راهنمای سفر به بندر ترکمن

در فکر سفر به بندر ترکمن هستید اما نمی‌دانید این بندر دقیقاً کجاست و چه جاهایی برای دیدن دارد؟ در ابتدا باید بگوییم که بندر ترکمن یکی از بهترین مقاصد گردشگری کشور است و در غرب استان گلستان قرار دارد. نام قبلی این بندر «بندر شاه» بوده است و از اولین شهرهای ایران بود که راه آهن به آن کشیده شد.

این شهر در سال ۱۹۲۷ توسط رضاشاه تأسیس شد و در آن زمان دارای ۳ اسکله بود که هنوز می‌توان برخی از بقایای آنها را به چشم دید. این بندر توریستی در قسمت جنوب شرقی دریای خزر قرار دارد که قطعا زیبایی آن را افزایش داده است. لباس خاص مردم ترکمن، یکی از خیره کننده‌ترین دیدنی‌های این منطقه است. اکثر ساکنان این شهر ترکمن و سنی مذهب هستند اما سایر اهالی فارس، ترک، ارمنی، قزاق و مازندرانی هستند.

در اینجا شما را با تمام خصوصیات این بندر زیبا آشنا می‌کنیم. اطلاعات این مقاله سفر به بندر ترکمن را برای شما دلچسب‌تر خواهند کرد.

برای اجاره سوئیت در بندر ترکمن روی لینک کلیک کنید.

موقعیت جغرافیایی بندر ترکمن

بندرترکمن که در کرانه دریای خزر قرار دارد، حدود ۳۷۳ کیلومتر با تهران فاصله دارد. همچنین کمتر از یک ساعت با شهر گرگان فاصله دارد. بنابراین امکان دیدن هر دو شهر در سفر وجود خواهد داشت. در شمال، در کنار ترکمنستان است. کردکوی و گرگان در جنوب آن قرار دارند. آق قلا از شرق و خلیج گرگان و دریای خزر از غرب با آن همسایه هستند.

این شهر در یک دشت واقع شده است، اما به دلیل بالا آمدن سطح دریا، افزایش رسوب و تغییرات آب و هوایی، الگوهای آب و هوایی آن به شدت تغییر کرده است. بندرترکمن آب و هوای نیمه خشک دارد اما نسیم و رطوبت دریای خزر گرما را قابل تحمل می‌کند. این شهر بارندگی چندانی ندارد و میانگین دمای آن ۱۷.۸ درجه سانتیگراد است. بهترین فصل برای سفر به بندر ترکمن ، فصل بهار است.

تاریخ بندرترکمن

بر اساس شواهد باستان شناسی اعتقاد بر این است که این شهر برای اولین بار در زمان حکومت ترکان سلجوقی توسط ترکمن‌ها سکونت داشته است. اما به دلیل اینکه در زمان رضاشاه پهلوی به‌عنوان شهر به ثبت رسیده، یکی از شهرهای تازه‌تأسیس ایران محسوب می‌شود. به همین دلیل ابتدا آن را «بندر شاه» می‌نامیدند، اما سپس به «بندر ترکمان» تغییر نام داد. برای زیباتر شدن این شهر و مطابق با اصول شهرسازی، شاه از معماران و مهندسان بلژیکی خواست تا برای شهرسازی این شهر برنامه ریزی کنند. بنابراین جدای از زندگی سنتی قوم ترکمن در این منطقه، باز هم می‌توان دقت و نظم این شهر را دید.

جمعیت‌شناسی، آداب و رسوم و آیین‌ها

مردم شهر ترکمن بیشتر ماهیگیر و کشاورز هستند. زنان نیز در بندرترکمن مشغول به کار هستند که اکثراً قالی می‌بافند و شغل اصلی آنها به حساب می‌آید. آنها در کنار فرش‌های زیبا، کوسن‌های زیبا و سجاده‌های ترکمنی نیز می‌بافند. این صنایع دستی زیبا را می‌توانید در سفر به بندر ترکمن به عنوان سوغات ارزشمند، برای دوستان خود تهیه کنید.

نزدیک به ۷۰ درصد مردم این بندر به زبان ترکی صحبت می‌کنند در حالی که ۳۰ درصد باقی مانده به زبان‌های فارسی و قزاقستانی صحبت می‌کنند. مردم بندرترکمن خیلی به اسلام عمل می‌کنند. قالی‌های این منطقه با نقوش و طرح‌هایی عرضه می‌شوند که به زیبایی گذشته تاریخی منطقه را به تصویر می‌کشند. از آنجایی که فرش‌ها دستباف هستند، در این زمینه بسیار محبوب و ارزشمند هستند.

