تا زمانی که از جاذبه های گردشگری اردبیل دیدن نکنید، باور نخواهید کرد که این استان زیبا در شمال غربی کشور چقدر برای کاوش مناسب است. اردبیل یکی از مقاصد محبوب گردشگری ایران است زیرا در فصول بهار و تابستان آب و هوای فوق‌العاده مطبوع و دلچسب دارد. زیارتگاه‌های شیخ صفی‌الدین اردبیلی و شیخ امین‌الدین جبرئیل از جاذبه‌های تاریخی این شهر هستند. همچنین طبیعت اطراف این شهر نیز شگفت انگیز است و مجموعه آبگرم‌های شهر سرعین در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی اردبیل از جاذبه‌های طبیعی آن به حساب می‌آیند. همراه سپنجا باشید.
جغرافیای اردبیل
اردبیل یکی از استان‌های بزرگ ایران است و در شمال غربی کشور قرار دارد. مرکز این استان، شهر اردبیل، در دامنه کوه مرتفع سبلان قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۵۰ متر است. مردم این شهر در طول یک سال چهار آب و هوا را تجربه می‌کنند: مدیترانه‌ای گرم، مدیترانه‌ای معتدل، کوهستانی سرد و معتدل کوهستانی. میانگین دمای سالانه این استان پهناور و توریستی حدود ۷ درجه سانتیگراد و میزان بارندگی آن حدود ۳۲۷.۷ میلی متر است. این استان زمستان‌های فوق‌العاده سرد و تابستان‌هایی با اب و هوای معتدل دارد. جاذبه‌های طبیعی اردبیل تا حدی به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش شگفت انگیز و جذاب هستند.
برای اجاره سوئیت در اردبیل روی لینک کلیک کنید.
فهرست جاذبه های گردشگری اردبیل
چندین مکان تاریخی و طبیعی دیدنی در اردبیل وجود دارد که می‌توانید آنها را در ادامه بشناسید:
آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
سازمان میراث ملی ایران و یونسکو این مجموعه امامزاده را در فهرست میراث جهانی خود به ثبت رسانده‌اند. این مجموعه شامل بخش‌های مختلفی از جمله چینی‌خانه، جنت سرا، خانقاه، خانه چله، شهیدگاه، چراغ خانه و حرم خانه است و در میدان عالی قاپو شهر اردبیل قرار دارد. در واقع این مکان محل دفن شیخ صفی‌الدین از عرفای عصر صفوی است. این مجموعه در قرن ۱۶ تا ۱۸ ساخته شده است و معروف‌ترین جاذبه گردشگری استان اردبیل در بین مسافران جهان به حساب می‌آید.
موزه چینی اردبیل
موزه چینی خانه قدمتی بالای ۴ قرن دارد و در ضلع شرقی حرم شیخ صفی‌الدین اردبیلی قرار دارد. طراح این بنا شیخ بهایی(معمار سرشناس ایرانی) است. وی در عصر صفویه می‌زیست. این موزه سالنی متشکل از چهار بخش شاه نشین است که ظروف چینی وارداتی آن زمان از چین را در خود جای داده است و به عنوان یکی از اصلی‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل شهرت جهانی پیدا کرده است.
مسجد جامع اردبیل
بنای مسجد جامع اردبیل مربوط به دوره سلجوقی قرن ۱۱-۱۲ است و گویا قبل از اسلام آتشکده‌ای بوده که قدمت آن به دوران ساسانیان می‌رسد. این بنای تاریخی پس از اسلام و با افزایش تعداد مسلمانان در شهر، در قرن یازدهم، توسط مقامات به مسجد تبدیل شد. قسمت اصلی مسجد در قسمت پایین گنبد یا «گنبد خانه» قرار دارد که وسعت زیادی دارد.
