
لیست ارزشمندترین سوغات همدان
صنایع دستی هر منطقهای برگرفته از هنر و فرهنگ و بینش و ذوق مردمان آن منقطه است که با مواد اولیهیِ بومی میخواهد هویت یک ملت را به نمایش بگذارد. صنایع دستی همدان در کنار خوراکیهای خوشمزهی آن یک ترکیب کامل از سوغات همدان است که فرد مورد نظرتان را سرشار از هیجان میکند. امیدواریم همراهی شما با سپنجا در این مطلب باعث شود که شهر با قدمت همدان را به همه معرفی کنید تا همه بتوانند از جذابیتهای توریستی این شهر بهره ببرند. در ادامه همراه ما باشید تا با لیست بلندبالایی از سوغات و صنایع دستی شهر زیبای همدان، شما را شگفت زده کنیم.
برای اجاره سوئیت در همدان روی لینک کلیک کنید.
لیست سوغات همدان
پس از آشنایی با سوغاتیهای همدان، بهترین مکان برای شما بازار همدان و بازدید از مناطقی است که سوغاتیهای همدان در آنجا به فروش میرسند. یادتان باشد بعد از انتخاب خوراکیهای خوشمزهی همدانی، حتما از صنایع دستی استان همدان هم دیدن کنید و با ورود به بازارهای هر کدام، بهترینشان را به عنوان هدیه برای عزیزانتان خریداری کنید.
باسلوقهای مرغوب همدانی
شیرینی باسلوق یکی از محبوبترین شیرینیهای همدان است و شما میتوانید بهترین باسلوقهای همدان را در ملایر میل کنید. همچنین علاوه بر استان همدان، شهرهای مراغه و اراک هم این شیرینی را درست میکنند. مواد اصلیِ تهیهی باسلوق نشاسته، شیرهی انگور و مغز گردو، مغز بادام یا مغز هستهی زردآلو در کنار آب، گلاب شکر و روغن است.
حلوا زردهی همدان یک دسر مقوی
حلوا زرده همدان یکی از انواع حلوا است که خاصیت زیادی دارد. این دسر سنتی یک خوراکی قوی برای سفرههای افطار است و میتواند انرژی به ظاهر از دست رفتهی بدن را برگرداند. حلوا زرده همچنین در مراسم عزاداری و ایام محرم هم استفاده میشود. تفاوت حلوا زردهی همدان با سایر انواع حلواها وجود زردهی تخممرغ است. آرد گندم یا نشاسته، روغن یا کره، شکر، زردهی تخم مرغ، زعفران، هل و گلاب مواد تهیهی حلوا زردهی همدان هستند. برای خوشمزهتر شدن حلوا زرده بعضیها به جای آرد گندم یا نشاسته از آرد برنج استفاده میکنند. نکتهای که در درست کردن حلوا باید به آن توجه کرد پایین بودن شعله گاز و زیاد بودن زمان پخت آن است که باعث میشود حلوای یکدست و خوشمزهای درست شود.
نان کماج خوراکی مخصوص عصرانه
نان کماج که جزو بهترینهای سوغات همدان است بسیار خوشمزه است و طعمی مشابه فطیر دارد. این خوراکی بیشتر مخصوص صبحانه و عصرانه است و به دو صورت ساده و مغزدار پخته میشود. نان کماج جزو نانهای سنتی ایران است در بعضی از شهرهای دیگر هم به عنوان سوغاتی آن شهر پخته میشود اما نان کماج همدانی چیز دیگری است.
مواد تهیه نان کماج به صورت ساده عبارت است از آرد سفید، شکر، گلاب، ماست، کره، وانیل شکری، بکینگ پودر، پودر هل و شربت بار. مواد تهیهی نان کماج به صورت مغزدار هم به همین صورت است با این تفاوت که در وسط آن از مغزهایی مانند مغز گردو استفاده میشود. مواد رومال نان کماج هم عبارتاند از روغن مایع، زرده تخم مرغ، کنجد و شیر.
نان شیرمال همدان
نان شیرمال برای همدانیها حکم یک شیرینی مجلسی خوشمزه را دارد؛ به این صورت که همدانیها برای پذیرایی از مهمان و یا کادوی مهمانیهایشان از این خوراکی استفاده میکنند. سرو کردن نان شیرمال تازه در کنار شیر داغ یکی از خوشمزههایی است که هیچگاه از یاد مهمانها نخواهد رفت. این خوراکی در شهرهای دیگری مثل اراک هم تهیه میشود و طرفداران خودش را دارد. نان شیرمال در اشکال مختلفی مانند دایره، بیضی و شکل زبان تهیه میشود.