یکی از بزرگ‌ترین چیزهایی که در بندرترکمن می‌توانید ببینید سنت‌های آنهاست که یکی از آنها سنت‌های عروسی و دیگری لباس‌های سنتی است که مردم می‌پوشند. آنها بسیار رنگارنگ و چشم نواز هستند. ترکمن‌ها همیشه رنگ‌های روشن می‌پوشند به همین دلیل همیشه شادتر و سرزنده‌تر از مردم شهرهای بزرگ به نظر می‌رسند. مردان کلاه پوستی و لباس قرمز گشاد به نام دون و زنان دامن گشاد به نام کوئینک می‌پوشند. اگر دوست دارید می‌توانید در سفر به بندر ترکمن از آنها بخواهید که لباس محلی را به شما بدهند. آنها از دیدن توریست‌ها که لباس محلی‌‌شان را می‌پوشند خوشحال می‌شوند.

جشن ها و مناسبت‌های بندرترکمن

ترکمن‌ها رمضان را با شادی فراوان جشن می‌گیرند. پختن نان روغنی و سرو آن در مساجد و برای همسایگان معمول است. زنان اغلب به آواز لاله می‌پردازند. این سنت به قرن‌ها پیش برمی‌گردد که عروس‌های جوان مجبور بودند قبیله خود را ترک کنند و توسط شوهرانشان به مناطق دوردست برده می‌شدند. این آهنگ سنتی درباره عشق زندگی و درد جدایی است.

در اعیاد قربانی (عید فطر یا عید قربان) که تقریباً ۵ روز است، ترکمن‌ها به ضیافت و جشن می‌پردازند. این زمانی است که درهای خانه خود را به روی غریبه‌ها باز می‌کنند و آنها را به شرکت در جشن خود دعوت می‌کنند. از غریبه‌ها هم با غذاهای محلی خوشمزه پذیرایی می‌کنند.

غذاهای سنتی بندرترکمن

هیچ سفری بدون چشیدن طعم غذاهای محلی آن شهر و دیار کامل نمی‌شود. بندرترکمن نیز یکی از شهرهایی است که خوش طعم‌ترین غذاهای سنتی را دارد و توصیه می‌شود در سفر به بندر ترکمن حتماً این غذاها را امتحان کنید. چکدرمه پرطرفدارترین غذای استان گلستان است.

غذاهای سنتی  بندر ترکمن شامل:

چکدرمه

این غذا شباهت زیادی به استامبولی دارد و به طور خاص در بندرترکمن و شهرستان آق قلا در استان گلستان طبخ می‌شود. اگر به خوردن غذاهای خاص و متفاوت علاقه دارید، حتماً چکدرمه بندر ترکمن را امتحان کنید. این غذا به چکدیرمه یا چگدریمه نیز معروف است  و به روش سنتی درون یک دیگ مخصوص به نام «قازان» آماده می‌شود. به طور معمول از گوشت، برنج، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، روغن، نمک و فلفل برای تهیه چکدرمه استفاده می‌شود.

بورک

این غذا شباهت زیادی به دونات دارد و با انواع گوشت، سیب زمینی، سبزی و … پر می‌شود و معمولا در ماه مبارک رمضان طبخ می‌شود. برای درست کردن بورک خوشمزه ترکمنی، باید مقداری گوشت چرخ کرده تهیه کنید. چند عدد سیب‌زمینی را آب‌پز کنید و بکوبید. سپس به همراه مقداری پیاز و نمک به گوشت اضافه کنید و کمی ورز دهید تا مخلوط شوند. این مخلوط را در لای خمیر بورک بپیچید و به‌شکل یه نیم‌دایره در بیاورید. اطراف خمیر را باید با دست فشار دهید تا به هم بچسبد و مخلوط بیرون نریزد. این لقمه‌های خمیری را درون روغن داغ سرخ کنید تا آماده خوردن شوند.

جاهای دیدنی بندرترکمن

یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین بخش‌های سفر به ترکمن ، بخش بازدید از جاهای دیدنی آن است چون جاهایی دارد که نظیر آنها را در کم‌تر جایی می‌توان پیدا کرد. بیاید باهم نگاهی به جاهای دیدنی این بندر زیبا بیندازیم. اینها به ترتیب شامل:

جزیره آشوراده

معروف‌ترین مکان بندر ترکمن، جزیره آشوراده است. به چند دلیل: اینکه آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است، یکی از مهم‌ترین تالاب‌های جهان است، ۴۰ درصد خاویار ایران از این منطقه می‌آید و هر ساله این جزیره با منظره پرندگان مهاجر شگفت انگیز می‌شود. آشوراده تنها یکی از جزایر سه گانه بازمانده در غرب بندر ترکمن است. قلعه مثلثی شکل شمالی یادگاری از اشغال روس‌ها است که به ثبت ملی رسیده است. از بندر ترکمان می‌توانید با قایق به آشوراده بروید که تنها ۱۰ دقیقه با آن فاصله دارد.