موزه مردم شناسی اردبیل
موزه مردم شناسی اردبیل در اصل حمام تاریخی آقا نقی بوده که امروز به موزه تبدیل شده است. این موزه می‌تواند شما را بهتر با فرهنگ و سنت‌های اردبیلی آشنا کند زیرا مجسمه‌هایی متناسب با آداب و رسوم محلی مردم اردبیل، آثار هنری و دست نوشته‌هایی در اینجا وجود دارد که تاریخ، فرهنگ و هویت این منطقه از کشور را به نمایش می‌گذارند. موزه مردم شناسی در ابتدای خیابان سعدی در میدان عالی قاپو و در فاصله کمی از حرم شیخ صفی‌الدین اردبیلی قرار دارد.
پل هفت چشمه (پل داش کسن)
پل هفت چشمه یا پل داش کسن یکی دیگر از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل است. این جاذبه در میدان پانزده خرداد واقع شده است و طراحان آن را با هفت طاق خشتی توپر و موج شکن‌های سنگی ساخته‌اند. گچ و آهک از جمله مصالحی است که در ساخت این بنا به کار رفته است. قدمت پل هفت چشمه به دوران صفویه می‌رسد.
آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرئیل
آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرئیل در روستای کلخوران در ۳ کیلومتری شمال اردبیل قرار دارد. بنای یادبود حرم مربوط به اوایل قرن پانزدهم است. مورخان این زیارتگاه را از شاهکارهای دوره صفویه می‌دانند.
دشت مغان
دشت شگفت انگیز مغان در کرانه جنوبی رود ارس و در غرب دریای خزر واقع شده است. این منطقه به منطقه ابدی بهار معروف است. دمای معتدل، بارندگی خوب و بهترین چمنزارهای قشلاق از جمله دلایلی است که می‌توان آن را منطقه بهار ماندگار نامید. دشت مغان یکی از مراکز برجسته کشاورزی و دامپروری ایران است. در پارس آباد و در ۲۰۳ کیلومتری شمال اردبیل واقع شده است. این دشت بدون شک یکی از با ارزش‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل است.
چشمه آب گرم گاومیش گلی
سرعین شهر کوچک و سرسبزی است که در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی اردبیل قرار دارد. این شهر دارای چشمه‌های آب گرم فراوان است و سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. گاومیش گلی یکی از چشمه‌های آب گرم سرعین است که بیشترین حجم آب را دارد. این چشمه در محل چشمه استخری به طول ۲۵ متر و عرض ۱۷ متر وجود دارد.
دریاچه نئور
این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل قرار دارد. دو دریاچه در این منطقه در بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه‌ای واحد به نام نئور را تشکیل می‌دهند که عمق آن تقریباً ۵ متر است. این دریاچه یکی از اصلی ترین جاذبه‌های طبیعی اردبیل است.
جنگل مشه
در حدود ۲۵ کیلومتری شهر اردبیل جنگلی به نام مشه وجود دارد که به عنوان یکی از جذاب‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل شناخته می‌شود. این جنگل در تابستان هوای مطبوعی دارد. داخل جنگل حوض آب گرمی به نام مشه سویی وجود دارد که خاصیت درمانی زیاد دارد. همچنین یک پیست اسکی در جنگل وجود دارد که می‌توانید در زمستان از آن بازدید کنید.
بازار تاریخی اردبیل
بازار تاریخی اردبیل از نظر جغرافیایی در مرکز شهر قرار دارد و به دلیل قدیمی بودن و داشتن سبک معماری سنتی یکی از جالب‌ترین بناهای تاریخی ایران به شمار می‌رود. این بازار در زمان صفویه از رونق تجاری بسیار برخوردار بود و مرکز امور تجاری، اجتماعی و سیاسی بود. بازار به بخش‌های مختلف تقسیم شده است و کل مجموعه بازار اردبیل با سقف‌های قوسی و گنبدهای ساده پوشیده شده است. روشنایی بازار از طریق سوراخ‌های سقف تامین می‌شود و مهم‌ترین قسمت این شگفتی بازار قیصریه است که به دلیل فضای تاریخی آن واقعاً دیدنی است.
آبشار و چشمه آبگرم سردابه – اردبیل
این چشمه در ۲۴ کیلومتری اردبیل و یک کیلومتری شمال روستای وکیل آباد در میان دره‌ای وسیع قرار دارد و دمای آن ۴۹ درجه سانتی گراد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۲۰ متر است. آب آن با چندین ماده معدنی مفید برای روماتیسم و بیماری‌های پوستی غنی شده است. آبشار و چشمه آبگرم سردابه از زیباترین جاذبه های گردشگری اردبیل به حساب می‌آیند.
