آشنایی با بهترین سوغات و صنایع دستی شهرهای ایران
سفر تنها به بازدید از بناهای تاریخی، خوردن غذاهای محلی، گشت و گذار در طبیعت و غیره ختم نمی‌شود. صنایع دستی شهرهای ایران در نوع خود بی‌نظیر هستند. در واقع بعد از دیدن جاذبه‌های شهر مقصد، خرید سوغاتی سفر شما را تکمیل خواهد کرد. تمامی این صنایع دستی نشان‌دهنده ذوق و هنر ایرانی است که به عنوان یادگاری از سفر برای شما باقی خواهد ماند.
ما در این مقاله از سپنجا قصد داریم تا شما را با مجموعه صنایع دستی ایران آشنا کنیم. خواندن این مقاله به شما کمک می‌کند تا با محصول دست هنرمندان ایرانی بیشتر آشنا شوید.
معروف‌ترین صنایع دستی شهرهای ایران
بعد از چند روز گشت و گذار در مقصد و دیدن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی آن پیشنهاد می‌کنیم که بازدید از بازار محلی شهرها را از دست ندهید. صنایع دستی این شهرها، یادگاری بسیار ارزشمندی از آن شهر خواهد بود. به طوری که نگاه کردن به این وسایل شما را یاد سفرتان خواهد انداخت.
تمامی این صنایع دستی حاصل دست و هنر مردمان ایرانی است که به وسیله ابزارهای دستی ساخته شده‌اند. همچنین اغلب مواد اولیه این صنایع دستی از مواد محلی و بومی منطقه ساخته شده است. همین ویژگی باعث شده است تا این صنایع دستی از ارزش بسیار بالایی برخوردار باشند. آوازه و شهرت برخی از صنایع دستی شهرهای ایران نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز پیچیده است.
از جمله سوغات و صنایع دستی استان‌های ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
صنایع دستی مردم سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان جزو آن دسته از استان‌هایی است که صنایع دستی آن زیبا و منحصر به فرد است. از جمله صنایع دستی این استان می‌توان به سفالگری، حصیردوزی، قالی، گلیم، سوزن دوزی، خامه دوزی، چادر بافی، پلاس بافی، دودنی بافی، سکه و آینه دوزی، سفره بافی، خراطی، لنج‌سازی، نمد مالی و زیور آلات سنتی اشاره کرد.
بسیاری از این صنایع دستی به صورت نسل به نسل از مادران به دختران منتقل شده است. یکی از مشهورترین صنایع دستی این استان، سوزن دوزی و یا همان بلوچ دوزی است. زنان هنرمند بلوچی با نخ‌های رنگی، طرح‌های ذهنی و زیبایی را بر روی پارچه‌های ساده می‌دوزند. پارچه‌های زیبای سوزن دوزی شده برای لباس، کوسن، رومیزی، پشتی، لباس، روتختی، سجاده و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با معروف ترین شهرهایی که ثبت جهانی صنایع دستی هستند
یکی دیگر از صنایع دستی شهرهای ایران آینه دوزی و سکه دوزی دختران سیستان بلوچستان است. زیبایی این هنر دست، به اندازه‌ای است که بعد از سوزن دوزی مورد استقبال بسیاری از گردشگران قرار گرفته است. این هنر دست زنان بلوچی بیشتر مصارف تزئینی دارد و از آن برای لباس‌های محلی، جلیقه، روتختی و غیره استفاده می‌کنند. علاوه بر این برخی از زنان این هنر را با ابریشم دوزی و قیطان دوزی ترکیب می‌کنند.
صنایع دستی استان گلستان
استان گلستان به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای تولیدکننده صنایع دستی در ایران به شمار می‌رود. اغلب صنایع دستی این استان توسط مردمان هنردوست ترکمن ساخته می‌شود. از جمله مهم‌ترین صنایع دستی این استان می‌توان به قالیچه، نمدبافی، ابریشم دوزی بر روی پارچه، ریسندگی، سبدبافی، گلدوزی، زیورآلات ترکمنی، پشتی، قارچین، ساخت آلات موسیقی، پارچه بافی، سوزن دوزی و غیره اشاره کرد.
پارچه‌های سنتی این استان توسط دستگاه بافت دستی بافته می‌شوند. این پارچه‌ها به دلیل رنگ‌های متنوع و شاد از محبوبیت بسیار بالایی در بین گردشگران برخوردار هستند. قالی ترکمن به عنوان یکی دیگر از صنایع دستی شهرهای ایران بسیار معروف است. به این دلیل که این قالی از طرح و نقش بسیار متفاوتی برخوردار است و اغلب این نقوش به صورت ذهنی بافته می‌شود.
