آشنایی با گورستانی ترسناک در چابهار به نام قبرستان جن تیس
چابهار یکی از شهرهای استان سیستان بلوچستان، که در جنوب کشور ما و بین دریای عمان و اقیانوس هند واقع شده است، با جاذبه‌های گردشگری و تاریخی بسیار جالبی همراه است و در دوران هخامنشیان به عنوان یکی از بنادر مهم کشور شناخته می‌شد. یکی از همین جاذبه‌های جالب و هیجان انگیز، گورستان ترسناک جن‌ها در روستای تیس است. این قبرستان ترسناک در چابهار به اسم قبرستان جن تیس توجه خیلی از گردشگران را به خود جلب کرده و دنیایی پر از هیاهو و سرشار از شگفتی‌های بسیاری برای ماجراجویان است.
امروزه این گورستان مخوف همچون یک رازی نهان است و کسی اطلاع دقیقی راجع به آن نمی‌تواند ارائه دهد. شاید سوالات فراوانی با شنیدن نام این قبرستان به ذهنتان خطور کرده باشد که چرا این نام ترسناک را برای آن انتخاب کرده اند؟ این قبرستان چگونه به وجود آمده است؟ و چه کسانی در این قبرستان دفن شده اند؟ بیایید تا با هم در ادامه این مقاله از سپنجا به بررسی این قبرستان مرموز بپردازیم تا پاسخ تمام سوالاتتان را دریافت کنید.
برای اجاره سوئیت در چابهار روی لینک کلیک کنید.
قبرستان جن تیس در کجا واقع شده است؟
این قبرستان در یک روستای قدیمی به نام تیس، در دامنه کوه‌های آن واقع شده است که قدمت آن به ۲۳۰۰ سال پیش برمی‌گردد. فاصله قبرستان با روستا در گذشته‌های دور خیلی بیشتر بوده یعنی باید گفت در حاشیه‌ها و اطراف روستا قرار داشته است؛ اما امروزه به روستا بسیار نزدیک شده و تا ۱۰۰ متری آن پیش رفته است.
قبرستان جن تیس که به آن گورستان شماره یک تیس نیز می‌گویند، هیچ گونه سنگ قبری وجود ندارد و از تورفتی آنها می‌توانیم به وجود قبر پی ببریم. البته در بین بلوچی‌ها گورستان جن تیس به «جن سنط» معروف است. کمی آن طرف‌تر از قبرستان جن تیس، قبرستان جدیدی با خاک نرم برای دفن اجساد اهالی روستا قرار گرفته و همه از ترسشان سعی می‌کنند که حتی در این گورستان جدید نیز شبها گذر نکنند.
قبرهایی مخوف در گورستان جن تیس
بسیاری از ماجراجویان و حتی گردشگرانی که از گورستان دیدن می‌کنند، با کمی منطقی فکر کردن متوجه خواهند شد که در چنین مکانی، کندن قبر آن هم از جنس سنگ و در دل دامنه کوه، خیلی دشوار است و نیرویی فوق‌العاده عظیم‌تر از نیروی انسانی برای چنین کاری لازم است. همچنین با خود می‌گویند که در آن زمان با چه ابزارهایی این قبرها را برای مردگان خود می‌کندند؟!.
وجود این سنگ های عجیب و غریب با ابعاد و اندازه‌های بزرگ و کوچک و همچنین با صخره‌ای بودن این منطقه می‌توان به این موضوع پی برد که این مکان، محل دفن هیچگونه آدمیزادی نبوده است. این قبرها به صورت حفره حفره و چسبیده به هم قرار گرفته‌اند.
یکی از قبرهای بسیار قدیمی که حتی با گذشت زمان و عواملی مثل فرسایش خاک، باد و باران و… کاملا سالم هست با عرض ۱۱۰ سانتی متر و طول ۲۲۵ سانتی متری در این گورستان دیده می‌شود. البته نمونه‌هایی از این قبرهای عجیب در کوه‌های استان مرکزی نیز مشاهده شده است.
