار به دست یک ساعت ساز یزدی به نام ابوبکر با تزییناتی همچون آجری کاری، کاشی کاریهای منقوش با خطوط آیات، قوسها، طاق و… ساخته شد.
خبر خوب اینکه این مکان در کنار دیگر جاذبههای تاریخی شهر یزد در میدان امام خمینی قرار دارد. اگر با تاکسی قصد بازدید از بهترین مکان های تاریخی یزد را دارید میتوان در بین راه پیاده شد و از این سازه دیدن کمید. در سال ۷۲۵هجری قمری در کنار مسجد جامع یزد نصب شد و در سال ۱۳۷۸ با شماره ۲۶۵۶ به ثبت ملی رسید.
مجموعه شاهزاده فاضل یزد
این مجموعه در بافت تاریخی شهر یزد قرار گرفته و متشکل از زیارتگاه، بقعه، بازار و حسینیه شاهزاده فاضل است که در سال ۱۳۸۲ به عنوان آثار ملی کشور با شماره ۹۱۳۰ به ثبت رسید. قدمت آن به قرن هشتم هجری و زمان حکومت تیموریان بازمیگردد. برای زرتشتیان این زیارتگاه و حسینیه مقدس است چرا که آن را بقعهی یکی از شاهزادگان ساسانی میدانند.
حمام ابوالمعالی یزد
حمام ابوالمعالی روبه روی زندان اسکندر و مجاورت مسجد محراب در محله قدیمی فهادان و بافت تاریخی شهر یزد قرار دارد. جنس بدنه از سنگ، باروج، آجر، ریگ و گچ است که تا همین چهل سال پیش فعالیت داشت. برخی از قسمتهای آن هنوز دست نخورده و سالم هستند و نمونه کاملی از معماری به سبک قاجار را در خود به نمایش میگذارند.
بخشای مختلف داخل حمام ابوالمعالی شامل حوضچه آب گرم و سرد، شاه نشین، اتاق استراحت، گرمخانه و… هستند. با توجه قدمت و معماری بینظیرش در آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده و در سال ۱۳۸۶ به صورت یک رستوران سنتی فعالیت خود را آغاز کرده است. به سبب تمام ویژگیها و خصوصیات مثبتش گردشگران ساعتهای بسیاری را صرف بازدید ازاین مکان تاریخی می کنند.
بیشتر بخوانید : معرفی بهترین مکان های تفریحی یزد
بیشتر بخوانید : معرفی لیدر محلی یزد
سخن نهایی
ما در این مقاله در رابطه با مکان های تاریخی یزد صحبت کردیم. اگر شما هم مسافر یزد هستید و علاقه به مکانهای تاریخی دارید، پیشنهاد میکنیم که از مکانهای گفته شده در بالا حتما بازدید کنید و تجربه خود را از دیدن این بناهای باشکوه با ما به اشتراک بگذارید.