زنان باسلیقه ترکمن آموزش بافت این قالی‌ها را به صورت نسل به نسل به دختران خود منتقل می‌کنند. زیورآلات ترکمنی از دیگر سوغاتیهای مشهور این استان به شمار می‌رود. در ساخت این زیورآلات از نقره و سنگ عقیق قرمز استفاده شده است. البته این زیورآلات تنها جنبه تزیینی ندارد. بلکه این زیورآلات به عنوان پوشش زنان ترکمن نیز استفاده می‌شود.
در صورت سفر به استان گلستان خرید انواع فرش، حوله و قالیچه ابریشم بافی این منطقه را از دست ندهید. این هنر دست ایرانی از زمان دوره صفویه رواج پیدا کرده است. برای تولید این پارچه‌ها از پیله کرم ابریشم و نخ ابریشم استفاده شده است.
بهترین سوغات استان خوزستان
فصل بهار بهترین زمان برای سفر به جنوب به خصوص استان خوزستان است. جاذبه‌های گردشگری این استان بسیار زیاد است و خونگرمی مردم این منطقه یک سفر خاطره‌انگیز را برای شما به ارمغان می‌آورد. این استان در کنار صنایع دستی، شیرینی‌های سنتی بسیار خوشمزه‌ای دارد؛ بنابراین شما می‌توانید علاوه بر هنرهای دستی به عنوان صنایع دستی شهرهای ایران این خوردنی‌ها را برای عزیزان خود نیز سوغاتی ببرید.
از جمله آن می‌توان به حلوا کنجدی، انواع کلوچه‌های سنتی، خارک، حلوا ارده، حلوا شکری، خرما، لیف خرما و غیره اشاره کرد. علاوه بر این ادویه‌های مخصوص این استان نیز شهرت بسیار بالایی دارند. از جمله صنایع دستی این استان می‌توان به گبه، قالیبافی، چوقا بافی، نمد بافی، جاجیم، حصیربافی، سجاده بافی، قلاب دوزی و غیره اشاره کرد.
برای اجاره سوئیت در خوزستان روی لینک کلیک کنید.
صنایع دستی مشهد
خراسان رضوی مانند سایر شهرهای ایران، صنایع دستی بسیار زیبایی دارد. البته صنایع دستی این منطقه تحت تاثیر حرم امام رضا ع بیشتر حالت مذهبی به خود دارد. اگر گشتی در بازارهای اطراف حرم زده باشید، حتما چشمتان به انگشترهای فیروزه افتاده است. یکی از مشهورترین صنایع دستی این استان، فیروزه تراشی است. دلیل این موضوع وجود معادن سنگ فیروزه در نیشابور است.
همچنین سنگ فیروزه نیشابور به عنوان یکی از بهترین سنگ‌های فیروزه در جهان شناخته شده است. فیروزه‌کوبی به عنوان یکی از صنایع دستی شهرهای ایران طرفداران بسیار زیادی دارد. از این هنر برای ساخت زیورآلات مانند گوشواره، دستبند، گردنبند، انگشتر و غیره استفاده می‌کنند.
از دیگر صنایع دستی مردمان مشهد می‌توان به آینه کاری اشاره کرد. این هنر اسلامی نشان‌دهنده نور، روشنی و شکوه ایرانی اسلامی است. در هنر آیینه‌کاری، هنرمندان آینه‌ها را با دقت و ظرافت بسیار بالا و به صورت اشکال هندسی منظم و در اندازه‌های متفاوت در کنار یکدیگر قرار می‌دهند. این ویژگی باعث می‌شود تا یک مکان کوچک تبدیل به نور و روشنی و زیبایی شود. نمونه این هنر را می‌توانید در حرم امام رضا مشاهده کنید.
پوستین دوزی از دیگر صنایع دستی مشهور این استان به حساب می‌آید. پوستین‌های دست‌ساز این منطقه توسط ماهرترین استادان شاندیز و قوچان و از پوست تازه گوسفندان دوخته شده است. برای تزیین پوستین‌های دوخته شده، از هنر سوزن‌دوزی استفاده می‌کنند. شما می‌توانید این هنر دست را به صورت پالتو، جلیقه، شال گردن، پاپوش، دستکش، سجاده، کلاه و غیره خریداری کنید.
هنر ارغوان‌دوزی به دلیل وجود درختان ارغوان اطراف طرقبه و شاندیز است. هنرمندان این استان، ترکه‌های این درخت را بافته و از آن تزیینات چوبی، صندلی و آبکش‌های چوبی تولید می‌کنند. سنگ‌تراشی، هرکاره تراشی، قالیبافی، گلیم‌بافی، نمدبافی، سماورسازی و انگشترسازی به عنوان دیگر صنایع دستی شهرهای ایران در استان خراسان رضوی به حساب می‌آید.
