
جاذبه های دیدنی چهارمحال و بختیاری
چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای کهن ایران است. باستانشناسان؛ قدیمیترین بقایای یافت شده از انسانها در این منطقه را به دوره پارینه سنگی یعنی حدود 10 تا 11 هزار سال پیش تخمین زدهاند و این نشان میدهد که جاذبه های دیدنی چهارمحال و بختیاری کم نیستند.
این استان به دلیل ارتفاع زیادش به بام ایران معروف است و مرکز آن شهرکرد است. همچنین با طبیعت بینظیر و جاذبههای گردشگری بینظیر خود پذیرای حدود یازده میلیون گردشگر در سال است. ناگفته نماند، آثار تاریخی این منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار هستند و اگر عازم سفر به اینجا هستید، لازم است این مقاله از سپنجا را حتماً بخوانید.
برای اجاره سوئیت در چهارمحال بختیاری روی لینک کلیک کنید.
فهرست جاذبههای گردشگری چهارمحال بختیاری
استان چهارمحال و بختیاری در قسمت غرب کشورمان واقع شده است و به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد، مناطق تفریحی خوش آب و هوا و بکر متعددی ارائه میدهد که میتوانند تعطیلات خوشی را برای همه رقم بزنند. ما در ادامه تعدادی از جاذبههای طبیعی و تاریخی این استان زیبا را معرفی میکنیم تا با شناخت بیشتر و دید بازتری به سفر بپردازید.
اتاق آیینه
این خانه با 140 سال قدمت یکی از باشکوهترین خانههای مربوط به دوران قاجار در شهرکرد است. اتاق آئینه در واقع بخشی از عمارت بزرگ خانواده محمودیه است که شامل باربند، میان سرا، حیاط خلوت، انبارها و اتاقهای آینه کاری شده است. قسمت اعظم این بنا که از مهمترین جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری است در دوران پهلوی دوم ویران شده و فقط جاهای معروف به تالار آینه، اتاقهای نزدیک، قسمتی از حیاط شمالی و حیاط خلوت آن باقی مانده است. در حال حاضر انجمن خوشنویسان چهارمحال و بختیاری در آنجا تأسیس شده است.
دشت لالههای واژگون کوهرنگ
دشت لالههای واژگون در نزدیکی شهر چلگرد، روستای بنواستکی از توابع شهرستان کوهرنگ در شمال غربی چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این دشت اولین زادگاه و زیستگاه این گل بینظیر و نادر است و امروزه به عنوان یکی از بیست میراث طبیعی ایران که اکنون به عنوان منطقه حفاظت شده تایید شده است، ثبت شده است.
لالههای واژگون ارتباط بسیار عمیقی با تاریخ ایران دارند. به عنوان مثال این گلها در سرستونهای ساسانی و همچنین طاق بستان دیده میشوند. این گل همچنین با افسانه سیاوش، قهرمان شاهنامه و مرگ غم انگیز او نیز پیوند دارد. این گل غمگین و نماد مرگ سیاوش، اشک سیاوش یا اشک سیاووش نام دارد.
پوشش گیاهی دشت لالههای واژگون چهارمحال و بختیاری شامل گون، دافنه، کوما و لاله است و جانورانی مانند کبک، بز وحشی، کل، خرس قهوهای و زاغ نوک زرد و قرمز از گونههایی هستند که در آن زندگی میکنند. متاسفانه این دشت به دلایل مختلف زیست محیطی به خصوص هجوم گردشگران و شکستن ساقه و کندن پیاز این گلهای کمیاب، آسیب جدی دیده است.
مطالب بیشتر: جاذبه های دیدنی چهارمحال و بختیاری
چشمه دیمه
چشمه دیمه، از سرشاخههای اصلی زاینده و یکی از جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری محسوب میشود. این چشمه در نزدیکی روستای دیمه در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. برای رسیدن به این مکان باید از شهر چلگرد حدود ده کیلومتر مسافت طی کرد. باید گفت فاصله چشمه دیمه تا مرکز چهارمحال و بختیاری یکصد و بیست کیلومتر است.