مواد اصلی پخت نان شیرمال پودر شکر، زرده تخم مرغ، هل، روغن مایع، بیکینگ پودر، شیر و آرد است که به راحتی میتوان آنرا درست کرد. اما اگر عاشق شیرمالهای همدان هستید، هر زمانی که خواستید میتوانید به صورت آنلاین خرید کنید و خیالتان از بابت کیفیت آنها راحت باشد.
انگشت پیچ همدان با سابقهای دیرینه
انگشت پیچ نام یک شیرینی خاص همدانی است که از ترکیب سفیدهی تخم مرغ، گلاب، شکر و آب تهیه میشود. این خوراکی بافتی مانند عسل دارد و دلیل نامگذاری آن به این عنوان هم طریقهی خوردن آن است که میتوان آنرا مانند عسل به دور انگشت پیچید و از طعم عالی آن لذت برد. این خوراکی به شیوهای دیگر هم در دسترس است که به آن انگشت پیچ حلوایی گفته میشود. انگشت پیچ به شکل حلوا از تخم مرغ، زاج سفید، قند، عرق بیدمشک، آبلیمو و هل درست میشود. این نوع انگشتپیچ هم طعم بینظیری دارد و میتواند در بین سوغات همدان بدرخشد.
نان برساق همدانی
یکی دیگر از شیرینیهای خوشمزهی شهر همدان نان روغنی برساق است که علاوه بر سوغات همدان ، در شهرهای کرمانشاه، لرستان و ایلام هم به عنوان سوغات در دسترس است. تفاوت این شیرینی در شهرهای مختلف تنها در ظاهری است که دارند. برای مثال خمیر این شیرینی در همدان به صورت گرد است و در شهرهای دیگر حالتی مخروطی شکل دارد.
مواد مورد نیاز برای تهیهی این نان روغنی عبارتاند از تخم مرغ، شکر، آرد، شیر، روغن جامد، نمک، روغن حیوانی، زردچوبه و هل که بعد از یکدست شدنشان باید چند ساعت استراحت کرده و در روغن سرخ کردنی سرخ شوند. بعد از سرخ شدن نانها در روغن میتوان روی آنها شکر پاشید تا طعم بهتری داشته باشند. همچنین میتوان بین خمیر نانها را پودر دارچین، مغز بادام، پسته و گردو قرار داد.
نان چای همدان
همانطور که از نام این خوراکی پیدا است، آنرا در کنار چای سرو میکنند. کسانی که قند خون بالایی دارند و استفاده از قند و شیرینیجات برایشان مضر است، نان چای را خریداری میکنند و به همراه چای نوش جان میکنند. شیرینی نان چای فقط به زنجان و قزوین اختصاص ندارد و در شهر همدان هم به عنوان سوغات فروخته میشود. ماست، آرد، کره، تخم مرغ و کنجد مواد اصلی این شیرینی هستند که به راحتی میتوان آن را در خانه درست کرد.
آب نبات قیچیهای رنگارنگ
آب نبات قیچی یکی دیگر از خوراکیهای خوشمزهی همدان است که میتوانید در بازار همدان تنوع آن را ببینید، بخرید و لذت ببرید. این آبنباتها با طعمهای هل، زعفران، دارچین، پسته، نارگیل، لیمو و… در دسترس هستند. آب نبات قیچی هم میتواند جایگزین قند باشد؛ هر کدام از انواع آنها را که انتخاب کنید در کنار چای مزهی بهشت میدهند. طعمهای آب نبات قیچی در بازار همدان متنوع است؛ اگر روی طعمها حساس هستید بدون شک میتوانید یک طعم عالی را از بین آنها انتخاب کنید و همیشه همراهتان داشته باشید.
شیرهی انگور یک خوراکی مقوی
شیرهی انگور یکی دیگر از بهترین سوغات همدان است. ارزش غذایی بالای این خوراکی باعث شده است که طرفداران بسیاری داشته باشد. شیرهی انگور حاوی ویتامینهای A, B و C و املاح آهن، فسفر، منیزیم، کلسیم و پتاسیم است. همچنین به دلیل وجود آنتی اکسیدانهای فراوان، گلبولهای سفید را افزایش داده و باعث بالا رفتن سیستم ایمنیِ بدن میشود.