مطالب بیشتر: آشنایی با صنایع دستی و سوغات مشهد
صنایع دستی استان چهارمحال بختیاری
فصل تابستان که اغلب شهرهای ایران آب و هوایی گرم دارند، اما استان چهار محل بختیاری بسیار خنک و مطوبع است؛ بنابراین این استان یک مقصد پیشنهادی برای سفرهای تابستانی خواهد بود. در صورت سفر به این استان پیشنهاد می‌کنیم که حتما سری به بازارهای سنتی آن بزنید و از دیدن صنایع دستی و سوغاتیهای این استان لذت ببرید.
از جمله معروف‌ترین سوغاتیهای این منطقه می‌توان به گلیم، گیوه، نمد، وریس یا طناب ابریشمی، خور، قالی معروف چال شتری، سیاه چادر، پلاس، جاجیم، کچمه دان، گز، جل و غیره اشاره کرد. زیبایی این صنایع دستی قطعا شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
صنایع دستی مردمان خراسان شمالی
بسیاری از افراد با شنیدن نام خراسان به یاد زعفران اعلی آن می‌افتند. اما این استان علاوه بر زعفران سوغاتیهای بسیار معروف دیگری از جمله آبنبات، قره قروت، انگور رازقی، شکر پنیر، کشک و غیره نیز دارد. اگر قصد سفر به این استان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که در کنار دیدن جاذبه‌های گردشگری این استان از صنایع دستی آن نیز دیدن کنید.
جل و زیورآلات اسب اصلی ترکمن به عنوان یکی از صنایع دستی شهرهای ایران به حساب می‌آید که در مانه و سملقان ساخته می‌شود. قالی، گلیم، چارق، قالیچه‌های ترکمنی در بجنورد، قالیچه، خرسگ، جاجیم، نمد و پوستین شیروان، چادر شب و حوله دستی جاجرم از دیگر صنایع دستی این استان به حساب می‌آید.
صنایع دستی مردم زنجان
یکی دیگر از استان‌های فعال در زمینه صنایع دستی، استان زنجان است. بیشتر گردشگران مردم زنجان را با صنعت چاقوسازی می‌شناسند. قرارگیری استان زنجان در یک موقعیت جغرافیایی حساس باعث شد تا چاقوسازی در این استان رواج بسیار بالایی داشته باشد. در نتیجه مردم این شهر مهارت خاصی در ساخت چاقو دارند.
چاقوهای ساخته شده در این استان از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند. چاقوهای مخصوص میوه‌خوری، قند شکن، سلاخی، برش نان، قصابی و غیره از جمله این موارد است. از دیگر صنایع دستی مشهور این استان می‌توان به هنر دست چاروق دوزی اشاره کرد. چاروق در واقع نوعی کفش چرمی است که بیشتر چوپانان از آن استفاده می‌کنند. در حال حاضر چاروق تبدیل به یک کفش روفرشی با تزیینات فوق‌العاده شده است.
ملیله به عنوان یکی از صنایع دستی شهرهای ایران در استان زنجان تولید می‌شود. این هنر قدیمی با قدمت چند هزار ساله خود، به عنوان یک هنر بومی استان زنجان به حساب می‌آید. از دیگر صنایع دستی استان زنجان می‌توان به مصنوعات چرمی، معرق چوب، رنگرزی، منبت کاری، تراش سنگ‌های قیمتی، تذهیب، نگارگری، قلم زنی و غیره اشاره کرد.
سوغاتی مردم استان بوشهر
در کنار زیبایی‌های سواحل دریای خلیج فارس، لذت دیدن صنایع دستی این شهر را از دست ندهید. یکی از معروف‌ترین صنایع دستی مردم بوشهر می‌توان به عبای شتری اشاره کرد. البته این هنر دست منحصر به فرد، اکنون بسیار محدود تولید می‌شود. از دیگر هنرهای دستی مردمان این منطقه می‌توان به سفال، سرامیک، گرگوربافی، حصیربافی، سبدهای بافته شده، عروسک و غیره اشاره کرد.
سایر خوراکی‌های خوردنی این منطقه شامل خرما، سنگک، انواع ماهی، میگو، کالاهای تزیینی با صدف، شیره خرما، ارده، حلوا، مسقطی، خارک پخته، حلوا راشی، حلوای سنگک و غیره است.
سوغاتیهای استان اردبیل
هیچ گردشگری بدون خوردن سرشیر و عسل مخصوص از این شهر خارج نمی‌شود. این استان خوراکی‌های بسیار زیادی دارد که هوش را از سر شما خواهد برد. از جمله این سوغاتی‌ها می‌توان به کره محلی، شیرینی‌های محلی، آبنبات، حلوای سیاه، تخمه آفتابگردان اشاره کرد.