بازاچه ساحلی بندر ترکمان

اگر می‌خواهید لباس‌های ترکمنی، پشمی، پشتی و شال و روسری‌های رنگارنگ ترکمن، قالی‌ها، لباس‌های سوزن‌دوزی شده، گردن‌بند، دست‌بند و گوشواره سوغاتی بخرید، می‌توانید همه را از ساحل بندر ترکمن خریداری کنید. این بهترین مکان برای خرید سوغاتی در سفر به بندر ترکمن است. در صورت تمایل می‌توانید با قایق‌های پدالی به دریای پهناور بروید! اسکله در غرب بندر واقع شده است.

منطقه شکار ممنوع صوفیکم

برای مشاهده گونه‌های کمیاب حیات وحش مانند روباه ترکمان و کوچک‌ترین پستاندار ایران که حشره خوار کوتوله است می‌توانید به این منطقه شکار ممنوعه مراجعه کنید. اهمیت این تالاب به دلیل پرنده‌ای در خطر انقراض مانند اردک سفید و عقاب کوتوله سفید است. در فصل زمستان این منطقه مملو از پرندگانی است که پس از سفر بسیار به آن منطقه رسیده‌اند. گونه‌های منحصر به فرد و کمیاب مانند عقاب کوتوله سفید و اردک از آفریقا و اروپا، هند و چین، ترکمنستان و چند فلات دیگر به ایران می‌آیند و زمستان را در این منطقه سپری می‌کنند. مرداب صوفیکم محل زندگی ۱۳۰ پرنده از جمله ۹ گونه پرنده مهاجر و ۱۲ گونه پرنده بومی است.

دوشنبه بازار بندر ترکمن

در سفر به بندر ترکمن ، بهتر است سفر خود را طوری برنامه ریزی کنید که بعدازظهر دوشنبه در آنجا باشید. دوشنبه بازار بندر ترکمن یکی از جاذبه‌های این بندر است و صنایع دستی بندر ترکمن را می‌توان در آن یافت. زنان و مردان صنایع دستی رنگارنگ ترکمن خود را در این بازار به تصویر می‌کشند. اگر به هر دلیلی در جای دیگری از بندر سوغاتی‌های گران قیمت ترکمن پیدا کردید، می‌توانید انواع اقلام را با قیمت‌های مناسب از این بازار خریداری کنید. دوشنبه‌ها در بازار بندر ترکمان می‌توانید کوله پشتی، قالیچه، سوزن دوزی و جواهرات و بسیاری از انواع صنایع دستی دیگر پیدا کنید. دوشنبه بازار بندر ترکمان در ورودی این شهر قرار دارد.

روستای قره قشلی

بندر ترکمان سرزمین اسب‌های مسابقه است و هر ساله در فصل بهار گردشگران زیادی از مسابقات اسب سواری و کورس‌های بهاره بندر ترکمن بازدید می‌کنند. اگر دوست دارید در سفر به بندر ترکمن این مسابقات اسب دوانی را ببینید، به روستای قره قشلی در ۱۰ کیلومتری شرق بندر ترکمان و در وسط بندر ترکمن به سمت گرگان بروید. همچنین علی آباد کتول فاصله چندانی با بندرترکمان ندارد، بنابراین می‌توانید از جاذبه‌های گردشگری علی آباد کتول نیز دیدن کنید.

تالاب گمیشان

این یکی دیگر از مکان‌های عالی برای دوستداران پرندگان است زیرا هر ساله پرندگان مهاجر زیادی در زمستان به این تالاب می‌آیند. آنها بیشتر از روسیه مهاجرت می‌کنند زیرا در زمستان برای آنها بسیار سرد می‌شود. فلامینگوها، قوها، عقاب‌های شاهنشاهی شرقی، لک لک و بسیاری از پرندگان زیبای دیگر در این تالاب دیده می‌شوند. پس فراموش نکنید که دوربین خود را برای گرفتن زیباترین تصاویر از این پرندگان به همراه داشته باشید.

ترکمن صحرا

ترکمن صحرا سرزمینی رویایی است که تقریباً ۲ ساعت با بندر ترکمن فاصله دارد. همچنین دارای جاذبه‌های بسیار خوبی از جمله قبرستان سنگی، آبشار کبودوال، برج گنبد کاووس و مهمترین آنها گورستان خالد نبی است. اگر دوست دارید در سفر به بندر ترکمن سرسبزی و زیباترین و رنگارنگ‌ترین مناظر را ببینید،  به ترکمن صحرا سر بزنید. ما به شما اطمینان می‌دهیم که اینجا برای شما و همراهانتان بسیار سرگرم کننده و خاطره انگیز خواهد بود.