رقیق شدن خون، درمان کمخونی، جلوگیری از سرطان، کاهش اثرات سوء شیمی درمانی، پیشگیری از آلزایمر، تقویت حافظه، بهبود روحیه، اعصاب آرام، باز شدن مجاری کبد، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، بهبود سرفه، افزایش روند چاقی و ترمیم پوست نمونههایی از اثرات مطلوب استفاده از شیرهی انگور است.
خشکبار همدان
شهر همدان به علت موقعیت جغرافیایی مناسبی که دارد، خشکبارهای با کیفیتی دارد که محصولاتش به کل ایران ارسال میشوند. سیب، هلو، بادام، انگور، گردو، زردآلو و با کیفیتی بسیار بالا در همدان تولید میشوند. از این رو خشکبارهای مانند مویز، برگه، قیسی، گردو و کشمش از مرغوبترین خشکبارهای ایران هستند که با قیمتی مناسب در دسترس مشتری قرار میگیرند.
حلوا لوزی همدان بسیار مغذی و خوشمزه
حلوا جزو شیرینیهای محبوب ایرانیان است که انواع مختلفی دارد. حلوا لوزی همدان نیز یکی از انواع مختلف حلواها است که به عنوان دسر مصرف میشود. حلوا لوزی همدان از سبوس گندم، آرد برنج، زعفران، عسل و مغز گردو تهیه میشود و به دلیل داشتن این ترکیبات به عنوان یک خوراکی مغذی شناخته میشود.
نان نارگیلی همدان
یکی دیگر از محبوبترین شیرینیهای دلچسب و سنتی شهر همدان نان نارگیلی است که علاوه بر طعم بینظیرش عطری فوقالعاده دارد و دل همه را میبرد. پودر نارگیل، گلاب، تخم گشنیز، ارد سبوسدار، شکر و نمک مواد مورد نیاز برای پختن این شیرینی هستند.
صنل یا صندل نهاوند
صنل یا صندل ( یکی از ادویههای به کار رفته در این خوراکی پودر چوب صندل است و وجه تسمیه آنها به این دلیل است) یک خوراکی سنتی بومی است که فقط در نهاوند تولید میشود. فرمول تهیهی این شیرینی خاص است و نهاوندیها نسل به نسل آنرا به یکدیگر شناساندهاند.
روغن، آرد بو داده شده، شکر، دارچین، زنجبیل و جوز مواد مورد نیاز برای تهیهی این شیرینی هستند که طبع آنرا گرم کردهاند. برخی از طبیبان این شیرینی را که جزو سوغات همدان است به دلیل طبع گرمی که دارد برای بسیاری از بیماریها تجویز کردهاند.
حلوا ارده همدان
حلوا ارده همدان نیز یکی دیگر از خوراکیهای پر انرژی همدانی است که بیشتر در صبحانهها مصرف میشود. این حلوا که از ارده، تخم مرغ، شکر، هل، کنجد و چوبک تهیه میشود میتواند روز پر انرژیای را برایتان آغاز کند.
صنایع دستی شهر همدان
استان همدان به دلیل داشتن پیشینهی تاریخی 3000 ساله و فرهنگ غنیاش یکی از مهمترین قطبهای صنایع دستی ایران است. این شهر رتبهی پنجم صنایع دستی و رتبهی دوم کارگاهها و شاغلان در حوزهی صنایع دستی را بعد از استان اصفهان به خود اختصاص داده است. نکتهی جالب توجه در مورد همدان این است که از 267 رشتهی صنایع دستیای که در کشور وجود دارد، 85 مورد از آنها در شهر همدان فعالیت میکنند. در ادامه با ما همراه باشید و انتخاب کنید که در سفر به همدان دوست دارید کدام یک از صنایع دستی این شهر را به یادگار بخرید.
سفال لاله جین
یکی از اولین هنرهایی که انسان آنرا یاد گرفت و به کمک آن محصولات بسیاری را برای خودش تولید کرد، هنر سفالگری بود. شهر لالهجین همدان مهمترین مرکز تولید سفال همدان است و به عنوان پایتخت سفالگریِ ایران شناخته میشود. سفالهای تولیدی منطقهی لالهجین از کیفیت بالایی برخوردارند. محصولات سفالی تولید شده در این شهر عبارتاند از ظرفهای تزیینی، ظرفهای مصرفی، مجسمهها و تابلوهای سفالی.