این چشمه ارزشمند در تاریخ 25 آبان 1388 توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران به عنوان میراث ملی ایران به ثبت رسید و آب آن سرشار از مواد معدنی و املاح است. نوشیدن این آب مفید بوده و فواید زیادی مانند تقویت دندانها و همچنین درمان سنگ کلیه دارد.
چشمه دیمه در نزدیکی دشت لالههای واژگون قرار دارد و از آنجایی که تعداد بازدیدکنندگان این منطقه افزایش یافته است، امکاناتی از جمله سرویس بهداشتی، جادههای مناسب، آلاچیق و استراحتگاه فراهم شده است. گذراندن مدتی زیر سایه درختان محیط طبیعی دیمه میتواند یکی از خاطره انگیزترین تجربهها را برایتان رقم بزند.
روستای سر آقا سید
در ایران روستاهای زیادی را میتوان یافت که به سبک پلکانی ساخته شدهاند. به این معنی که پشت بام یک سری از خانهها به عنوان حیاط خانههای بالایی عمل میکنند. یکی از این روستاها سرآقا سید است که از مناطق تاریخی و جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری نیز به شمار میرود.
روستای سرآقا سید هوای بسیار سردی دارد و در فصل زمستان به قدری برف میگیرد که دسترسی به روستا تقریبا غیرممکن میشود. پس فراموش نکنید که در شش ماه بهار و تابستان که برفها کم کم آب میشوند و جادهها و مسیرها قابل دسترسی میشوند، از روستا بازدید کنید.
این روستای جذاب سیصد نفر جمعیت دارد و شغل و منبع درآمد بیشتر مردم محلی آن، علاوه بر کشاورزی و دامداری، استخراج نمک از چشمههای آب معدنی واقع در نزدیکی آن است. دستبافهای عشایری و روستایی و لبنیاتی مانند ماست و پنیر از جمله سوغاتیهایی است که در این روستا یافت میشوند.
سرآقا سید در چهل و پنج کیلومتری شمال غربی شهرستان کوهرنگ قرار دارد. بنابراین برای رسیدن به آنجا باید از شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ به سمت غرب حرکت کرد. پس از عبور از روستای سنگی شیخ علیخان، جاده خاکی پر پیچ و خم تا غار یخی چما ادامه مییابد. پس از طی کمتر از پنجاه کیلومتر، روستای سرآقا سید در مقابل مسافران ظاهر میشود.
تالاب چغاخور
تالاب چغاخور به عنوان یک تالاب بینالمللی و زیبا در شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. انعکاس چشمانداز شگفت انگیز طبیعت در آب چغاخور باعث شده سالانه هزاران نفر از جای جای ایران به سمت آن کشیده شوند و اینجا را یکی از زیباترین جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری بنامند. این تالاب مساحتی حدود دو هزار و سیصد هکتار دارد و از سطح دریا حدود دو هزار و صد متر ارتفاع دارد. همچنین عمق آن کمتر از سه متر است و آب آن از چشمههایی چون سیبک، تنگ سیاه، زوردگان، اورگان، ساکی آباد و غیره سرچشمه میگیرد.
برخی از فعالیتهایی که به واسطه تالاب چغاخور امکان پذیر شده است، کوهنوردی، پرنده نگری، ماهیگیری، قایق سواری، دوچرخه سواری و عکاسی است. در نزدیکی تالاب در اطراف روستای آوردگان از توابع گندمان شهرستان بروجن، ساختمانهای فرهنگی و اقامتی قرار دارند که میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان هستند.
حیواناتی مانند گراز، شغال، روباه، گرگ، خرگوش و گونههای ماهیهایی مانند سیچلاید گورخری، هالتر، کپور معمولی، هامور سرخدار، کپور نقرهای، ماهی خال مخالی اسپانیایی و در نهایت خزندگانی مانند مار، لاک پشت دریایی، مارمولک مانیتور و قورباغه در تالاب ساکن هستند. اما ماهی گامبوزیا یا ماهی کپور دندانه دار گونه منحصر به فرد این منطقه است.
این منطقه از آب و هوای معتدل و زمستانهای سرد بهره میبرد و یکی از مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری است. راههای دسترسی به تالاب از طریق جادههای آسفالت بروجن، ناغان و شهرکرد، امکان پذیر است.
