فراموش شده ای به نام استان سیستان و بلوچستان
نام استان سیستان و بلوچستان را چندی است زیاد شنیده ایم. این استان بیش از هزار کیلومتر با کشور های پاکستان و افغانستان مرز مشترک دارد. همین امر این استان را به نقطه استراتژیک تبدیل کرده است.
اما با وجود اهمیت این استان در حفظ مرزهای ایران باز هم استان محرومی است و مردم صبور این استان در فقر و گرسنگی غوطه ورند.
استان سیستان و بلوچستان با توجه به قدمت تاریخی، جاذبه های فرهنگی و تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. علاوه بر آن این استان پر از ناشناخته های طبیعی است که بینندگان را شگفت زده میکند.
جغرافیای استان سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان وسعتی در حدود ۱۸۰۷۲۶ کیلومتر مربع دارد.
این استان از سمت شمال با خراسان جنوبی و کشور افغانستان، از از شرق با افغانستان و پاکستان همسایه است. از جنوب با دریای عمان همسایه است و از غرب با استانهای کرمان و هرمزگان.
در حدود شمالی آن زمین های مسطح است که از آبرفت های دلتا تشکیل شده است.
نام این استان از دو واژه تشکیل شده است. «سیستان» تغییریافته‌ی «سجستان» یا «سکستان» به معنی «سرزمین قوم سکا» و «بلوچستان» نیز مربوط به «محل سکونت قوم بلوچ» است.
قوم سکا در حدود قرن ۲ پیش از میلاد، در منطقه‌ی فعلی سیستان ساکن بودند.
از بلوچستان در اسناد تاریخی قدیمی به اسم «مکا» یاد می‌شده است. همچنین در گذشته، سیستان با نام «نیم روز» خوانده می‌شده است. تالاب لیپار
سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع که بیش از ۱۱٪ مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد، پهناورترین استان کشور به شمار می‌رود.
اقلیم استان سیستان و بلوچستان
آب و هوای این استان گرم و خشک است. از طرفی نوسانات و اختلاف دمای بسیار در ساعت‌های شبانه‌روز از دیگر ویژگی‌های جوی این استان است.
میانگین دمای این منطقه در روزهای سرد سال ۹ درجه و در روزهای گرم سال ۳۸ درجه اندازه‌گیری شده است.
با توجه به موقعیت این استان، بادهای شدید موسمی، طوفان شن و رگبارهای سیل‌آسا از دیگر مشخصه‌های منطقه در طول سال است.
تاریخ استان سیستان و بلوچستان
سیستان تغییر یافته سجستان یا سکستان است. قوم سکا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به این منطقه کوچ کرده بودند.
بلوچ ها در کتاب حدودالعلم به نام بلوط اسم برده شدند. نخستین با راز کرمان به سمت منطقه سیستان کوچ کردند.
مطالعه بیشتر: چشمه گل افشان
در نهایت در مجاورت دریای عمان سکنی گزیدند.برخی از محققین معتقدند که بلوچ ها از قوم آریایی هستند.
به زاهدان در قدیم دزدآب می گفتند .این شهر که کوه ها ان را احاطه کرده اند قدمتی ۸۵ ساله بیشتر ندارد.
سالخوردگان، دزداب را به خوبی می شناسند که در برخی نقاط اب به صورت چشمه بیرون امده و در قدری انسوتر در زمین فرو رفته و به همین دلیل دزداب خوانده شده است.
در گذشته ای دور زندگی در این منطقه در درون قلعه‌ای کوچک در کوه های شمال شهر زاهدان جریان داشته و مردم در حوالی قلعه به کار کشاوری و تجارت مشغول بوده اند و از این طرق امرار معاش می کردند.
کار گران را آهن یعنی هندی ها اولین پایه گذاران شهر در این منطقه بوده اند. معماری خاص هندی از طریق وارد ایران شد.
در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی کابینه دستور به ابادانی شهر داده و در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی بنا به پیشنهاد تیمسار جهانبانی نام شهر به زاهدان تغییر یافت.
هرچند نقشه اولیه شهر زاهدان توسط یک مهندس از شهر کویته پاکستان طراحی گردید ولی معماران ایرانی بافت کلی شهر را براساس معماری شهر های تاریخی مطابق با اقلیم منطقه اجرا کردند.
امروزه زاهدان با جمعیتی بیش از ۶۰۰ هزار نفر با دانشگاه های بزرگ دولتی، آزاد، پیام نور، علوم قرانی و حوزه علمیه امام صادق (ع) به عنوان یک شهر دانشگاهی و فرهنگی شناخته می شود.
شهرهای استان سیستان و بلوچستان
این استان براساس آخرین تغییرات شامل ۱۹ شهرستان است که شامل:
- زاهدان اجاره سوئیت زاهدان
- زابل
- زهک اجاره سوئیت در زهک
- نیمروز
- هامون
- هیرمند
- میرجاوه
- ایرانشهر
- چابهار اقامتگاه بوم گردی چابهار
- خاش
- دلگان (به مرکزیت گلمورتی)
- زابلی(مهرستان)
- سراوان
- سرباز (به مرکزیت راسک)
- سیب سوران (به مرکزیت سوران )
- فنوج
- قصرقند
- کنارک
- نیک شهر
لباس مردانه بلوچی
این لباس از دو قسمت جامگ و شلوار درست شده‌است . شلوار دارای چین‌های زیاد و گشاد (Lop) بوده و توسط بندی به نام آهنجگ (Ahenjag) بسته میشود.
لباس زنانه بلوچی
بدون شک یکی از ساده ترین کار زنان بلوچ که آوازه اش به بسیاری از کشورها نیز رسیده است همین سوزن‌دوزی است . لباسی که چند روز این زنان وقتشان را روی قطعه قطعهٔ این لباس می‌گذارند تا بخش‌های مختلف آن یعنی زی و آستونک آماده شوند .
راحتی دوخت این لباس به حدی است که اگر دوزنده بخشی را اشتباه سوزن دوزی کند مجبور به دوخت آن از ابتدا نمی‌شود .
جاذبه های طبیعی و تاریخی
گوشه ای از جاذبه های تاریخی استان سیستان و بلوچستان در زیر آورده شده است
- خانه ابوی
- منزل قدیمی شمس
- دبستان ایت الله طالقانی
- ساختمان دادگستری
- تلگراف خانه حرمک
- حسینیه یزدی ها
- مجموعه امیر توکل کامبوزیا
- ساختمان قدیمی پست زاهدان
- کاروانسرای نصرت آباد
- پست میر جاوه
- راه آهن میر جاوه
- شهربانی میر جاوه
- هفتاد ملا
- قلعه تپه لادیز
- معماری صخره ای روستا تمین
علاوه بر آثار تاریخی این استان پهناور میتوان جاذبه های طبیعی را نیز مورد بررسی قرار داد.
- تمین
- چشمه آب معدنی موسی
- غارلادیز
- فواره های گِلی
- ساحل صخره ای
- دریاچه هامون
- رود خانه کاجو
کلام آخر
در این مقاله از سپنجا به معرفی فراموش شده‌ای به نام سیستان و بلوچان پرداختیم. اگر به این استان سفر کرده‌اید در کامنت همین پست نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
برای دیدن اقامتگاههای سپنجا در استان سیستان و بلوچستان برروی لینک زیر کلیک نمایید.