روستای سردابه اردبیل خود به دلیل داشتن آبشار طبیعی و چشمه‌های آب گرم متعدد یکی از روستاهای گردشگری ایران است. این منطقه دارای ۷ دهانه چشمه آب گرم معدنی، یک محوطه آب درمانی نوساز مطابق با استانداردهای روز دنیا و یک آبشار به ارتفاع ۳۰ متر است. آبشار سردابه یکی از زیباترین آبشارهای کشور است که در دامنه کوه سبلان شرقی قرار دارد.
کوه‌های سبلان – اردبیل
یکی از جالب ترین کوه‌های ایران با ارتفاع حدود ۴۸۰۰ متر، کوه سبلان است که در اصل کوهی آتشفشانی است. این قله در ۴۱ کیلومتری اردبیل قرار دارد و در هنگام سفر در جاده سرعین و اردبیل به راحتی قابل مشاهده است. در بالای کوه سبلان دریاچه‌ای وجود دارد که یکی از جاذبه‌های اصلی اردبیل برای کوهنوردان حرفه‌ای است.
کلیسای مریم مقدس – اردبیل
این بنا در کوچه ارمنستان یا اونچو میدان اردبیل قرار دارد و قدمت آن به حدود ۳۰۰ سال پیش می رسد. این کلیسا دارای تزئینات داخلی بسیار جالب توجه است و در چوبی آن با نقوش هندسی حکاکی شده تزیین شده است. برای همین از معروف‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل به حساب می‌آید.
خانه وکیل الرعایا – اردبیل
این بنا با وجود ارزش هنری و تاریخی که دارد به دلیل عدم توجه در حال تخریب است. پیشینه تاریخی آن با شهر و رویدادهای قرن بیستم آمیخته است. این خانه محل تجمع مخالفان مشروطه بوده است.
شیروان دره
شیروان دره یکی از مناطق زیبای بخش سبلان در استان اردبیل است که به دلیل نبود مسیر دسترسی، دست نخورده و طبیعی رها شده و به عنوان یازدهمین زیستگاه حیات وحش ایران انتخاب شده است. این دره از آبگرم شابیل در دامنه کوه سبلان شروع و به دشت لاهرود ختم می‌شود.
این پارک طبیعی در مرحله ثبت در یونسکو به عنوان دومین ژئوپارک خاورمیانه است. این منطقه سرسبز و شگفت انگیز دارای ویژگی‌های منحصر به فرد جغرافیایی و گونه‌های جانوری و گیاهی منحصر به فرد است. شیروان دره زیستگاه دائمی چندین جانور از جمله خوک، روباه، گرگ، قوچ، موفلون ارمنی، خرس قهوه ای، کبک، کبوتر خندان و برخی پرندگان مهاجر است.
قلعه و محوطه باستانی بوینی یوغون
قلعه و محوطه باستانی بوینی یوغون از دیگر جاذبه های گردشگری اردبیل است. پس از طی ۵۲ کیلومتری جنوب پایتخت و گذر از شهرستان نیر، روستایی بر روی نقشه قابل مشاهده است که به نام عباسلو کور معروف است. روستایی که در بازوی یکی از مخفی‌ترین قلعه‌های باستانی خوابیده بود. معماری سنگی آن در جهان بی‌نظیر است و قلعه بوئینی یوغون را به یک اثر شناخته شده در باستان شناسی تبدیل کرده است.
با وجود آثار برجسته از چهار هزار سال پیش در این منطقه، پیشرفت عمده این قلعه در دوران اشکانیان و همزمان با جنگ ایران و روم بوده است. در این دوره تاریخی، این منطقه با افزایش جمعیت مواجه بوده و بیشتر از کاربری نظامی، کاربری سکونت داشته است. این قلعه بیش از ۳۰۰۰ متر امتداد دارد و چند لایه است که نشان دهنده تداوم سکونت انسان از دوران اشکانی تا صفوی است.