طلاکوبی و نقره کوبی
طلاکوبی و نقره کوبی یکی دیگر از فعالیتهای هنری و قدیمی همدان است که مخاطبان زیادی دارد. در صنعت طلا کوبی نقش و نگارهای زیبا و متفاوت را بر صفحات نازک طلا حکاکی میکنند که جذابیت بسیاری دارد. این ورقههای نازک طلا در آخر روی چوب، شیشه و سرامیک نصب میشوند و جذابیتشان چندین برابر میشود.
ضرب کردن طلا روی اجسام مختلف نامهای متفاوتی دارد؛ مانند طلاکوبی روی شیشه، طلاکوبی رویِ نقره و طلاکوبی روی فولاد. میزان استفادهی طلا بر ظروف و اشیاء مختلف ارزش هر کدام را تعیین میکند. صنایع دستی طلاکوبی از گرانترین سوغات همدان هستند که طرفداران ویژهای دارند.
تولید زیورآلات
انگشتر سازی از رایجترین هنرهایی است که هنرمندان همدانی به آن مشغول هستند و انگشتر جزو زیورآلاتی است که بیشتر هنرمندان آنرا تولید میکنند. ساخت انگشترها از رکاب طلا و نقره به همراه نگینهایی زیبا از جنس سنگهایی مثل فیروزه، یشم، عقیق، الماس زمرد و یاقوت این شهر را به یکی از هنرمندانهترین شهرها در تولید انگشترهای قیمتی تبدیل کرده است.
طلاکوبی بر شیشه
یکی دیگر از فعالیتهای هنریِ همدانی هنر طلاکوبی بر شیشه است که هنرمندان با ظرافت و دقتی خاص بدنهی ظروف شیشهای را با آب طلا نقش میزنند. این ظروف شیشهای شامل شکلاتخوری، گلابپاش، میوهخوری، لوستر و… هستند که نقشهای سنتی، گل، ختایی، اسلیمی و بته را روی آن طرح میزنند. برای خرید این محصولات باید به شهرهای، لالهجین، ملایر و همدان مراجعه کرد.
کاشی هفت رنگ یا کتیبه
یکی دیگر از صنایع دستی همدان کاشیهای کتیبه یا هفت رنگ هستند که در نقشها و طرحهای بسیار به تولید میرسند. این هنر را میتوان در اماکن فرهنگی، زیارتی و دیوارهی مساجد مشاهده کرد. شهرهای لالهجین و همدان تولید کندهی اصلیِ این کاشیها هستند.
صنایع چوبی همدان
تهیه و تولید صنایع چوبی در شهرهای ملایر، تویسرکان و همدان از زمانهای گذشته تا به حال رایج بوده است. منبت کاری، خراطی، قاب سازی، نازک کاری و معرق کاری از صنایع چوب مشهور همدان هستند که طرفداران بسیاری دارند.
منبت کاری
محصولات منبت کاری از دیرینهترین هنرهای صنایع چوبی همدان هستند. کندهکاری روی چوب و طرح زدن نقشهای مختلف بر چوب به چند هزار سال پیش در ایران برمیگردد؛ آثار هنر منبت کاری را میتوان روی نیزهها، سپرهای چوبی و دستهی شمشیر ارتش هخامنشیان و مادها مشاهده کرد.
شهر ملایر به عنوان مبدا هنر منبت کاری در ایران شناخته میشود و در سال 1391 با عنوان شهر ملیِ منبت در لیست شهرهای دارای صنایع دستی در کشور به ثبت رسید. این روزها شهرهای تویسرکان و ملایر هنر منبت کاری را به طور حرفهای انجام میدهند و توانستهاند محصولاتشان را در لیست بهترینهای سوغات همدان قرار دهند.
خراطی
به تراشیدن چوبها به کمک دست به شکلهای مختلف خراطی گفته میشود. قدمت هنر خراطی به سه هزار سال قبل برمیگردد و اثر آنرا میتوان در بسیاری از کشورها پیدا کرد. تولید این صنایع دستی در نقاطی از کشور که چوب بیشتری وجود دارد رایج است. تراشیدن چوبها به صورت متقارن در این هنر رایج بوده است اما این روزها میتوان اشیاء غیر متقارن را نیز مشاهده کرد.