مطالب بیشتر: معرفی ده آبشار زیبای ایران
پل زمان خان از جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری
پل زمان خان یک پل تاریخی است که به افتخار یکی از سرداران طایفه قشقایی بر روی رودخانه زاینده رود ساخته شده است. این پل در بیست و دو کیلومتری شمال شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. طول آن سی متر و ارتفاع آن دوازده متر است.
این پل یکی از بناهای تاریخی شهر سامان است و دارای دو طاق نما است که بر روی سه پایه سنگ طبیعی ساخته شده است. پل زمان خان در گذشته به عنوان گذرگاه عشایر و تردد طایفه قشقایی مورد استفاده قرار میگرفت و به دستور زمان خان، رئیس خانواده نفر از طایفه ایلبیگی ساخته شده است. وی از تیرههای ترک زبان قشقایی استان فارس و از سرداران معروف شاهان صفوی بود.
آنچه امروزه به عنوان پل زمان خان دیده میشود، حاصل تعمیرات و مرمتهای فراوان در دورههای مختلف است. یک بار توسط دولت صفوی و دو بار توسط بزرگان ایلبیگی تعمیر شد. در آخرین مرحله مرمتها بود که سنگ دیوار ساخته شد و بر استحکام بنا افزوده شد. ساختار پل زمان خان شباهت زیادی به پلهای دوره ساسانی دارد. بسیاری این پل را شبیه پل دز در شهرستان دزفول میدانند.
موزه باستان شناسی شهرکرد
موزه باستان شناسی شهرکرد یکی دیگر از پربازدیدترین جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری است. این موزه به حمام پرهیزگار نیز معروف است و در سال 1325 خورشیدی در زمینی متعلق به حاج حسین پرهیزگار ساخته شد. این بنا با مساحت 620 متر مربع شامل دو حمام کوچک و بزرگ است و امروز کهنترین آثار استان چهار محال و بختیاری با بیش از 9000 سال قدمت در محیط آن نگهداری میشوند. آنها ابزارهای سنگی کوچک و بزرگ، سفالها و ابزار استخوانی مربوط به عصر نوسنگی هستند. مصالح سنگی نگهداری شده در این موزه از اولین نمونههای محصولات فنی خلق شده توسط انسان نوسنگی است که به شیوهای بسیار ماهرانه ساخته شدهاند.
در سال 1376 شمسی بود که پروژه تبدیل حمام پرهیزگار به موزه باستان شناسی شهرکرد آغاز شد و الحاقاتی به سبک سنتی معماری ایرانی به آن افزوده شد به گونهای که مساحت زیربنای آن به 1400 متر مربع رسید. سرانجام این پروژه در بهار سال 1382 به پایان رسید و در اردیبهشت ماه سال بعد موزه باستانشناسی شهرکرد در یک طبقه توسط سید محمد بهشتی رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور مورد بهره برداری قرار گرفت.
کوهرنگ
کوهرنگ شهری در استان چهار محال و بختیاری است که جاذبههای دیدنی زیادی را در خود جای داده است. این شهر یکی از مهمترین جاذبه های دیدنی چهارمحال بختیاری محسوب میشود و به بام ایران معروف است. دو رودخانه اصلی زاینده رود و کارون از اینجا سرچشمه میگیرند.
مرکز شهرستان کوهرنگ شهرستان چلگرد است و در نزدیکی کوههای زاگرس شکل گرفته است. این شهر تا مرکز استان حدود یک ساعت و نیم و تا تهران هفت ساعت فاصله است. همسایه شمالی این شهرستان شهر کرد و همسایه جنوبی آن اردل و ایذه است. از شرق به فارسان و از غرب به اندیکا میرسد. با توجه به آثار باستانی و تاریخی این منطقه، قدمت آن را به دوران نوسنگی میدانند.
مردم کوهرنگ بیشتر از ایل بختیاری هستند و به زبان بختیاری صحبت میکنند. اکثر جمعیت ایل هفت لنگ بختیاری در چلگرد ساکن هستند. سالانه حدود 11 میلیون گردشگر از کوهرنگ بازدید میکنند و یکی از جاذبههای گردشگری که نام کوهرنگ را تا این حد معروف کرده است، دشت لالههای واژگون است. بهترین زمان برای بازدید از این مکان طبیعی اردیبهشت ماه است. مردم محلی این لالههای واژگون را گل بگریو مینامند.