ایستگاه راه آهن بندر ترکمن

در سفر به بندر ترکمن بدون شک راه آهن بندر ترکمن را خواهید دید؛ این بندر در سال ۱۳۰۶ یعنی در دوران حکومت رضا شاه بنیان شد و به همین دلیل عنوان “بندر شاه” به آن اختصاص پیدا کرد. بندر ترکمن از شهرهایی است که راه آهن برای اولین بار در آنجا تاسیس شد؛ این بندر راه ارتباطی بین دریای خزر و خلیج فارس است که طول آن ۱۴۰۰ کیلومتر است. راه آهن بندر ترکمن در ماه شهریور سال ۱۳۱۷ به افتتاح درآمد و خط آن در تاریخ نهم آبان‌ماه سال ۱۳۳۹ نیز به ایستگاه گرگان رسید و به نام بندر ترکمن- گرگان معروف شد.

بندر ترکمن سه اسکله دارد که از گذشته تا الان دچار تغییرات زیادی شده است و این روزها تنها می‌توان بازمانده‌هایی از اسکله‌ها را مشاهده کرد. در زمانی که در ایستگاه راه آهن بندرترکمن هستید می‌توانید با خیال آسوده در آنجا وقت بگذرانید و از امکانات رفاهی آن مانند سرویس بهداشتی، کافی شاپ و رستوران، پارکینگ، نمازخانه، فروشگاه‌های خرید سوغاتی و… استفاده کنید.

بازدید از این منطقه می‌تواند جذابیت بسیاری برایتان داشته باشد. اگر به این بندر سفر کردید دوشنبه بازار آن را از دست ندهید؛ این بازار در قسمت ورودی بندر ترکمن قرار گرفته است و محصولات ترغیب کننده‌ای برای خرید دارد.

یکی از نقاط گردشگری‌ای که در نزدیکی بندر ترکمن قرار دارد و می‌توان با قایق موتوری از آن بازدید کرد، جزیره‌ی آشوراده است که در یک کیلومتری این بندر قرار گرفته شده است. در شمال این شهر می‌توانید از سایر نقاط گردشگری آن مانند تالاپ گمیشان، روستایی قره قاشلی، منطقه صوفیکم، ساحل‌های خلیج گرگان، مجموعه‌ی اسبدوانی، اسکله‌ی تفریحی و… بازدید کنید.

امامزاده آق امام

امامزاده آق امام بندر ترکمن آرامگاه “محمد بن زید بن الحسن علیه‌السلام” و “محمد بن جعفر صادق علیه‌السلام” است که در بالای یک تپه‌ی گنبدی شکل با ارتفاعی به اندازه ۳۰۰۰ متر واقع شده است. این‌‌ امامزاده از قسمت شمال با جاده‌ی آزادشهر- مشهد و روستای قزلجه، از قسمت جنوب با روستای نوده، از قسمت شرق با روستای سیدآباد نیلی و از قسمت غرب با زمین‌های زراعتی همسایه است.

امامزاده یحیی بن زید امامزاده‌ای است که بنای آن در سال ۱۲۵ هجری قمری بر سر قبر او ساخته شد. این مقبره در سال ۱۲۹۰ هجری قمری به نقلی بر اثر زلزله به زمین نشست و فرو رفت. بعد ها بنای آن مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت؛ از آنجا که راهروی سرداب این امامزاده تاریک و طولانی بود، ترکمن‌ها لفظ “قارنکی امام” به معنای امام تاریک را به آن نسبت داده‌اند.‌ و عبارت آق امام عبارتی ترکی است که به معنای امام سفید است؛ عنوان این امامزاده هم مثل امامزاده یحیی بن زید هم یک داستان کوچک دارد؛ به دلیل اینکه مقبره‌ی امامزاده محمد بن زید در ارتفاع و بلندی ساخته شده است و روشن است به این مقبره امامزاده آق امام یعنی امامزاده امام سفید لقب داده‌‌اند.‌

بنای بقعه در زمینی به مساحت ۴۰۰ متر مربع ساخته شده است که شبستان و رواق‌های امامزاده را هم در بر می‌گیرد. این امامزاده هم مثل سایر امامزاده‌ها به سبک معماری ایرانی اسلامی ساخته شده است؛ نمای داخلی آن آیینه‌کاری و سنگ‌کاری شده و نمای بیرونی آن کاشی‌کاری و سنگ‌کاری شده است که فضای معنوی دلخواهی را به وجود آورده است.

اسکله تفریحی بندر ترکمن

اسکله تفریحی بندر ترکمن یکی از ناب‌ترین نقاط گردشگری بندر ترکمن است که در سفر به بندر ترکمن باید بازدید از آن‌را در برنامه‌تان قرار دهید. اسکله‌ی بندر ترکمن در شرقی‌ترین قسمت دریای خزر واقع است. در بازدید از این اسکله تفریحی هم می‌توانید از ساحل آرام بخش دریای خزر لذت ببرید و هم می‌توانید از جزیره‌ی آشوراده دیدن کنید.

