در فکر سفر به خراسان شمالی هستید اما نمی‌دانید این یک مقصد مناسب است یا نه؟ اگر این سوال برایتان پیش آمده است، برای رسیدن به پاسخ آن مقاله پیش رو را مطالعه کنید. خراسان شمالی که اغلب توسط گردشگران نادیده گرفته می‌شود یکی از سه استان خراسان قدیم است. این استان در شمال شرقی ایران قرار دارد و طیف وسیعی از آثار تاریخی قبل و بعد از اسلام را در خود جای داده است اما با این وجود، هنوز از نظر گردشگری کم‌تر شناخته می‌شود.
از نظر ما و گردشگرانی که آن را به خوبی می‌شناسند، این یک استان گسترده با قدمتی طولانی است که هرگز کم‌تر از دیگر مقاصد گردشگری کشورمان دیدنی نیست. اقوام مختلفی مانند کردهای کرمانج، ترکمن، تات و… در این استان کنار هم زندگی می‌کنند و تنوع غذایی و صنایع دستی زیادی در آن ایجاد کرده‌اند. در ادامه هر چیز که لازم است در مورد سفر به خراسان شمالی بدانید را خواهید فهمید. همراه سپنجا باشید.
سفر به خراسان شمالی
استان خراسان شمالی استانی است که در شمال شرقی ایران واقع شده است. بجنورد به عنوان مرکز استان در دامنه کوه‌های آلاداغ ساخته شده است. این شهر که در طول تاریخ کهن خود بخشی از خراسان بزرگ محسوب می‌شود، شاهد حوادث تلخ و شیرین بسیاری بوده است. بجنورد شهر آثار تاریخی زیبا مانند عمارت آینه مفخم و همچنین اقامتگاه‌هایی مانند بش قارداش و بابا امان است. هنوز خانه‌هایی در شهر وجود دارد که معماری باستانی ایرانی را حفظ می‌کند و بیشتر آنها به دوران قاجار برمی‌گردد.
خراسان شمالی یکی از سه استانی است که پس از تقسیم خراسان در سال ۲۰۰۴ ایجاد شد. این استان دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری از جمله چشمه‌های آب معدنی، دریاچه‌های کوچک، مناطق تفریحی، غارها و مناطق حفاظت شده و مناطق مختلف پیاده روی است. بیشتر آثار تاریخی آن مربوط به دوران قاجار است، زیرا زلزله خیلی از آثار قدیمی آن را ویران کرده است.
قبل از سفر به خراسان شمالی لازم است بدانید که این یکی از بزرگ‌ترین استان‌های ایران است و از شهرهایی مانند اسفراین، بجنورد، شیروان، فاروج و مانه تشکیل شده است. این استان از اقوام مختلف از جمله ترک، عرب، ترکمن، بلوچ و فارس استقبال کرده است و امروز سنت‌ها و آداب و رسوم خاص آنها اساس گردشگری استان محسوب میشوند.
مساحت خراسان شمالی ۲۸٬۴۳۴ کیلومتر مربع است و جمعیت آن در سرشماری سال ۹۵، ۸۶۳٬۰۹۲ نفر گزارش شده است. این استان از شمال با کشور ترکمنستان، از شرق و جنوب با خراسان رضوی و سمنان همسایه است و باستان شناسان طبق آثاری که در آن کشف کرده‌اند، اظهار دارند که قدمتی بالای چند هزار سال دارد. زبان‌ها و قومیت‌های مختلف، فرهنگ و هنر درخشان چیزهایی هستند که استان خراسان شمالی را برای گردشگران بسیار جذاب کرده است.
آب و هوا و بهترین زمان رفتن به خراسان شمالی
گفتیم که خراسان شمالی در شمال شرقی ایران و در همسایگی جمهوری ترکمنستان واقع شده است. از آنجا که این استان در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد و به کوه‌های بلند کپه داغ متصل است، می‌توان آب و هوا و پوشش گیاهی مختلف را در آن مشاهده کرد. طبیعت‌گردان و گردشگران، بهترین زمان سفر به خراسان شمالی را دو فصل بهار و پاییز می‌دانند و اضهار دارند که خراسان شمالی در این دو فصل زیباترین مناظر خود را به نمایش می‌گذارد. این استان حدود ۱۳۲۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بیشتر نواحی آن دارای آب و هوای خشک و کوهستانی هستند. بنابراین فصل زمستان نمی‌تواند فصل چندان دلپذیری برای طبیعت دوستان باشد.