پیستهای اسکی تابستانی و زمستانی، چشمه دیمه در روستای دیمه، آبشار شیخ علیان در روستای سرآقا و چشمه کوهرنگ در دامنه تپه زردکوه از جاذبههای این منطقه است. گردشگران هنگام سفر به کوهرنگ از اولین تونل کوهرنگ، آبشار آن و غار یخی چما نیز دیدن میکنند. در فصل پاییز امکان مشاهده مهاجرت عشایر و اقامت در کمپ گردشگری عشایر وجود دارد.
کباب بختیاری که آوازه آن فراتر از منطقه رسیده است، اصلیترین غذای محلی کوهرنگ است. اوماج، نان تیری، نان بلوط، نان گرده، کوفته شب عید و کلوچه آگردک نیز در این منطقه طبخ میشوند.
لردگان
لردگان یکی دیگر از جاذبه های دیدنی چهارمحال و بختیاری محسوب میشود. این شهری است که شما را به خوزستان، کوهگیلویه و بویراحمد و اصفهان دسترسی وصل میکند. لردگان در دشتی در میان کوههای زاگرس قرار دارد. میانگین عرض جغرافیایی آن از سطح دریا 1700 متر و آب و هوای آن نیمه مرطوب و گرم با زمستانهای نیمه سرد است.
بهترین زمان برای سفر به لردگان بهار و تابستان است. جاذبههای گردشگری زیادی در این منطقه وجود دارد. چشمه برم، آبشار آتشگاه و جنگلهای بلوط از محبوبترین جاذبههای لردگان هستند. صنایع دستی لردگان قالی، گلیم و جاجیم بافی است. میتوان لباسهای محلی این منطقه را به عنوان سوغات خریداری کرد. نان تیری نان محلی بختیاری است و در این شهر نیز رواج دارد. انواع لبنیات، گیاهان دارویی، برنج محلی و گز از دیگر سوغات لردگان هستند.
رودخانه ارمند
رودخانه ارمند که به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی چهارمحال و بختیاری شناخته میشود، هم مناظر زیبای حاشیه خود را در بر میگیرد و هم یکی از مهم ترین مکانهای رفتینگ در ایران است. این رودخانه پرآب از ارتفاعات شرقی و دشتهای مرکزی استان چهار محال و بختیرائی سرچشمه میگیرد و با عبور از منطقه ارمند و پیوستن به رودخانههای سرخون و بازفت در نهایت به سد کارون 4 میریزد.
اگرچه عاشقان قایق سواری در تمام فصول سال به اینجا میآیند، اما بهار فصل هیجان انگیزتری برای این ورزش است. با این حال، برای کسانی که برای اولین بار آن را تجربه میکنند، تابستان بهتر است.
مطالب بیشتر: سوئیس کوچک ایران کجاست؟
آبشار زرد لیمه
ایران علاوه پیشینه بلندی که دارد، مملو از جاذبههای طبیعی با ویژگیهای مثالزدنی است. هر شخصی بسته به نوع سلیقه و علاقه میتوانید انتخابهای متفاوتی برای انتخاب مقصد سفرس داشته باشد. با هم سری به جاهای دیدنی چهار محال بختیاری میزنیم و دربین آنها بهترین را گلچین میکنیم.
یکی از خصوصیات این استان که سبب شده نسبت به دیگر نقاط کشورمتفاورت باشد. وجود کوههای سرافراز و سرسبز زاگرس است. این کوههای مرتفع همچون گنجینهای در قلب این استان میتپند. اگر به کشف شگفتیهای بیشتری از این جهان علاقه منداید در ادامه با ما همراه باشید.
آبشار زرد لیمه با طبیعت بکراطرافش درانتهای درهای بسیار سبز و با صفا و بین دو رشته کوه زاگرس قرار دارد. قلب انسان با دیدن این همه عظمت و شگفتی به تبش میافتد. این آبشار ۴۰ متری در بخش جنوبی شهرستان اردل و ۷۰ کیلومتری شهر کرد (مرکز استان چهار محال بختیاری) قرار دارد. البته قدمت کل منطقه این مکان به ۶۰۰۰ هزار سال پیش باز میگردد.