علاوه بر تماشای ساحل در این اسکله می‌توانید چرخی در بازارچه بزنید و محصولات متنوع و بی‌نظیری را خریداری کنید؛ صنایع دستی، لباس‌های محلی و روسری‌های زیبا و پر انرژی زنانه نمونه‌ای از محصولات فوق‌العاده‌ی این بازار هستند.

برای اقامت در این اسکله‌ی تفریحی نیازی نیست که هیچ نگرانی‌ای داشته باشید؛ زیرا تمامی امکاناتی که باید در دسترس گردشگران باشد در این منطقه وجود دارد. فروشگاه، رستوران، کافه، پارکینگ، سرویس‌های بهداشتی، محلی برای شنا و پارک ساحلی از امکانات اسکله‌ی تفریحی بندر ترکمن به شمار می‌روند که خاطر گردشگران را آسوده می‌کنند.

قدمگاه بهاءالدین نقشبندی

اگر در فاصله‌ی ۱۰ کیلومتری از شرق بندر ترکمن قرار بگیرید می‌توانید قدمگاه بهاءالدین نقشبندی را مشاهده کنید. بهاءالدین نقشبندی یک مرتاض قدیس طور بوده است که افراد بسیاری از چین، هند و ایران از او پیروی می‌کردند. ظواهر نشان می‌دهد که این شخص مدتی را در این منطقه به اقامت پرداخته است به همین دلیل این مکان به صومعه‌ای مقدس تبدیل شده است.

بهاءالدین نقشبندی در تاریخ ۷۹۱ هجری قمری فوت کرد اما صومعه‌ی او هنوز هم که هنوز است در بخارا در حال فعالیت است. زنانی که نازا هستند به این منطقه توجه فراوانی نشان می‌دهند؛ گفته می‌شود که اگر خانم‌های نازا در این محل نذر کنند که بچه‌دار شوند، حاجت‌شان برآورده می‌شود.

محمد بهاءالدین نقشبندی بنیانگذار سلسله‌ی طریقت بود؛ او در ماه محرم سال ۷۱۸ هجری قمری در شهر بخارا که به قصر عارفان معروف بود به دنیا آمد. جد بهاءالدین که از مریدان طریقه‌ی خواجگان بود، او را سه روز پس از به دنیا آمدن به نزد “باباسماسی” برد و وی بهاءالدین را به فرزندی پذیرفت. خواجه بهاءالدین نزد باباسماسی تربیت شد و آداب طریقت را از “سید امیر کمال” یاد گرفت.

او پس از طی کردن مراحل سلوک از طریق امیر کلال، از او اجازه گرفت که برای تکمیل کردن مجاهدت خود از حضور افراد دیگری هم استفاده کند. برخی از افرادی که بهاءالدین از آنها معارف را دریافت کرد عبارت‌اند از شیخ‌هایی مانند خلیل آتا، قدم شیخ، دیگ گرانی و زید‌الدین ابوبکر تایبادی. علاوه بر این افراد بهاءالدین از حضور افراد دیگری هم استفاده کرد و اصول طریقت‌شان را تجزیه و تحلیل کرد؛ مانند اصول هشتگانه‌ی “خواجه عبدالخالق غجدوانی” که سه اصل بر اصول آن اضافه کرد.

بهاءالدین نقشبندی سرانجام در سوم ربیع سال ۷۹۱ در حالی که ۷۳ یا ۷۴ سال سن داشت درگذشت و او را در قصر عارفان به خاک سپردند.

سواحل خلیج گرگان

خلیج گرگان یک خلیج بزرگ با عمق کم است که در انتهای جنوب شرقیِ ساحل دریای خزر واقع شده است. این خلیج از دریای خزر جدا شده است و شبه جزیره‌ی میانکاله را با مساحتی به اندازه‌ی ۱۰۰۰۰۰ هکتار با طولی به اندازه‌ی تقریبی ۶۰ کیلومتر ایجاد کرده است. این شبه جزیره دارای گیاهان علفی، درختان کوچک انار و تپه‌های شنی است که زیبایی خاصی را نشان می‌دهد و جان می‌دهد برای گردشگری در سفر به ترکمن .

این تالاب دارای آب شیرین است و آب شیرینش را از چشمه‌های شمالی البرز و رودخانه‌هایی کوچک دریافت می‌کند.

این اندوختگاه آبزی از بهترین پناهگاه‌های آبزی است که به طور کامل زیرمجموعه‌ی سازمان محیط زیست شد؛ همچنین پناهگاه حیات وحش این منطقه با وسعت ۶۸۸۰۰ هکتاری خود در سال ۱۳۵۵ به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره به ثبت سازمان یونسکو درآمد.

آب و هوای این منطقه در تابستان‌ها گرم و در زمستان‌ها معتدل است. تغییرات دمای سالیانه‌ی آن محدود و میزان بارش سالیانه‌ی آن از ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیمتر در تغییر است. درجه‌ی حرارت در این منطقه از -۶ تا +۳۲ درجه‌ی سانتی‌گراد در نوسان است و به علت تاثیرات گرمایی دریای خزر، ریزش برف و یخبندان در این منطقه کم و حتی نادر است.