شهرهای استان خراسان شمالی
در بخش‌های قبل گفتیم که بجنورد بزرگ‌ترین شهر، خراسان شمالی است. حالا می‌خواهیم در پایین به معرفی شهر بجنورد و تعدادی دیگر از مهم‌ترین شهرهای این استان مانند شیروان، جاجرم، فاروج و … بپردازیم. با ما همراه باشید.
بجنورد
بجنورد در مرکزیت خراسان شمالی قرار دارد و بزرگ‌ترین شهر آن به حساب می‌آید. بجنوردی‌ها، شهر خود را به زبان محلی «بُژنرد» تلفظ می‌کنند و برخی از کتاب‌های قدیمی نیز از آن به عنوان «بیژن‌گرد» یعنی ساخته شده توسط بیژن، یاد کرده‌اند. این شهر زیبا و تاریخی، زمستان‌های سرد و تابستان‌های نسبتاً گرمی دارد و اگر بخواهید در سفر به خراسان شمالی در آن اقامت داشته باشید، می‌توانید جاذبه‌های تاریخی متعددی مثل بند خاکی عبدل‌آباد، خانه‌ی بانک ملی، کوشک باغ علی‌آباد، عمارت مُفَخَم و… را ببینید. برای اجاره سوئیت در بجنورد روی لینک کلیک کنید.
جاجَرم
جاجرم که در حاشیه کویر مرکزی قرار دارد یکی دیگر از مهم‌ترین شهرهای خراسان شمالی است. این شهر، جاذبه‌هایی مثل مسجد جامع جاجرم و قلعه جلال‌الدین را در خود جای داده است که از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران هستند. قرار داشتن در حاشیه کویر مرکزی و همجواری با کوه بهار باعث شده تا جاجرم از اقلیم و پوشش گیاهی متنوع برخودار باشد و جالب است بدانید که این تنها شهر از بین دیگر شهرهای خراسان شمالی است که به راهآهن سراسری ایران وصل است.
فاروج
فاروج با آب و هوای کوهستانی و بسیار دل انگیز، به نوعی دروازه ورودی استان است. اگر در سفر به خراسان شمالی به این شهر سر زدید، دیدن جاذبه‌هایی مثل تپه تاریخی طویل، آبشار اسفجیر، شاه جهان، تپه خلق آباد، تپه یام و همینطور قلعه علی آباد را فراموش نکنید. جالب است بدانید، فاروج به شهر آجیل شهرت دارد.
اسفراین
اسفراین از دیگر شهرهای مهم خراسان شمالی است. این شهر به علت داشتن آب و هوایی معتدل و جنگل‌های انبوه، زیستگاه‌های امن متعددی برای حیوانات مختلف در آن به وجود آمده است. یکی از آنها پارک ملی ساریگال است که با طبیعت بکر و منحصربه فرد، همه را به سمت خود جذب می‌کند. اقوامی که در اسفراین زندگی می‌کنند شامل: کرد، ترک، تات و بربری میشوند.
اقامتگاههای خراسان شمالی
از آنجا که گردشگران نسبتاً اندکی به استان خراسان شمالی سفر می‌کنند، هنوز تلاش چندانی برای ساخت هتل در اینجا صورت نگرفته است. ما فقط در همین حد اطلاع داریم که در بزرگ‌ترین شهر آن یعنی بجنورد، دو هتل داریوش و نگین وجود دارد و یکی دیگر از شهرهای آن به نام شیروان از دو هتل جهانگرد و رضا برخوردار است. حقیقت این است که اکثر گردشگران در سفر به خراسان شمالی ،ترجیح می‌دهند در اقامتگاههای بومگردی یا خانه‌های محلی ساکن شوند، چون بسیار باصفا و باکیفیت هستند. اقامتگاه بومگردی عمودردی در شهر بجنورد و بهجتی در شیروان از جمله اقامتگاههای بومگردی خراسان شمالی هستند. برای اجاره سوئیت در شیروان روی لینک کلیک کنید.