آیا معنای زرد لیمه را میدانید؟ بیشتر اماکن دیدنی که در جاهای مختلف ایران قرار دارند معمولا از نام محلی بهرمند هستند. وقتی با همچین جاذبههایی روبه رو میشویم مهم است که به معنای نامشان پیببریم تا درک بهتری از آن داشته باشیم.
در زبان محلی اردلیها، زرد به بلندی و ارتفاع یا منطقهای سبز و برخلاف آن لیمه به کلمه پایین معنامیشود. در کل میتوان گفته که معنای نام آبشار زرد لیمه ( بلندی در دل پستی) یا (درهای سر سبز) است.
مسیری که برای رسیدن به آبشار وجود دارد، صعب العبور و طولانی است. حدود هفت تا هشت ساعتی طول میکشد تا به مقصد برسید. برای افرادی که به کوهپیمایی و کوهنوردی علاقهمند هستند آبشار زرد لیمه بهترین است. شاید با این توصیفات در ذهن خود مسیری سخت و ناهموار را تجسم کرده باشید. اشتباه نکنید ارزش دیدن این جاذبه بیشتر از آن است که بتوان با چنین موضوعاتی کمرنگ شود.
در بین راه، طبیعت بکربا آب و هوای خوب و جنگلهای سبز بلوط ، به شما برای ادامه راه انرژی میدهند. قبل از هر تصمیمی باید در نظر داشت که به همراه بردن تجهیزات ایمنی ومناسب طبیعت گردی، یک افراد کاربلد که مسیر را بلد باشد، بسیار ضروری و حیاتی است.اگر گروه باشید و امکانات خورد و خوراک را هم به همراه ببرید سفر راحتتر میشود.
با توجه به اینکه آبشار زرد لیمه در منطقه کرم سیری قرار دارد. بهترین زمان سفر، فصل بهار یعنی از اوایل فروردین تا آخرای اردیبهشت است. آبشاردر این فصل از هر موقع دیگر زیباتر و باشکوهتر به نظر میرسد.
آبشار شیخ علی خان
این آبشار در ورودی روستایی با همین نام قرار دارد. فاصله این جاذبه تا مرکزاستان چهارمحال بختیاری ( شهر کرد ) حدود ۱۰۰ کیلومتر و با شهر چلگرد ۱۲ کیلومتر است. با فرا رسیدن تابستان در روستای شیخ علی آب و هوا ملایم و نسبتا خنک بوده وزمستانها سرد برفی میشود. شاید برای بیشتر گردشگرانی که مخصوصا از خارج کشور به این روستا مراجعه میکنند . دیدن آداب و رسومات اهالی، که با نوا یا شادیهای خاصی همراه بوده، جالب باشد.
اگر درفصل مناسبی از سال، اقدام به سفر کنید و بخت با شما یار باشد. در آنجا میتوانید سیاه چادرهای اقشار کوچ نشین بختیای را ببینید یا با آنها هم سفرهو هم کلام شوید. تماشا یا تجربه یک زندگی ساده و سنتی به دور از هر گونه آلودگی صوتی یا هوایی برای بسیاری از افراد ممکن است جالب و تجربهای تکرار نشدنی باشد.
شاید بدیهی به نظر برسد اما این آبشارهر ساله از چشمههای کوچک اطرافش جان میگیرد. ناگفته ناماند که بارش باران هم بی تاثیر نیست. بعضی وقتها ارتفاع برف به بالای ۳ متر هم میرسد. در زمستان به خاطر سرمای شدید،آبشار قندیل میبندد و نمای بسیار زیبا و جالبی را به وجود میآورد.
فصل بهار که از راه میرسد با خودش حس حال خاصی به همراه دارد. دشت سرسبز و پر شده از لالههای واژگون، تنها بخش کوچک و وصفناپذیر از جاهای دیدنی چهار محال بختیاری است.