کاوش‌های اولیه در قلعه بوینی یوغون باعث شده است که این منطقه به عنوان موزه روباز کشور معرفی شود. موزه‌ای که داستان انسان‌های هزاره‌های قبل را روایت می‌کند و مسافران می‌توانند از این اثر تاریخی و طبیعت زیبای منطقه استفاده کنند.
زیارتگاه شیخ جبرائیل
زیارتگاه شیخ جبرائیل نیز یکی از منحصربه فردترین جاذبه های گردشگری اردبیل است. شیخ جبرائیل یا شیخ کلخوران، جد شاهان صفوی و پدر شیخ سی‌الدین بود. قدمت زیارتگاه وی در ۳ کیلومتری اردبیل و در روستای کلخوران قرار دارد و قدمت آن به قرن چهاردهم می‌رسد. تزیینات این بنا در دوره صفویه اضافه شد اما بعدها تغییراتی در آن ایجاد شد.
گردنه حیران
گردنه حیران؛ جاده‌ای فوق‌العاده زیبا یا بهتر است بگوییم جاده‌ای رویایی و کم‌نظیر بین آستارا در استان گیلان و اردبیل در استان اردبیل است. حیران توسط کوه‌های سرسبز از یک طرف و جنگل‌های هیرکانی از طرف دیگر محاصره شده. برای همین به یکی از خیره کننده‌ترین مسیرهای ایران تبدیل شده و همه را با منظره زیبای خود جداً حیران کرده است. با سفر در این جاده، این شانس را دارید که مناظر خیره کننده را تحسین کنید، از روستاهای اطراف دیدن کنید و حتی سوار تله کابین شوید.
جنگل فندقلو
جنگل فندقلو یکی از زیباترین جنگل‌های ایران و یکی از برترین جاذبه‌های طبیعی آن است. این جنگل باشکوه به خاطر مزارع بابونه منحصربفردش معروف شده است و در فصل بهار بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند. علاوه بر لذت بردن از زیبایی و فضای دلنشین جنگل، می‌توان در زمین مجهز موجود به اسکی روی چمن رفت و یا در چشمه آب گرم واقع در دل جنگل استراحت کرد. جنگل فندقلو پوشیده از انواع گل‌ها و گیاهان است و زیستگاه طبیعی بسیاری از گونه‌های جانوری مانند گرگ، روباه، خرس و غزال است. این جنگل می‌تواند یکی از بهترین جاذبه های گردشگری اردبیل برای علاقه مندان به طبیعت باشد.
روستای آلوارس و پیست اسکی
روستای آلوارس و پیست اسکی آلوارس در دوازده کیلومتری شهرستان سرعین بعد از یک جاده پر پیچ و خم کوهستانی قرار دارند. در فصل بهار دشت‌های دو طرف جاده مملو از گل‌های خشخاش وحشی می‌شود. این روستا دو هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در بهار و تابستان هوای بسیار مطبوع و دلپذیری دارد و در پاییز و زمستان سرد است.
مردم این روستا در واقع عشایری هستند و در فصول گرم سال گله‌های خود را در این منطقه تغذیه می‌کنند. آلوارس سرزمین چشمه‌های آب طبیعی است که بر زیبایی و طراوت روستا می‌افزاید. یکی از شناخته شده‌ترین چشمه‌ها مین بلاغ نام دارد. چشمه آب گرگور نمونه دیگری است. دو هزار و چهارصد و بیست متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. آب این چشمه به سمت زمین‌های پایین سرازیر می‌شود.
پیست اسکی آلوارس مجهز به تله کابین و بالابر سطحی، یکی از بزرگ‌ترین مسیرهای اسکی ایران را دارد و در ارتفاعات کوه سبلان واقع شده است. این یکی از جذاب‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل است که در دوازده کیلومتری روستای آلوارس و بیست و چهار کیلومتری سرعین قرار دارد. از آنجایی که سه هزار و دویست متر از سطح دریا بلندتر است، در پاییز و زمستان پر از برف است. پیست اسکی آلوارس در حدود ۶ تا ۸ ماه از سال می‌تواند مورد بازدید ورزشکاران و گردشگران قرار گیرد.