همچنین هنرهای دست این استان به عنوان صنایع دستی شهرهای ایران شامل فرش، اشیا سفالی، مسند، ورنی، شال، گلیم، جاجیم و اشیا چوبی و فلزی است. تمامی این صنایع دستی به صورت هنرمندانه و ظریف به همراه نقش و نگارهای زیبا بر روی این اشیا نقش بسته‌اند.
سوغاتیهای استان یزد
بسیاری از گردشگران استان یزد را با قطاب و باقلوای آن می‌شناسند. این استان در کنار جاذبه‌های دیدنی و تاریخی بسیار، صنایع دستی و سوغاتیهای بسیار متنوع و زیبایی دارد. از جمله سوغاتیهای یزد می‌توان به سوهان، ارده، کیک یزدی، قطاب، پشمک، لوزهای پنجگانه، حاجی بادام، حلوا ارده و غیره اشاره کرد.
همچنین این استان از صنایع دستی بسیار زیبایی مانند قالی بافی، کاشی سازی، نمد مالی، ترمه، چادر شب، سفال و سرامیک، زیلو بافی، گیوه بافی و غیره برخوردار است.
سوغاتی‌ها و صنایع دستی استان فارس
شیراز علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی خود، سوغاتیهای بسیار متنوعی دارد. از جمله آن می‌توان آبلیمو، آبغوره، عرقیات، کلوچه، مسقطی، نان یوخه و غیره اشاره کرد. از دیگر صنایع دستی استان فارس می‌توان به قلم زنی اشاره کرد. این هنر با سابقه طولانی خود به یکی از محبوب‌ترین صنایع دستی شهرهای ایران تبدیل شده است.
سوغاتیهای استان قم
سوهان قم جزو یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین شیرینی‌ها و سوغاتیهای این شهر مذهبی به حساب می‌آید. اما فرش ابریشم قم، سفال و سرامیک، منبت کاری چوب از دیگر صنایع دستی این شهر به حساب می‌آید که با سابقه‌ی دیرینه خود، به یکی از پرطرفدارترین هنرهای دستی در بین گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.
مطالعه کنید: معرفی صنایع دستی و سوغات سمنان + تصاویر و اطلاعات لازم!
صنایع دستی کرمان
هنر پته دوزی جزو یکی از صنایع دستی کرمان به حساب می‌آید که توسط زنان هنرمند کرمانی دوخته می‌شود. این هنر بر روی پارچه‌های پشمی دوخته می‌شود. اغلب نقش‌های دوخته شده بر روی این پارچه از ذهن خلاقانه زنان کرمانی نشات می‌گیرد.
صنایع دستی اصفهان
در کنار خوراکی‌های خوشمزه و خوشرنگ اصفهان، برخی صنایع دستی اصفهان بسیار معروف هستند. هنر میناکاری اصفهان در بین گردشگران خارجی و داخلی شهرت بسیار زیادی دارد. این هنر قدیمی بر روی کاشی و فلز انجام می‌شود و جزو یکی از گران‌ترین صنایع دستی در ایران به حساب می‌آید.
صنایع دستی تبریز
ابریشم بافی به عنوان یکی از صنایع دستی شهرهای ایران از قدمت بسیار بالایی برخوردار است. این هنر ظریف توسط دستان مردمان تبریز بافته می‌شود. از آنجایی که ابریشم از قیمت بسیار بالایی برخوردار است، در نتیجه قیمت آن بسیار زیاد است.
صنایع دستی همدان
همدان جزو یکی از بهترین مقاصد گردشگری در ایران به حساب می‌آید. یکی از محبوب‌ترین صنایع دستی و سوغات همدان، سفال است. محبوبیت بیش از اندازه ظروف سفالی در بین گردشگران باعث شده است تا این شهر تولیدات خودش را به سایر شهرها نیز ارسال کند. در صورت سفر به همدان لذت قدم زدن در بازار و دیدن مغازه‌های ظروف سفالی را از دست ندهید.
صنایع دستی کاشان
گلاب قمصر کاشان جزو یکی از معروف‌ترین سوغاتیهای این شهر به حساب می‌آید. اما قالی کاشان جزو قدیمی‌ترین صنایع دستی این شهر است که قدمتی طولانی دارد. در حال حاضر قالی کاشان شهرت جهانی پیدا کرده است.
صنایع دستی مازندران
حصیربافی مردمان مازندران از دیرباز شهرت خاص و عام بوده است. محال است که در بازارهای شمال قدم بزنید و دلتان نخواهد که برای عزیزانتان وسایل حصیری به سوغاتی ببرید.
سخن نهایی
در این مقاله از سپنجا در رابطه با صنایع دستی شهرهای ایران صحبت کردیم. اگر شما هم تجربه‌ای از خرید این سوغاتی‌ها دارید، می‌توانید نظر خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.