آبشار شیخ علی خان علاوه بر سیراب کردن درختان و گیاهان آن منطقه، دشت پر از گیاهان دارویی است که با پیچیدن هر باد بهاری لابه لای شاخه درختان عطرشان در هوا میپیچد. این جاذبه از ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، اگر در آنجا امکانات تفریحی قرار دهند و رسیدگیهای بیشتری صورت بگیرد. هر چه آرامش رفاهی ببیشتری وجود داشته باشد، تعداد گردشگران و بازدید کنندگان هم بالا میرود.
غار یخی چما
شرایط عامل مهم و اصاصی برای به وجود آمدن بسیاری از پدیدههای جهان است.در مکانی سرد و کوهستانی شاید تجمع برف در درهای عمیق سالیان درازی طول بکشد اما طبق شرایط موجود، سر انجام مکانی سحرانگیز چون غار یخی چما پدیدار میشود. به علت زاویه تابش نور خورشید و سرد بودن این منطقه، سبب شده تا یخبندان به وجود میآید. با گذشت زمان و گرم شدن کره زمین این برفها کم کم آب شده و مسیری غار مانند را ایجاد کرد.
گوهرنگ یکی از شهرستانهای استان چهارمحال بختیاری است و در مجاور کوههای زاگرس قرار دارد. غار یخی چما ازجاذبههای این شهرستان محسوب میشود. به روستای شیخ علی خان نزدیک بوده و فاصله آن با چالگرد ۲۵ کیلومتر و با شهر کرد ۱۱۳ کیلومتر است.
غار یخی چما به عنوان بزرگترین منبع آب شیرین کشور به شمارمیرود. بیشترین رونق دامپروری و کشاورزی آن منطقه از رودخانه جاری درون غار سرچشمه میگیرد. در برخی نقاط طول برف حتی به ۵۰ متر هم میرسد. بسیاری از افراد که در این غار به کاوش پرداخته، معتقد بودند که طول آن حدود سه کیلومتر است. در فصل تابستان به خاطر خشکی و گرمای هوا، ضخامت یخها کم میشود. این موضوع عامل خطرناکی برای بازدید محسوب میشود.
هرقسمتی ازاطراف این جاذبه را میتوان به عنوان اقامتگاه انتخاب کرد. اگر تجهیزات کامل را به همراه خود داشته باشید، سفری ایمن و راحتتر خواهید داشت. با نزدیک شدن به این جاذبه، باید بخشی از مسیر را کوهنوردی کنید. تا جای ممکن از به همراه داشتن وسایل و تجهیزات کوهنوردی و غار نوردی خودداری نکنید.
قلعه تاریخی جونقان
سردار اسعد بختیاری معروف به علی قلی خان، از افراد مهم و نامدار بختیاری به شمار میرفت. وی سال ۱۲۳۶ هجری شمسی در شهرجونقان به دنیا آمد. فرزند چهارم خانواده بوده و نام پدرش حسینعلی خان ایلخانی است. در دوره قاجار از ریاستی بین مردم برخوردار بود و در انجام امورات سیاسی فعالیت داشت. پس از به توپ بستن مجلس شورای اسلامی، به نشانه اعتراض با کمک برادر و پسر عمویش اقداماتی انجام دادند ودر پی آن تهران را فتح کردند.
جونقان شهری باستانی و منحصربه فرد است. علاوه برآثار تاریخی گرانبها، شخصیتهای نامدار بسیاری را در خود پرورش و به جامعه تحویل داد. سنگ نوشته اتابکان و طاقهای مربوط به دوره ساسانیان، ازجمله آثار تاریخی این شهر هستند. حداکثر فاصله با شهر کرد ۴۰ کیلومتر است.
جونقان از نظر موقعیت جغرافیایی در منطقه خوش آب و هوایی قراردارد. به همین خاطردر گذشته، کاروانسرها از این شهر عبور میکردند و آنجا را به عنوان تفرجگاه خود میدانستند. یکی از بهترین جاهای دیدنی چهار محال بختیاری، قلعه جونقان است که درشهری با همین نام قرار دارد.
در این مکان مهمترین فعالیتهای سیاسی علی قلی خان طرح وبرنامه ریزی میشد. البته که سردار اسعد بختیاری این قلعه را بیشتربه منظوراقامتگاهی تفریحی برروی خانه پدریش ساخت.