غذاهای محلی
حضور قوم‌های مختلف در استان خراسان شمالی، باعث شده تا فرهنگ غذایی این استان بسیار متنوع‌تر از جاهای دیگر باشد. غذاهای محلی این استان مخصوص خودش هستند و هر یک با دستورالعمل ویژه خود طبخ میشوند. ما در این قمست می‌خواهیم چند نوع از غذاهای محلی خراسان شمالی را به شما معرفی کنیم. از جمله:
آش یارمه
مردم خراسان شمالی از یک نوع آش فوق‌العاده خوشمزه و مقوی به نام یارمه برخوردار هستند که آن را با نوعی سبزی کوهی به نام چریش می‌پزند. این آش بیشتر مختص شهر بجنورد است و بجنوردی‌ها آن را بسیار حرفه‌ای و لذیذ طبخ می‌کنند. این سبزی تنها در فصل بهار می‌روید و خواص زیادی برای سلامت بدن دارد. البته آش یارمه را گاهی با اسفناج نیز طبخ می‌کنند و مواد تشکیل دهنده آن علاوه بر سبزی شامل: نخود، بلغور گندم، دوغ، پیاز و نعناع داغ می‌شود.
شله ماش بجنوردی
خوراکی به نام شله ماش از دیگر غذاهای محلی و مقوی بجنورد است. سعی کنید در سفر به خراسان شمالی آن را امتحان کنید چون فوق‌العاده خوش طعم و خاص است. طرز تهیه شله ماش چندان سخت نیست و از موادی چون گوشت قرمز، ماش، برنج ایرانی، پیاز داغ و ادویه جات حاصل می‌شود.
صنایع دستی خراسان شمالی
خراسان شمالی نیز مانند هر استان دیگر، صنایع دستی مختص خود را دارد. کلاه کرکی، منبت‌کاری، رودوزی، منگوله بافی، یراق دوزی، ابریشم دوزی و نمادمالی از جمله آثار ارزشمند دست مردمان خراسان شمالی هستند که با زحمت، سلیقه و ذوق هنری بسیار بالا ساخته میشوند. البته ناگفته نماند، هر کدام از موارد مذکور توسط قوم و نژاد خاصی از خراسان شمالی به عمل می‌آیند. به عنوان مثال: کلاه کرکی از صنایع دستی مردم جاجرم و نمدمالی از صنایع دستی ترکمن‌های آنجا هستند.
سوغات خراسان شمالی
از خراسان نیز می‌توان مانند هر شهر و دیار دیگر، سوغات مختلف تهیه کرد. اگر دوست دارید لذت سفر به خراسان شمالی تا مدت‌ها زیر زبانتان مزه بدهد، آب‌نبات معروف و مخصوص آنجا را تهیه کنید. آب‌نبات یکی از محبوب‌ترین تولیدات و سوغات این استان است و شهر بجنورد رتبه اول آن را ازان خود کرده است. صنایع دستی گوناگون، انگور، قرقوروت، کشک و… را نیز می‌توان از خراسان شمالی به عنوان سوغات به شهر خود برد.
جاذبه‌های گردشگری خراسان شمالی
خراسان شمالی یکی از پرجاذبه‌ترین مقاصد گردشگری کشورمان است و مطمئن هستیم که این استان تاریخی، جاذبه‌هایی را به شما نشان خواهد داد که هرگز شبیه‌شان را در جای دیگر ندیده‌اید. برخی از اینها شامل:
پارک ملی ساریگل
پارک ملی ساریگل مجموعه‌ای از منابع طبیعی مانند جنگل، مراتع، جنگل‌های طبیعی، دشت، رودخانه، دریاچه و کوه است. به منظور حفظ دائمی وضعیت اکوسیستم، ایجاد محیط مناسب برای تکثیر حیوانات وحشی و رشد گیاهان در معرض خطر و جلوگیری از دستکاری‌های مخرب انسان، دولت از این منطقه محافظت می‌کند.
اگر دوست دارید در سفر به خراسان شمالی به این منطقه بروید باید بدانید که پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل در شرق شهرستان اسفراین واقع شده است و کوتاه‌ترین فاصله آن با نزدیک‌ترین شهر یعنی اسفراین حدود ۸ کیلومتر است. این منطقه با دارا بودن ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوری و چندین پرنده، یکی از زیستگاه‌های مهم طبیعی ایران محسوب می‌شود.