این پناهگاه حیات وحش از اهمیت بسیاری برخوردار است و جزو بهترین اندوخته‌گاه‌های پرندگان آبزی شناخته می‌شود. این منطقه برای زادآوری حواصیل، اگرت‌ها، گلاریول‌ها و پرستوها کانون مهمی به شمار می‌رود. همچنین جایگاه مهمی برای پرندگان مهاجر است که می‌توانند در آنجا علاوه بر زمستان گذرانی و مهاجرت، زادآوری کنند.

پلیکان پا خاکستری، چنگر، قوی فریادکش، اردک سرسفید، غاز پازرد، فلامینگو، طاووسک، عروس غاز و مرگوس سفید از پرندگانی هستند که در میانکاله در خطر انقراض قرار گرفته‌اند و باید بیشتر به آنها توجه کرد؛ به این صورت که نام این جانوران در فهرست ممنوعیت از تجارتِ جهانیِ پرندگان قرار گرفته‌ است.

بندر گز

بندر گز نام یکی دیگر از مناطق گردشگری بندر ترکمن است که در سفر به بندر ترکمن نباید از آن غافل شد.‌این بندر در مجاورت دریای خزر قرار گرفته است و به دلیل روییدن درختچه‌های گز در این منطقه‌ی ساحلی، عنوان بندر گز را به این شهر اختصاص داده‌اند. بندر گز از سمت شمال با میانکاله و خلیج گرگان، از سمت شرق با گلوگاه، از سمت غرب با کردکوی و از سمت جنوب با نواحیِ جنگلیِ جهان‌مورای همسایه است.‌

بندر گز یک شهر ساحلی معروف است که از گذشته تا به حال به لحاظ تجاری و اقتصادی از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. تاجران ارامنه نیز در این شهر بسیار رفت و آمد می‌کنند و حتی دارای مغازه‌هایی از خودشان هستند و به داد و ستد محصولاتشان می‌پردازند. بلور، محصولات خرازی، پارچه‌های روسی، شکر و آردِ حاجی طرخان به همراه محصولات تاجران استرآباد که عبارت‌اند از کنجد، پشم، برنج، پوست و پنبه در این منطقه به فروش می‌رسند و جذابیت بسیاری هم دارند.

در سفر به بندر گز می‌توانید از جاذبه‌های تفریحی تاریخی ساحل آرام، چشمه قلقلی، جنگل باغو، فانوس دریایی، ذخیره‌گاه شمشاد، ساختمان گمرک، قلعه تپه، امامزاده علیرضا، امامزاده حبیب الله، بزغاله تپه، تپه‌ سنان، تپه عبداللهی، تپه‌های باستانی، عروس قلعه، مار قلعه و مخروبه‌ی آتشکده قدیمی کهنه کلباد دیدن کنید.

همچنین می‌توانید از تماشای درخت‌های جنگلی نمدار، ازگیل، بلوط، راش، ممرز، توسکا لذت ببرید و به ارتفاعات بندر گز بروید و گیاهان دارویی گل گاو زبان، گل ختمی و بارهنگ را بچینید و با مصرف آن‌ها به سلامتی‌تان اهمیت بدهید.

علاوه بر این‌ها در این سفر می‌توانید از پرندگانی مثل سار، تیهو ، پولا، قرقاول، کبک و مرغابی وحشی و از حیواناتی مثل خرس، گراز، شغال و گرگ دیدن کنید و یک خاطره‌ی به یادماندنی را در خاطراتتان ثبت کنید.

آق قلا

آق قلعه یا آق قلا عنوان یکی از شهرستان‌هایی است که در استان گلستان واقع شده است. این منطقه ۱۷۶۳ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. آق قلعه در همسایگی اترک از شمال، گمیشان از غرب، دهستان ملک و مرکز گرگان از جنوب و مرکز گنبد کاووس و دهستان کتول از سمت شرق قرار گرفته است. نام قدیمی این شهر اسپی دژ یا دژ سفید بوده است که ترکمن‌ها نام آق قلعه را روی آن گذاشته‌اند. آق قلعه شهری آباد است که بین گرگان و گنبد قابوس واقع شده است و گفته می‌شود که شاه عباس این شهر را در سال ۱۰۲۰ ه.ق بنا کرده است.

 از بناهای تاریخی و طبیعیِ دیدنی شهر آق قلا می‌توان به پل آجری موجود در رودخانه‌ی گرگان، قلعه‌ی کهن یا قلعه‌ی مبارک آباد، تالاب اینچه، سد وشمگیر، نفتلیجه، گلفشان‌های قارنیارق، اینچه و دیوار قزل آلان اشاره کرد. این دیوار ‌که از ۳ کیلومتریِ قسمت شمالی آق قلا می‌گذرد، به دستور اسکندر بنا شد و انوشیروان ساسانی به تعمیر آن پرداخت. محل شروع دیوار قزل آلان از دریای خزر تا کوه‌های گلی داغ است.