قاب سازی
قابهای ساخته شده از چوبهای منبت کاری شده یکی از صنایع دستی خاص همدان هستند و طرفداران ویژهای دارند. هنرمندانی که این قابهای چوبی را طراحی میکنند بیشتر در شهرهای همدان، تویسرکان، ملایر، رزن و روستای کاج هستند.
ساز سازی
ساخت سازهای سنتی با چوبهای خاص یکی دیگر از فعالیتهای هنری همدان است که همدان و برخی از شهرهای آن تولید میشوند. عمدهی این سازهای تولید شده عبارتاند از ساز دف، سنتور و سه تار.
قلمزنی و مسگری روی مس
هنر مسگری قدمتی 5 هزار ساله دارد و این موضوع را میتوان از ظرف و ظروفهای قدمت داری که در موزه هستند متوجه شد. گفته شده است که اولین فلز کشف شده به دست انسان فلز مس بوده و فلزکاران ابتدایی از ایرانیان بودهاند.
تولید ظرف و ظروفهای مسی و ادوات مسی دیگر از دیرباز در شهر همدان رایج بوده است و این روزها هم میتوان در برخی از نقاط این استان این فعالیتها را مشاهده کرد.
تولیدات چرمی در همدان
آب و هوای مناسب شهر همدان آنرا به یک منطقهی مناسب برای دامپروری تبدیل کرده است؛ از این رو تولیدات چرمی در این شهر رونقی فوقالعاده دارد. قدمت تولیدات چرمی این شهر را میتوان به بیشتر از 3 هزار سال قبل نسبت داد. اولین کارخانهی چرم سازی ایران توسط “اردشیر یگانگی” در سال 1311 تاسیس شد و محصولات آن به اقصی نقاط ایران و کشورهای دیگر صادر میشد.
با اینکه در گذشته عنوان دباغخانه را به همدان نسبت داده بودند و محصولات چرمی بسیاری از همدان صادر میشد اما متاسفانه این روزها بسیاری از کارگاههای مخصوص دباغی تعطیل شدهاند.
مرواربافی
یکی دیگر از هنرمندانهترین سوغات همدان محصولات مرواربافی هستند که با ظرافت و دقت خاصی تولید میشوند. مروار از انواع مختلف بیدها به وجود میآید و بعد از انجام فعالیتهای خاصی روی آنها به مرحلهی بافتن میرسند. محصولات مرواربافی در شهرهای دیگر ایران هم تولید میشوند اما آنها هم مروار مورد نیازشان را از همدان تهیه میکنند. تیجه یا تویجه مشهورترین محصول مروار بافی همدان است که در شهرهای نهاوند و ملایر ساخته میشود؛ اگر به خرید این محصولات علاقه دارید باید از این شهرها بازدید کنید.
پوستین دوزی
هنر پوستین دوزی در گذشته بسیار رایج بوده است؛ اکثر مردمان شهر و روستاهای استان همدان به همین کار مشغول بودهاند. آنها برای این کار پوست بره و گوسفند را تمیز میکردند و بدون اینکه پشم آنرا بتراشند با استفاده کردن از محصولاتی مثل زاج، مازوج و آرد جو از آنها زیر انداز درست میکردند. در حال حاضر به دلیل گران شدن پوست این کار رونق گذشته را ندارد اما عدهی معدودی هنوز این کار را انجام میدهند.
گیوه بافی
گیوه یک نوع پاپوش است که استفاده از آن در این روزها کمی منسوخ شده است. قسمت روی گیوه از نخهای پنبهای و زیر آن از چرم ساخته میشد. مزیت پوشیدن گیوهها این بود که در تابستان پا را خنک نگه میداشت.
گیوه بافی از 80 سال قبل به منظور استفادههای شخصی در روستاهای همدان انجام میشد؛ اما تولید آن در همدان این روزها انجام نمیشد و فقط عدهای از زنان و دختران در روستاهای کفراش، آرتیمان، دهفول و فهرومند به این حرفه مشغولند.
جاجیم بافی
جاجیم یک زیرانداز دو رویه است که از نخهای ظریف پنبهای یا پشمی یا ترکیبی از هر دو بافته شده باشد. عشایر معمولا از جاجیم برای بسته بندی، جابجایی لوازم، محافظت از سرما یا روانداز کرسی استفاده میکنند. جاجیم بافی معمولا در روستاها انجام میشود و در هر منطقهای طرح و رنگ خودش را دارد. مواد اولیهی جاجیم پشم و شیوهی بافت آن مشابه گلیم است. این صنایع دستی یکی از محلیترین سوغات همدان است که در روستاهای آن بافته میشود.