معماری به کار رفته در این بنا بر گرفته از کاخ های اروپایی در قرن نوزدهم میلادی است. شاید امروزه نتوانیم شکوه و عظمت این سازه را به خوبی درک کنیم اما به یاد داشته باشیم که چنین بنایی در زمان خودش بسیار مسحور کننده و دلربا بوده است. به طوری که در نگاه اول، چشم هر بینندهای را به خود خیره میکرد.
در گذشته اجزای تشکیل دهنده قلعه بیشتر از موقعیت کنونی آن بود. دارای یک کتابخانه بزرگ، یک استخر بزرگ و… بود. طی مدتی از این مکان به عنوان پاسگاه ژاندارمری استفاده شد که همین نقش به سزایی در تخریب آن داشت.
گچبری یکی از زیباترین هنرهای تاریخی به شمارمیرود که در ساخت قلعه از استفاده شده است. استفاده ازخشت با نمایی آجری در ساخت بنا بسیار به کار رفته و هنرمندان تمام تلاش خود را برای زیبای قلعه جونقان انجام دادند. نکته جالب و حائز اهمیت، تالیف لغتنامه دهخدا به دست علی اکبر دهخدا در این مکان بود. قلعه جونقان درتاریخ ۱۳۵۶ به ثبت ملی رسید و امروزه به عنوان موزه مشروطه بازدید از آن برای همگان باز است.
قلعه چالشتر
در زبان ترکی چالش به معنای جنگ و تُر به معنای میدان است. اگر به پیشینه این شهر مراجعه کنیم، معنای این کلمه را درمییابیم. وجود آثار تاریخی موجود د این شهر این موضوع را ثابت میکند. در زمان حکومت صفویان تصمیم گرفته شد برای حاکم اقوام بختیاری، در شهر چالشتر که به عنوان پایخت این حکومت به شمار میرفت، قلعهای بسازند تا با استفاده ازآن بتواند بر دیگر مناطق اطرافش نیز تسلط پیدا کند.
پس از فروکش کردن حکومت صفوی و شکل گیری حکومت قاجار. قلعه پیشین تخریب و به جای آن قلعه کنونی ( قلعه چالشتر) جایگزین شد. این جاذبه با چهار دروازه محکم و قطور، در۵ کیلومتری شهرکرد قرار دارد و به آن قلعه خانی یا قلعه خدا رحم خان هم میگویند.
خدا رحم چالشتری شخصی بود که این قلعه زیبا را در زمینی به مساحت ۱۲هزار متر مربع ساخت. طبق نوشتهای که بر روی به یکی از سر ستونهای داخل بنا حکاحی شده است. نشان میدهد که ساخت بنا در تاریخ ۱۳۲۳ هجری قمری به پایان رسید. این قلعه در۲۰ آذر ۱۳۷۹ با شماره ۲۹۲۴ به عنوان یکی از آثار گرانبهای ایران، ثبت ملی شد.
این سازه تلفیقی از سبک معماری ایرانی/ اروپایی است. در دوران حکومت قاجار این سبکِ هنرمندی به اوج شکوفایی خود رسید.با الهام گرفتن از نقاشیهای انگلیسی، اتاقها را تزئین کردند. علاوه بر آن تصاویر زیبایی از گلها، خط نوشتههایی از آیات قرآن یا به تصویر کشیدن داستان لیلی مجنون به عنوان نماهای خیرهکننده برای بازدید کنندگان به نمایش درآمدهاند.
در و پنجرهها از جنس چوب گردو هستند. مخصوصاً سقف بخش داخلی قلعه که با نمایی بسیار زیبا و دیدنی ساخته شده است. ، این جاذبه از بخشهای دیگری همچون ۵ اتاق اندرونی، حمام، انبار، خاننشین، پنچ ایوان، سردرسنگی و اصطبل تشکیل میشود.