علاوه بر بازدید از این مناطق می‌توانید از پنجشنبه بازار آق قلا دیدن کنید و به خرید صنایع دستی مردم ترکمن مانند پشتی، قالی و قالیچه بپردازید.

عمده‌ی کار مردم این شهرستان زراعت و پس از آن کارگری و صنایع دستی است. محصولات کشاورزی این روستا عبارت‌اند از جو، گندم، برنج، حبوبات، پنبه، نباتات علوفه‌ای، دانه‌های روغنی و سیب زمینی. وجود صنایع دستی و آثار تاریخی در این منطقه، شهر آق قلعه را به یکی از گردشگر پذیرترین شهرها تبدیل کرده است.

منطقه حفاظت شده جهان نما

یکی دیگر از جذاب‌ترین نقاط دیدنی‌ای که در سفر به ترکمن نباید آن‌را از دست داد دهکده‌ی حفاظت شده‌ی جهان نما است. این دهکده‌ی ییلاقی بسیار تماشایی است؛ می‌توان فضای دلنشین کوهستان‌های آلپ و دهکده‌های سوئیسی طور را در این دشت‌ها احساس کرد و از جنگل‌های زیبای چند میلیون ساله‌ی هیرکانی و کوه‌های البرز نهایت لذت را برد.

وسعت این منطقه‌ی دیدنی ۳۱۷۴۷ هکتار است و از سطح دریا بین ۶۰۰ تا ۳۰۸۶ متر ارتفاع دارد.‌ این جنگل به عنوان  دست نخورده‌ترین جنگل‌های شمالیِ ایران شناخته می‌شود و تنها منطقه‌ای است که ببرها می‌توانند با خیال راحت در آن زندگی کنند. این منطقه به عنوان “بام گلستان” هم شناخته می‌شود؛ زیرا به دلیل ارتفاع زیادی که دارد می‌توان شهرهای گرگان، کردکوی و بندرترکمن را از آنجا دید.

این منطقه پس از پارک ملیِ گلستان، بزرگ‌ترین منطقه‌ی حفاظت شده‌ی استان است که از سال ۱۳۵۲ مورد توجه سازمان محیط زیست قرار گرفت. نکته‌ی جالب توجه دیگر در مورد این منطقه این است که نوع جنگل‌های این منطقه “هیرکانی” است و نام جنگل‌های هیرکانی نیز از همین منطقه گرفته شده است و اصالتی خاص دارد؛ به این صورت که نام آن در لیست جنگل‌های قدیمی جهان به چشم می‌خورد.

روستای زیارت و آبشار معروف و زیبای آن و همچنین میل تاریخی رادکان هم در همین منطقه واقع است که می‌توانید آن‌را مشاهده کنید. در این منطقه می‌توانید زندگی در یک روستای واقعی را تجربه کنید؛ به این صورت که هیچ امکاناتی اعم از برق، تلفن و گاز نخواهید داشت و فقط باید از طبیعت بهره ببرید. همچنین می‌توانید جنگل‌ نوردی، کوه نوردی و دره نوردی را تجربه کنید و از طبیعت بکر و کم‌نظیر آن استفاده کنید. می‌توانید رودخانه‌ها و چشمه‌های گوناگون را مشاهده کنید و به راهپیمایی و عکاسی بپردازید و به معنای واقعی لحظاتی را زندگی کنید. 

برج رادکان

برج رادکان یکی از دیدنی‌های استان گلستان است که قدمتی هزار ساله دارد. این برج که در قسمت جنوبی کردکوی گلستان قرار گرفته در منطقه‌ای‌ جنگلی – کوهستانی است که حال و هوای خاصی را در این منطقه به وجود آورده است. این میل که روی صخره‌ای طبیعی بنا شده است پوششی دو پوسته دارد؛ پوسته‌ی داخلی آن تخم مرغی شکل و پوسته‌ی خارجی آن سازه‌ای آجری و گچی است.

ورودی این بنا در ضلع جنوبی قرار گرفته است و دارای یک کتیبه‌ با خط کوفی است که مورد تخریب قرار گرفته است. در قسمتی دیگر می‌توان کتیبه‌هایی با خط کوفی و پهلوی را مشاهده کرد که با گچ و آجر ساخته شده‌اند و نام معمار و تاریخ شروع و پایان معماری در آن قابل مشاهده‌اند. برخی این بنا را تقلیدی از معماری گنبد قابوس می‌دانند زیرا کتیبه‌ی آن به صورت کشیده طراحی و نوشته شده است.