موزه حمام جاجرم
حمام تاریخی جاجرم از قدمتی هزار ساله برخوردار است و گفته می‌شود که تاریخ ساخت آن به دوران صفویه مربوط می‌شود. این بنا که در بافت قدیمی شهر قرار دارد، در گذشته بسیار رونق داشته و بودن در نزدیکی معابر عمومی، بازارها، کاروانسراها و مسجد به آن موقعیت برجسته‌ای بخشیده بود. پس از گسترش اسلام در ایران حمام‌های زیادی در شهرها و روستاها ایجاد شد و این کار در دوره صفویه با دقت و ظرافت بیشتری انجام می‌شد. حمام جاجرم را در سفر به خراسان شمالی حتماً ببینید چون به نوعی این اولین و قدیمی‌ترین حمام شهر است.
حمام جاجرم شامل قسمت‌های مختلف از جمله سربینه یا رختکن که در واقع سالن ورودی حمام است، فضای استخر که برای خنک شدن تدریجی و گرم شدن بدن آماده شده است، خزینه، که قسمت اصلی حمام و محل شستشوی بدن است و همینطور گرمخانه است. این بنای تاریخی در سال ۱۳۸۶ شمسی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد و پس از مدتی به موزه تبدیل شد.
روستای رویین
روستای روئین یکی دیگر از مقاصد گردشگری محبوب، شمال شرقی ایران است. گویش مردم محلی مردم این روستا علاوه بر منابع طبیعی و میراث فرهنگی، دلیل دیگری است که باعث جذب گردشگران به این منطقه شده است. روئین یکی از روستاهای شهرستان اسفراین در خراسان شمالی است و مردم آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند که ارتباط تنگاتنگی با تالشی‌ها دارد. اگرچه اطلاعات کمی در مورد تاریخی که مردم برای اولین بار در آنجا ساکن شده‌اند، وجود دارد، اما تاریخ آن به سلسله تیموری باز می‌گردد.
قبل از سفر به خراسان شمالی و بازدید از رویین لازم است بدانید که این روستا با آب و هوای معتدل کوهستانی، به عنوان مقصدی تابستانی در نظر گرفته می‌شود و در تابستان مردم شهرهای اطراف مانند بجنورد و اسفراین از آن دیدن می‌کنند. این روستا در قلب یک دشت وسیع سبز واقع شده است و ساختار آن همراه با باغات میوه نمونه‌ای از معنای واقعی یک روستا است.
منطقه گردشگری دارکش
دارکش منطقه‌ای با چشم اندازهای طبیعی زیبا است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر اشکنه واقع شده و رودخانه دارکش از آن عبور می‌کند. نام منطقه از نام روستای همسایه وام گرفته شده است. آب و هوای آن جنگلی و کوهستانی است و به دلیل داشتن چشمه‌های متعدد مشهور است. عنصری که دارکش را مشهور و البته محبوب کرده است، چیزی نیست جز جنگل بلوط، چون وجود جنگل بلوط در مناطق شرقی ایران بسیار نادر است. علاوه بر این، باغ‌ها، مزارع و گیاهان زیادی در منطقه دارکش وجود دارد. پوشش گیاهی منطقه و حیوانات تنها جاذبه‌های طبیعی دارکش نیستند، آبشارها و رودخانه‌ها نیز وجود دارند. اخیراً دارکش به دلیل کوه‌های آلاداغ، به مقصد کوهنوردان تبدیل شده است. در سفر به خراسان شمالی حتماً از این روستا دیدن کنید چون یک بازار نیز در آنجا وجود دارد که مملو از سوغات مختلف محلی، محصولات باغی مانند گردو، بادام، گیلاس، گلابی و عسل است.
سخن آخر…
به پایان راهنمای سفر به استان خراسان شمالی رسیدیم. در این راهنما سعی کردیم تمام آنچه که نیاز است در مورد این استان و شهرهای آن بدانید را مورد بررسی قرار دهیم. از جمله آب و هوا، صنایع دستی، سوغات، اقامتگاه، غذاهای محلی و از همه مهم‌تر جاهایی که باید در آنجا ببینید. امیدواریم که مورد قبول شما واقع شده باشد.