تاریخچه گورستان جن تیس
از ظاهر قبرهای گورستان جن تیس می‌توان دریافت که به زمان‌های بسیار دور برمی‌گردد و زمان دقیقی از ساخت این گورستان برای ما مشخص نیست؛ اما آنطور که گفته شده به زمان ۴ هجری قمری تا دوره صفوی برمی‌گردد. با گذشت سال‌های بسیار باز هم خیلی از قبرها سالم مانده‌اند و به راحتی می‌توانیم حدس بزنیم که در گذشته این مکان یک قبرستان بوده است.
در کتاب‌های زمان اسکندر مقدونی از این روستا با نام تیز یاد شده و بعدها این نام به تیس تغییر یافته است. این گورستان به عنوان آثار ملی در تاریخ ۱۳ آبان سال ۱۳۸۶ به ثبت رسید.
این منطقه در دوره اسلامی به بندر تزیا یا بندر تسی معروف بوده است که مرکز تجارت در سیستان و بلوچستان بود و به همین دلیل تاجران بسیاری به آنجا برای خرید و فروش می‌آمدند.
اطلاعات بیشتر:
اعتقاد برخی از افراد راجع به گورستان جن تیس
بسیاری از افراد با دیدن این گورستان در افکار خود به باورهایی می‌رسند و سوالاتی به ذهنشان می‌رسد که آنها را به شدت درگیر می‌کند سوالاتی مثل:
- چه کسی این گورها را حفر کرده است؟
- آیا گورستان آدمیزاد است یا جنیان؟
- علت متفاوت بودن اندازه و ابعاد این قبرها چیست؟
- با چه ابزارهایی این گورها را حفر کرده‌اند؟
- آیا کشته شدن انسان‌ها توسط جنیان در شب‌های این گورستان واقعیت دارد؟
اول اینکه بگوییم این قبرستان مخوف و ترسناک یک راز نهان در دل کوه مانده است و برای اینکه لااقل به اطلاعات محدودی دست پیدا کنید باید حتما به دنبال یک کارشناس یا باستان شناس بروید تا شما را راهنمایی کند. هرچند یک راهنما در اکثر تورهای گردشگری وظیفه راهنمایی مسافران را برای دیدن جاذبه‌ها بر عهده دارد و پاسخ سوالات مبهم در ذهن گردشگران را تا حد ممکن پاسخ می‌دهد.
بعضی از افراد گورستان جن تیس را عین واقعیت می‌دانند و به برخی حرف‌ها اعتقاد و باور دارند:
- برخی از اهالی روستای تیس می‌گویند که این قبرستان وحشتناک برای دفن اجنه است و شبها جن‌ها بر سر قبر مردگان خود می‌روند. با این وجود رفتن مردم به چنین مکانی آن هم شب، اجنه را بسیار آزار می‌دهد.
- خیلی از افرادی که شبانه به آنجا رفتند دیگر پیدا نشده‌اند و برخی گفته‌اند که حتی با گذرکردن از قبرستان جن تیس، فرد توسط اجنه نفرین شده و پس از چند روز آزار دیدن از جن‌ها به طرز وحشتناکی جان خود را از دست می‌دهد.
- برخی از اهالی روستا معتقدند که صداهایی عجیب مثل گریه و زاری حین غروب و شبها به گوش می‌رسد و از هنگام غروب تا صبح در داخل قبرها می‌روند و برای مردگان خود دعا می‌کنند.
- حفر گورها با امکانات کم و ابزارهای ابتدایی کمی عجیب به نظر می‌رسد؛ زیرا امروزه با استفاده از وسایل پیشرفته و تجهیزات بالا هنوز هم حفر قبرها بسیار سخت است.
- این دسته باور دارند که این گورستان محل دفن اجنه است نه آدمیزاد.
در مقابل افرادی هم هستند که به شدت مخالف اند و می‌گویند این حرف‌ها خرافات است:
- این دسته از افراد بر این باورند که در گذشته‌ها از این حفره‌ها جهت جمع آوری آب استفاده می‌کردند.
- برخی دیگر هم اعتقاد دارند که در گذشته مردم مردگان خود را با حفر صخره‌های سخت از گزند حیوانات، خورندگان و جانوران حفظ می‌کردند.