سوزن دوزیِ سنتی
سوزن دوزی سنتی یکی از هنرهای استان همدان است که روی پارچههای مخمل، ترمه و ساده دوخته میشود؛ سوزن دوزیهایی که روی این پارچهها انجام میشوند عبارتاند از پته دوزی، ساقه دوزی، پیله دوزی، برداری دوزی، سرمه دوزی، آینه دوزی، چشمه دوزی و سکه دوزی. برای دوخت این سوزن دوزیها باید از نخ ابریشمیِ رنگی استفاده کرد تا زیباییشان بیشتر مشخص شود.
صنایع دستی این هنر را میتوان از ملایر و همدان خریداری کرد.
هنر تذهیب
واژهی تذهیب از ذهب گرفته شده است که به معنای طلا است. در هنر تذهیب نقشهای گیاهی و هندسی به همراه خطوط مشکی و آب زر حکاکی میشوند. این هنر نوعی نقاشی است که بیشتر برای تزیین تابلوهای خوشنویسی، شعر و متنهای قرآنی از آن استفاده میشود.
مینیاتور
مینیاتور به نقاشیهای ظریف و دقیقی گفته میشود که در گذشتههای دور برای به تصویر کشیدن مطالب کتابها با موضوعات حماسه، ادبیات و داستان از آن استفاده میشد. پیشینهی این هنر به دوران قبل از اسلام برمیگردد و شهرهای اصفهان، تبریز، شیراز، قزوین، همدان و هرات این هنر را رونق دادند. نقاشیهای مینیاتوری در همدان روی ظروف سفالی، کتیبه، گلدان و کاغذ نمای فوقالعاده جذابی را نشان میدهد.
نقاشی روی سرامیک و سفال
نقاشیهای آب طلا، رنگ روغن، زیر لعابی و بدنه لعابی نقاشیهایی هستند که به،کمک،آنها،نقشهای سنتی و مدرن روی سطوح سفالی و سرامیکی کشیده میشوند. نقاشی بر سطوح سفالی و سرامیکی در شهرهای همدان و لالهجین رواج دارد و یک کادوی خاص به نظر میرسد.
حجاری
سنگ تراشها قطعهی آماده شدهی خودشان را به حجار میدهند؛ حجار با قلمزنیهایی که روی آن قطعه انجام میدهد آنرا به یک اثر هنری خاص تبدیل میکند که میتواند یکی از با ارزشترین سوغات همدان باشد. نمونه حجاریهای تاریخی را میتوان در دیوارههای تخت جمشید و شوش مشاهده کرد و اوج این هنر خاص را احساس کرد.
شیشه گری
یکی از اصلیترین و یکی از گرانبها ترین صنایع دستی همدان محصولات شیشه گری هستند که از گذشته در ایران رایج بودند. اشیا و ظرفهای کشف شده از دورهی باستان، قدمت هنر شیشهگری در ایران را به قبل از میلاد مسیح برمیگرداند. محصولات شیشه گری این روزهای استان همدان نیز پر از جذابیت و هنر هستند که میتوانند به عنوان یک سوغاتی محسوب شوند.
آبگینه
هنر آبگینه یکی دیگر از هنرهای دستی همدان است که قدمت هزارسالهی آن از شیشهگری های داخل موزهی آبگینه مشخص است. در این هنر با دیده شدن هوا در درون مواد مذاب، شیشهها به صورت بیرنگ فرم میگیرند.
و در آخر…
به هر کدام از شهرها و روستاهای همدان که برویم میتوانیم صنایع دستی را پیدا کنیم که در اوج جذابیتی که دارند هنوز ناشناختهاند و به ثبت ملی نرسیدهاند. این شهر دارای 150 نوع صنایع دستی است که هر کدام از آنها در جایگاه خودشان از بهترینهای سوغات همدان هستند. از این 150 نوع صنایع دستی، تنها 21 مورد از آنها به ثبت ملی رسیدهاند.
پیگیریهایی که مسئولین در خصوص ثبت شدن نام صنایع دستی همدان انجام میدهند شاید بتواند گروهی از جوانان را به کار مشغول کند و علاوه بر بهتر شدن شرایط کاری عدهای جوان، شهر همدان را شناخته شدهتر کند و بتواند توریستهای بیشتری را به این منطقه جذب کند.