سردر ورودی میل رادکان بر یک پرتگاه مشرف است. طرح داخلیِ آن مدور و بنایی ساده دارد. تمام بدنه‌ی این برج از آجر و گچ ساخته شده است؛ آجرها به لحاظ استحکام، رنگ و پختگی شبیه به گنبد قابوس هستند. در قسمت ورودی‌این بنا کتیبه‌ای به خط کوفی وجود داشت که در دوره‌ی قاجار به سرقت رفته شد.

این بنا مکان دفن یک اسپهبد از “آل باوند طبرستان” به نام “ابو جعفر محمد بن ونوریان باوندی” است و تاریخ شروع ساخت آن ۴۰۷ هجری قمری و تاریخ پایان ساختش سال ۴۱۱ هجری قمری بوده است.

قلعه روس‌ها

 وقتی روس‌ها به ایران آمدند و قصد اشغال کشور را داشتند، در روستای آشوراده قلعه‌ی نظامی‌ای را ساختند تا به عنوان مقر نظامی‌شان از آن استفاده کنند.  این قلعه‌ی نظامی مورد تخریب قرار گرفت و بعد از رفتن آنها از ایران، در زمان رضاخان تعمیر شد و به عنوان “پاسگاه” مورد استفاده قرار گرفت.

این قلعه‌ی نظامی مثلثی شکل که به ثبت ملی هم رسیده است، این روزها به یک مخروبه تبدیل شده است. در سه ضلع این ساختمان سه برج دیدبانی وجود داشت که سربازان روسی‌ در آنجا دیده بانی می‌کردند. در قسمت قاعده‌ی این بنای مثلثی شکل که ۵۴ متر است، سه اتاق و در اضلاع دیگر آن که هر کدام ۴ متر هستند، چهار اتاق بنا شده است؛ همچنین می‌توانید یک آب انبار را در محوطه‌ی آن مشاهده کنید که احتمالا برای ذخیره‌ی آب از آن استفاده می‌شده است.

چگونه به بندر ترکمن برسیم؟

بندرترکمن دارای راه آهن است که به راحتی می‌توانید با قطار از شهرهای دیگر مانند تهران یا گرگان به این شهر بروید. همچنین اجاره خودرو در شهر گرگان و رسیدن به این مکان در کمتر از یک ساعت آسان خواهد بود. با این حال، ما همچنان به شما توصیه می‌کنیم که تورها را انتخاب کنید، زیرا راهنماها می‌توانند به شما کمک کنند تا جواهرات پنهان هر شهر را نیز ببینید.

در بندرترکمن کجا اقامت کنیم؟

می‌توانید هتل‌های عالی در بندر ترکمن پیدا کنید یا در اقامتگاه‌های بوم گردی اقامت کنید. اما از آنجایی که شهر گرگان نیز به بندرترکمان بسیار نزدیک است، می‌توانی د ازهتل‌های گرگان را برای اقامت خود انتخاب کنید و برای سفرهای یک روزه به بندرترکمن یا ترکمن صحرا برنامه ریزی کنید.

فرش ترکمن

یک چیز مهم دیگر که باید قبل از سفر به بندر ترکمن بدانید این است که قالی ترکمن دارای ویژگی‌های مهمی از جمله ساده بودن است که مطابق با نیاز مردم بافته می‌شود. با این وجود، برخی از قالی‌های ترکمنی استادانه‌تر و طرح‌های بیشتری دارند و می‌توان آن را قالی‌های لوکس نامید. فرش ترکمن بر خلاف سایر قالی‌های ایرانی مانند تبریز، کرمان، کاشان یا قم، رنگ محدودی دارد و بیشتر دارای رنگ‌های تیره مانند مشکی، قرمز تیره، خاکستری، آبی سرمه‌ای و … است.

موسیقی ترکمن

موسیقی ترکمنی یک فرهنگ ناملموس است که در سراسر منطقه جغرافیایی ترکمن صحرا مشترک است. این موسیقی غنی در ایران و کشورهای همسایه ترکمنستان و افغانستان شنیده می‌شود. در مجموع، موسیقی ترکمنی الهام گرفته از طبیعت و فرهنگ است و هنگام نواختن، صدای مهاجرت اقوام، جاری شدن آب، وزش باد، بافتن قالیچه، چرخش چرخ‌ها و غیره را در بر می‌گیرد.

سخن آخر…

همانطور که گفته شد بندرترکمن به طور مرتب میزبان مسابقات اسب سواری است و مردم را از دور و نزدیک به خود جذب می‌کند. تماشای این مسابقات در سفر به بندر ترکمن واقعاً هیجان انگیز و سرگرم کننده است. این شهر همچنین یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در بین گردشگران ایران است. حتماً باید یک بار در طول زندگی خود از این مکان دیدن کنید. غذاهای این شهر ساحلی واقعاً چشیدنی هستند، در سفرتان آنها را از دست ندهید.