- عده‌ای علت نام گذاری این گورستان را وحشت مردم از تاریکی شب ها و وجود آن در دامنه کوه می‌دانند.
- برخی دیگر هم می‌گویند این قبرها در ابتدا از خاک نرم بوده‌اند اما در اثر گذشت زمان و عواملی همچون فرسایش سفت شده و به سنگ تبدیل شده‌اند.
- به علت پیدا شدن استخوان‌هایی در داخل قبرها می‌توان به این موضوع پی برد که در این گورستان آدمیزاد به خاک سپرده شده است.
- این مدل گورها به دوره هخامنشیان و حتی مادها برمی‌گردد و امکان دارد این قبرهای جن تیس نیز از همان قبرستان‌های انسان‌های قدیم ایران باستان باشند.
مناطق گردشگری اطراف قبرستان جن تیس
در حومه‌ی این گورستان جاذبه‌های گردشگری فوق‌العاده چشمگیر دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
آرامگاه سید غلام رسول
آرامگاه سید غلام رسول در شمال غربی شهر چابهار قرار دارد و فاصله ای حدود ۹.۲ کیلوگرم تا گورستان جن تیس خواهد بود. قدمت این آرامگاه به ۴۶۵ هجری قمری برمی‌گردد که معماری آن از سلجوقیان الهام گرفته و به سبک هندی بنا شده است.
قلعه پرتغالی ها یا همان قلعه تیس
قلعه تیس یکی از قلعه‌های ایران باستان، قدمتی ۲۰۰۰ ساله دارد. همانطور که از نامش پیداست، هنگامی که پرتغالی‌ها برای استعمار کشورمان به جزایر جنوبی آمده بودند، برای جلوگیری از نفوذ آنها به کشور ساخته شد. فاصله این جاذبه تا قبرستان جن تیس حدود ۲.۵ کیلومتر خواهد بود.
غارهای بان میستی
غارهای سه گانه تیس در شمال روستای تیس و در دامنه کوه شهبازبند واقع شده اند. در میان این سه غار یکی طبیعی و دوتای دیگر غارهایی مصنوعی هستند که توسط انسان‌ها ساخته شده اند.
به زبان بلوچی کلمه بان به معنی مرد صالح و مسیتی هم پرستشگاه معنی می‌شود و با این اوصاف می‌توان فهمید که این غارهای جالب بیشتر مکانی جهت عبادت و برگزاری مراسمات مذهبی ساخته شده‌اند. فاصله این مجموعه غارها تا قبرستان جن تیس ۱.۴ کیلومتر است.
مسجد جامع تیس
مسجد جامع تیس که به مسجد تک مناره نیز معروف است، از نظر ظاهری، معماری و سنگ نماها شبیه به کشورهای پاکستان و هند ساخته شده است و علت نامگذاری تک مناره بیشتر به دلیل این است که مانند مساجد کشورهای اسلامی یک مناره به رنگ‌های سبز و قرمز در بالای آن قرار دارد.
مسجد جامع تیس به دلیل دومین مسجد بنا شده در ایران بسیار مشهور است. فاصله این مسجد تا قبرستان جن تیس تقریبا حدود ۹۰۰ متر خواهد بود.
مکان گورستان جن تیس
این گورستان واقع در کشور ایران، استان سیستان بلوچستان، شهر چابهار و در فاصله ۳۰۰ متری به سمت غرب روستای تیس و بر تپه‌ای رو به روستا است. همینطور در جنوب قلعه پرتغالی‌ها قرار دارد.
شرایط بازدید از قبرستان جن تیس
بازدید از این گورستان کاملا رایگان بوده و هیچگونه نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای برای خرید بلیط نیست. البته سعی کنید ساعاتی از روز را به بازدید از این گورستان اختصاص دهید زیرا در هنگام شب آنجا بسیار تاریک بوده و هیچگونه روشنایی نخواهد داشت.