علاوه براین بخشها، قلعه دارای سه موزه متفاوت بوده که هر کدام تاریخ قسمتهای مختلفی را برای بازدیدکنندگان به نمایش میگذارند. نام آنها موزه کارو زندگی، موزه مردم شناسی و موزه آثار سنگی است. بجز ایام تعطیل، هر روز صبح از ساعت ۹:۳۰ دقیقه تا ساعت ۱۶:۰۰عصر، میتوانید از این قلعه دیدن کنید.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین قلعه های ایران
قلعه دزک
قلعه دزدک در روستایی با همین نام واقع شده که از توابع شهرستان کیار است وجزء کهنترین جاهای دیدنی چهارمحال بختیاری قرار میگیرد. امیرمفخم بختیاری( پسر امام قلی خان حاجی ایلخانی) در سال ۱۲۹۲ هجری قمری ساخت این قلعه را به پایان رساند.
این بنا در طول عمرش به دست افراد مختلفی اداره شدو هر کدام بخشی را به قلعه اضافه کردند. امروزه با توجه به دارا بودن خصوصیات متفاوت و مهم،هرگز به ذهن کسی خطور نخواهد کرد که روزی شخصی این مکان را به قصد و منظور قلعهای نظامی ساخته باشد.
اما این سوال پیش میآید که امیر مفخم بختیاری چه کسی بود؟ او در و دربین اقوام بختیاری و امورات مملکت از قدرت بسیار بالایی برخوردار بود.حدود یک سالی به عنوان وزیر جنگ فعالیت میکرد. باتوجه به حضور حماسی و تاریخیاش به مدت ۵۰ سال در پست و مقامهای دولتی، میتوان آن را به عنوان تاثیر گذارترین مرد معاصر معرفی کرد. امیر مفخم بختیاری در سال ۱۲۳۶ به دنیا آمد و در ۹۰ سالگی چشم از جهان فرو بست.
این کاخ در دو طبقه مجلل و با شکوه ساخته شد. از دو ایوان شمالی و جنوبی تشکیل میشود. دیوارها به گونهای ساخته شدهاند تا دمای داخل قلعه در تمام فصول سال متعادل باشد. زمین کنونی بنا حدود ۵۰۷۶ /۲۰متر مربع وسعت دارد. درقسمت شمالی دارای دو برج مخروطی شکل نیمه تخریب و بخش جنوبی شامل دوبرج سالم است. اتاق آیینه و تالار سفرهخانه از زیباترین قسمت بنا به شمارمیروند.
در تزئینات تالار از گچبری استفاده کردند. یک فرش نفیس ۵۰ متری با حدود نود سالی قدمت، از دستاورهای کم یاب و با ارزش اقوار بختیاری به شمار میرفت که کف سالن را پوشیده بودند. اما امروزه ازسرنوشت آن خبری در دسترس نیست. نقوشی چون فرهاد کوه کن، فرشتهها، شیرو شکار بر روی دیوار سفره خانه دیده میشود.
اما اتاق آیینه کاری از شاهکارهای اصیل این منطقه به شمارمیرود. گفته شده در ساخت آن از اساتید بزرگواری همچون استاد خواجویی بهرمند شدهاند . سقف با هنر آیینهکاری تزئین شده و بیشتر به اتاقهای آیینهکاری اروپایها شباهت دارد. دیوارها با استفاده از تکنیکهای کار با شیشههای ریز و درشت به صورت سه بعدی با نقوشی نظیر سوارکاری، گل، مرغ و… ترئین شده است.
برای تکمیل زیباییهای این اتاق، تصاویر برخی از حاکمان بختیاری در قابهای کوچک و بزرگی روی دیوار نصب شدند. این قلعه در آثار ملیو فرهنگی کشور به ثبت رسید و در بین گردشگران مشهور است. پس از راهی شدن به طرف جنوب شرقی شهر کرد، با طی کردن مسافتی حدود ۳۲ کیلومتر به روستای دزدک میرسید.همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۶ عصر بازدید از قلعه دزدک برای همگان آزاد است.
سخن آخر…
در این مقاله از سپنجا تمام سعیمان را کردیم تا بهترین جاهای دیدنی استان چهارمحال و بختیاری را با جزئیات لازمه به شما معرفی کنیم. هر یک از این جاذبهها خصوصیات خاص خود را دارند و هر یک به طریق خود شما را شگفت زده میکنند! بنابراین توصیه ما به شما این است که چند روز بیشتر در این استان بمانید و تعداد بیشتری از این شگفتیها را ببینید.