بقعه شیخ حیدر
شیخ حیدر فرزند شیخ جنید از عرفای بزرگی بود که در جنگ با سیروان شجاعت زیادی از خود نشان داد و در همان جنگ کشته شد. جسد او توسط شاگردانش به مشگین شهر منتقل شد و مقبره‌ای برای او ساختند. او به قدری محبوب بود که مردم از دیرباز این مکان را امامزاده می‌نامیدند. بر اساس سند تاریخی، شاه اسماعیل، بنیانگذار شاهنشاهی صفوی، جسد پدرش شیخ حیدر را به آرامگاه خانوادگی آنها در اردبیل و در کنار مقبره جد بزرگشان شیخ صفی‌الدین منتقل کرد. بنابراین، این مقبره اکنون تنها یادگاری از دفن اصلی اوست و مقبره واقعی او نیست. بعدها فضاهایی مانند پارکینگ، موزه، کتابخانه و سایر امکانات برای گردشگران به این مکان اضافه شد.
این بنا که یکی از جاذبه های گردشگری اردبیل به حساب می‌آید به شکل برج آجری استوانه‌ای است و در بافت قدیمی و مرکزی مشگین شهر در باغی سرسبز و زیبا قرار گرفته است. اطراف مقبره را چند ایوانی احاطه کرده است که احتمالا زمانی مورد استفاده مسافران برای استراحت بوده است. ارتفاع این برج ۱۸ متر و قطر آن ۱۰.۵ متر است. شامل یک زیرزمین و یک قسمت فوقانی است که مدور است. سقف گنبدی و شیروانی است، اما سقف اولیه نیز گنبدی بوده که در جنگ با روس‌ها ویران شده است.
محوطه تاریخی شهر یری
محوطه تاریخی شهر یری متعلق به دوران تاریخی پارینه سنگی میانی، عصر مفرغ و آهن است که در این دوره از حدود ۸ هزار سال پیش زندگی در این منطقه آغاز شد و حدود چهار هزار سال پیش متروکه شد. امروزه آثار آتش در نقاط مختلف آن مشهود است. این منطقه دارای مکان‌های تاریخی زیادی مانند گورستان باستانی سنگی بزرگ با حدود ۳۰۰ قبر، معبد، قلعه‌هایی با دیوارهای سنگی خشک(چیدن سنگ‌ها بدون استفاده از ساروج)، دروازه‌ها، غار باستانی و محوطه‌های تپه قوشا مربوط به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد است. برای همین یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری اردبیل به حساب می‌آید.
محوطه تاریخی شهر یری و گورستان آن در دامنه صخره‌های مشرف به دره عمیق رودخانه قره سو قرار دارد. قطر دیوار محوطه باستانی شهر یری در قسمت‌های مختلف متفاوت است و به دلیل وجود دیوار صخره‌ای، در برخی قسمت‌ها دیوار سنگی وجود ندارد. مهم‌ترین قسمت این مجموعه، معبد سنگی نمایان با ۲۸۰ سنگ عمودی در ابعاد مختلف است که تمامی اعضای شهر صخره‌ای بر روی آن مراقبت شده‌اند، با مفاهیم جنسیتی، چشم و بینی، بدون دهان و با کمربند و شمشیر. آثار کشف شده در این منطقه شامل سفال، اشیاء فلزی، سنگ‌های تزئینی و مواد اولیه شیشه است.
سخن پایانی
فرقی نمی‌کند که چه انتظاری از اردبیل دارید، از طبیعت گردی و دیدن آثار تاریخی گرفته تا شکم‌گردی و آبتنی در چشمه‌های آبگرم سرعین، همه در اردبیل دور هم جمع شده‌اند تا سفری شگفت انگیز را برای شما رقم بزنند. جاذبه های گردشگری اردبیل کم نیستند و ما توانستیم در اینجا تنها به برخی از آنها اشاره داشته باشیم. اما تمام سعی‌مان را کردیم تا بهترین‌ها را به شما معرفی کنیم.