علت نامگذاری قبرستان جن
خیلی‌ها می‌گویند چرا این قبرستان غول‌ها نباشد؟ و چرا به قبرستان جن‌ها معروف شده است؟ در جواب باید گفت که جن‌ها می‌توانند وزن حدود ۵۰۰ تن را هم خیلی راحت جا به جا کنند و همچنین اهالی روستای تیس با شنیدن صداهایی عجیب و وحشتناک و گریه و زاری در تاریکی‌ها به وجود جن‌ها در این قبرستان پی برده‌اند.
شاید یکی از دلایل این نام گذاری این باشد که هیچ کدام از قبرها از شکل و ظاهر قبر گرفته تا سایز و ابعاد آن، هیچ شباهتی به قبرهای ما انسان‌ها ندارند.
تدفین اجساد در ایران باستان
مراسم تدفین اجساد مردگان در ایران باستان با آئین‌های متفاوتی همراه بوده است. برخی جسد را با موم می‌پوشانده و دفن می‌کردند. برخی دیگر هم به دلیل فراوانی چوب و اعتقاداتشان اجساد را می‌سوزاندند. اما آیین زرتشت در دوره هخامنشیان هیچ کدام از این موارد را قبول نداشت. عده‌ای هم جسد درگذشتگان خود را در دخمه‌هایی می‌گذاشتند تا طعمه لاشخورها شوند.
منظور از دخمه یا برج خاموش، یک برج استوانه‌ای شکل است که در و سقفی نداشته و با نردبان از آن بالا می‌رفتند. این دخمه‌های سنگی را دور از محل زندگی و در بالای کوه‌ها می‌ساختند و در آئین زرتشت مکانی برای قرار دادن اجساد مردگان بودند که با بستن آنها به تخته‌ای چوبی، منتظر بودند تا جسد به دست لاشخورها خورده شود.
در آئین زرتشتیان، آب، خاک و آتش مقدس هستند و اعتقاد داشتند که با غرق کردن اجساد آب را آلوده و با دفن کردن مردگان خاک ناپاک می‌شود. به عقیده زرتشت باید جسد را در جایی در معرض نابودی قرار داد تا طعمه لاشخورها شود.
نظرات باستان شناسان در مورد گورستان جن تیس
باستان شناسان بر این اعتقاد دارند که اهالی روستای تیس دارای مذهب و باورهایی بسیار خاص بوده‌اند که طبق این آیین خاصشان مردگان خود را در قبرهایی از جنس سنگ در صخره‌هایی در دامنه کوه به خاک می‌سپردند تا اجساد مردگان از گزند حیوانات در امان باشند.
این باور باستان شناسان می‌تواند کاملا درست باشد زیرا این قبرها به گورهای دوره هخامنشیان شباهت زیادی دارند. همچنین در بندر سیراف که در کرانه خلیج فارس واقع شده است، یک دره با نام «لیل» وجود دارد که نمونه‌ای از این مدل قبرها است.
در آخر
چابهار شهر بندری زیبا در جنوب ایران با زیبایی‌ها و جاذبه‌های ناشناخته مورد استقبال گردشگران زیادی قرار گرفته است. طبق مطالب فوق دریافتیم که یکی از این جاذبه‌های مخوف این شهر قبرستان جن تیس در روستای تیس است. با این همه تلاش، تحقیق و ماجراجویی کارشناسان باز نمی‌توانیم دلایل قانع کننده‌ای بر وجود یا عدم وجود جن در این گورستان بیاوریم. این قبرستان مرموز و ترسناک همچنان یک راز است و اطلاعات دقیقی راجع به آن هنوز در دسترس نیست.
اگر اهل هیجان و دیدن جاذبه های عجیب و غریب هستید، حتما به این نقطه از کشور ایران سفر کنید. بازدید از گورستان جن تیس قطعا برای شما اوقات خوشی را رقم خواهد زد. اگر با بازدید از این قبرستان سوالاتی مبهم ذهنتان را درگیر کرد، می‌توانید با کارشناسان و باستان شناسانی که تجربه بسیار بالایی دارند در ارتباط باشید و از آنها راهنمایی بگیرید. از اینکه تا آخر این مقاله با سایت سپنجا ما همراه بودید، از شما سپاسگزاریم.
سلام ممنونم بابت اطلاعات جامع و کاملتون🌸🤍 موفق باشید
مقاله عالی بود